IV kadencja

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Kultury

na interpelację nr 1316

w sprawie grobów wojskowych poległych w zamachu majowym 1926 r.

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pana posła Macieja Giertycha w sprawie grobów żołnierzy Wojska Polskiego poległych podczas wypadków majowych w 1926 r. uprzejmie informuję, że wspomniane groby pierwotnie znajdowały się w kwaterze B18 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. W dniu 27 maja 1926 r. odbył się pogrzeb 169 żołnierzy i 8 osób cywilnych, które zginęły w dniach konfliktu na ulicach Warszawy. W 1961 r., w okresie, gdy cmentarzem zarządzały władze wojskowe garnizonu warszawskiego, dokonano likwidacji grobów ziemnych, pozostawiając ok. 30 mogił, które miały murowane nagrobki.

   Obecnie w kwaterze B18 zachowało się ok. 10 grobów ofiar walk z 1926 r. Część poległych spoczywa w odrębnie urządzonych grobach, które jako groby wojenne pozostają pod opieką wojewody mazowieckiego. Część zachowanych grobów ma jednak charakter grobów rodzinnych. Zachowują one swój historyczny charakter odnoszący się do wydarzeń 1926 r. Ponadto w sąsiedniej kwaterze B20 znajduje się mogiła zbiorowa 13 oficerów i żołnierzy z 10 pułku piechoty, poległych po stronie wojsk rządowych. Na mogile znajduje się pomnik nagrobny z piaskowca zwieńczony krzyżem. Tragiczne wydarzenia 1926 r. upamiętnia także usytuowana w kwaterze B18 płyta poświęcona żołnierzom WP, poległym po obu stronach konfliktu, z cytatem z pojednawczego rozkazu Józefa Piłsudskiego z 22 maja 1926 r. Płyta ta, wykonana z granitu, jest dobrze utrzymana.

   Zachowane do dzisiaj mogiły i upamiętnienia dotyczące poległych w czasie walk majowych 1926 r. wymagają bieżącej konserwacji z uwagi na dużą wartość historyczną. Prace takie prowadzą służby zarządzające cmentarzem wojskowym. Wszelkie dalsze prace renowacyjno-porządkowe przy mogiłach poległych w 1926 r. mogą być prowadzone dopiero po dokładnej ich inwentaryzacji i określeniu statusu każdej z mogił (grób wojenny czy rodzinny). Prace takie zostaną podjęte w niedalekiej przyszłości.

   Pozostaję z szacunkiem

   Sekretarz stanu

   Aleksandra Jakubowska

   Warszawa, dnia 6 czerwca 2002 r.