IV kadencja
Interpelacja nr 5719
do ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej
w sprawie przejmowania przez dostawcę urządzeń energetycznych wykonanych na koszt odbiorcy na przykładzie konfliktu pomiędzy Zakładem Energetycznym Warszawa-Teren SA Rejon Energetyczny Siedlce a mieszkańcami Siedlce
W 1997 roku właściciele działek w Siedlcach, położonych przy ulicy Grzybowej, wystąpili z wnioskami o wydanie im pozwoleń na budowę domów jednorodzinnych. Rejon Energetyczny Siedlce nakazał im uprzednio opracować koncpecję zasilania w energię elektryczną, gdyż dla tych terenów nie było docelowego zapotrzebowania mocy. Na podstawie tejże koncepcji pięciu właścicielom działek, usytuowanych w jednym kompleksie, wydano ˝Warunki ogólne przyłączenia urządzeń elektrycznych do wspólnej sieci˝.
W roku 1998 inwestorom zaproponowano budowę linii energetycznej we własnym zakresie z perspektywą zwrotu kosztów inwestycji, z braku mocy przerobowej zakładu. Wydana decyzja o pozwoleniu na budowę linii w punkcie 1potwierdza zgodność inwestycji z miejscowym planem zagospodarowania. Wykonawca kosztami obciążył oczywiście inwestorów - w zależności od odległości.
W przeddzień rozpoczęcia robót w Urzędzie Energetycznym w Siedlcach zobligowano inwestorów do podpisania umowy nr 412/98, która na skutek zmiany obowiązujących przepisów straciła swoją moc prawną i została, w roku 1999, a konkretnie 12 kwietnia tegoż roku, zastąpiona umową nr 60/99 o przyłączeniu instalacji do sieci elektroenergetycznych (cytowana umowa dotyczy pana Bogdana Onufrzaka).
W § 2 powyższej umowy zamieszczono następujące zapisy:
˝1. Wnioskodawca zrealizował własnym kosztem i staraniem zadania określone w warunkach przyłączenia nr P/1877/97 i zobowiązuje się do przeniesienia odpłatnie własności wybudowanych przez siebie urządzeń elektroenergetycznych na majątek ZEW-T SA.
2. Strony niniejszej umowy zgadzają się, aby kwota opłaty za przyłączenie została określona jako równa rzeczywistym kosztom poniesionym przez Wnioskodawcę w zakresie określonym w warunkach nr P/1877/97 i stanowiła jednocześnie określenie kwoty należności za odpłatne przekazanie urządzeń˝.
W § 4 zaś zapisano:
˝1. Strony niniejszej umowy ustalają, że zaspokojenie wzajemnych roszczeń co do należności, o których mowa w § 2 i § 3 niniejszej umowy, nastąpi w trybie ich wzajemnego potrącenia stosownie do postanowień art. 498 K.c.
2. ZEW-T SA oświadcza, że dokona potrącenia wierzytelności z tytułu należnej od Wnioskodawcy opłaty za przyłączenie z wierzytelności Wnioskodawcy przysługującej mu w związku z odpłatnym przekazaniem na majątek ZEW-T SA urządzeń elektroenergetycznych.
3. Wnioskodawca oświadcza, że zgadza się na przyjęcie powyższego trybu rozliczeń.
4. ZEW-T SA uznaje opłatę za przyłączenie należną Wnioskodawcy za uiszczoną z chwilą przekazania przez Wnioskodawcę urządzeń na majątek ZEW-T SA w oparciu o ich bezusterkowy protokół odbioru technicznego i dowody PT, natomiast Wnioskodawca uznaje należną mu odpłatność z tytułu przekazanych urządzeń za uregulowaną z tą samą chwilą (tj. z chwilą przekazania urządzeń).
5. Wolą stron jest wywołanie skutku prawnego, o którym mowa w art. 498 § 2 K.c., tj. że obie wierzytelności umarzają się nawzajem w sposób całkowity, jako wierzytelności o jednakowej wysokości˝.
Łączny koszt budowy linii wyniósł w przypadku pana Onufrzaka - 3824,97 zł, z czego: 300 zł - opracowanie koncepcji zasilania; 200 zł - opracowanie planu budowy; 3048,70 zł - wykonanie linii; 276,27 zł - koszt podłączenia do sieci. Rejon Energetyczny Siedlce w przytaczanej powyżej umowie w § 3 zamieścił następujące punkty:
˝1. Wysokość opłaty przyłączeniowej wynika z następujących kosztów: wykonania przyłącza, udziału w rozbudowie sieci, wykonania dokumentacji technicznej, prawnej i obsługi geodezyjnej.
2. Zgodnie z udokumentowanymi kosztami opłata za przyłączenie wynosi 593,85 zł˝.
Pytam więc Pana Ministra:
1. Czy zgodnie z obowiązującymi w tej materii aktami prawnymi, regulującymi powyższe zagadnienie - Prawo energetyczne; Kodeks cywilny; Uchwała Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 grudnia 1991 r. dotycząca stosunków między zakładami energetycznymi a odbiorcami energii, na koszt których wykonane zostały urządzenia przyłączy i odcinki sieci (Dz.U. Nr 116, poz. 507); Wyrok Sądu Najwyższego z 7 listopada 1997 r. - sygn. akt II CKN 424/97 - który stanowi, iż jeżeli odbiorca energii elektrycznej sfinansował budowę urządzeń, o których mowa w art. 49 K.c., może on dochodzić zwrotu poniesionych kosztów o bezpodstawnym wzbogaceniu się; ocena Sądu Antymonopolowego, mówiąca, iż uchwała Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 grudnia 1991 roku ma zastosowanie po wejściu w życie ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne; 2 kolejne wyroki Sądu antymonopolowego - pierwszy z dnia 3 grudnia 1997 r. - sygn. akt XVII Ama 48/97 - stwierdził, iż istnieje konieczność uregulowania kwestii rozliczeń finansowych stron z tytułu przejęcia przez dostawcę urządzeń energetycznych wykonanych na koszt odbiorcy, drugi zaś z 3 marca 1998 r. - sygn. akt XVII Ama 12/98 - dotyczyczy oceny dokonanej w postępowaniu przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów pod kątem nadużycia pozycji dominujących w przypadku odmowy odpłatnego przejęcia instalacji i urządzeń lub finansowania przez przedsiębiorstwa energetyczne kosztów ich budowy - oraz z udokumentowanymi rzeczywistymi kosztami poniesionymi przez inwestora z tytułu budowy linii Rejon Energetyczny może odmówić inwestorowi zapłaty sumy równej faktycznym kosztom poniesionym przez niego z tytułu wykonania powyższej inwestycji, a także czy może w ogóle odmówić inwestorom zapłaty za przekazaną im linię?
2. Czy Rejon Energetyczny - w tym wypadku Rejon Energetyczny Siedlce - może zaniżyć w niezrozumiały sposób koszty poczynionej inwestycji i swoją wycenę traktować jako obowiązującą?
3. W jaki sposób swych praw mogą dochodzić tysiące osób, które znalazły się w sytuacji podobnej do sytuacji pana Onufrzaka?
4. Na podstawie jakich to dokumentów Rejon Energetyczny ustala swoją sumę mającą odzwierciedlać całokształt środków wydatkowanych na powyżej opisane czynności?
5. W jaki sposób pan Onufrzak może wyegzekwować od Rejonu Energetycznego Siedlce pieniądze należne mu za wykonanie linii, która to stała się własnością Zakładu Energetycznego Warszawa-Teren SA Rejon Energetyczny Siedlce, i jaka suma mu przysługuje, w obliczu deklaracji ZEW-T SA o niezapłaceniu za linię?
Poseł Zbigniew Dziewulski
Warszawa, dnia 24 listopada 2003 r.