IV kadencja

Odpowiedź ministra spraw zagranicznych - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów -

na interpelację nr 3249

w sprawie agresji USA na Irak oraz udziału w tej operacji wojsk polskich

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na przekazaną przy piśmie pana marszałka Donalda Tuska z 27 marca br. (nr SPS-0202-3249/03) interpelację pani posłanki Anny Sobeckiej, dotyczącą udziału polskich wojsk w operacji w Iraku, działając z upoważnienia prezesa Rady Ministrów, pragnę poinformować, co następuje.

   Polska nie jest w stanie wojny z Irakiem ani nie jest agresorem. Decyzja o przyłączeniu się Polski do koalicji sojuszniczej miała na celu wyegzekwowanie realizacji przez Irak wszystkich odnośnych rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ (począwszy od rezolucji 678 z 1990 r. i 687 z 1991 r., a skończywszy na rezolucji nr 1441 z 2002 r.), wzywających to państwo najpierw do położenia kresu okupacji Kuwejtu, a następnie rozbrojenia. Rezolucje powyższe mają charakter prawnie wiążący dla wszystkich państw.

   Na mocy rezolucji 678 z 1990 r. Rada Bezpieczeństwa udzieliła wyraźnego upoważnienia pierwszej koalicji antyirackiej do użycia siły przeciwko Irakowi w celu usunięcia jego wojsk z Kuwejtu oraz przywrócenia międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.

   W rezolucji nr 687 z 1991 r. Rada Bezpieczeństwa nałożyła ciągłe zobowiązanie na Irak do wyeliminowania posiadanej przezeń broni masowego rażenia oraz określiła warunki, jakie to państwo powinno wypełnić dla uniknięcia ponownej akcji zbrojnej. Rezolucja nr 687 zawiesiła więc warunkowo, lecz nie odwołała upoważnienia do użycia siły zbrojnej, wynikającego z rezolucji nr 678.

   Rezolucja nr 1441, przyjęta jednomyślnie 8 listopada 2002 r., powołuje się wyraźnie na rezolucje nr 678 i 687. W dokumencie tym RB stwierdziła wyraźnie, że Irak naruszał i dalej narusza nałożone poprzednimi rezolucjami zobowiązania, i dała Irakowi ˝ostatnią szansę na wykonanie jego zobowiązań rozbrojeniowych˝. Rada przypomniała także, że wszystkie jej dotychczasowe rezolucje w sprawie Iraku stanowią obowiązujący standard, któremu Irak musi się podporządkować.

   Rada Bezpieczeństwa ostrzegła ponadto, że w przypadku niewywiązania się z zobowiązań nałożonych przez ONZ - Irak musi się liczyć z ˝poważnymi konsekwencjami˝. Pragnę przy tym nadmienić, że rezolucja nr 1441 nie zawiera wymogu uchwalenia nowej rezolucji w przypadku niedostosowania się Iraku do programu rozbrojeniowego ONZ.

   Irak nadal nie zmienił jednak w sposób zasadniczy swojego postępowania, licząc po raz kolejny na osłabienie determinacji społeczności międzynarodowej. Ciągłe poważne naruszanie przez Irak postanowień rezolucji nr 687 (czyli warunków zawieszenia broni) oraz innych odpowiednich rezolucji Rady Bezpieczeństwa sprawiło, że nadal obowiązuje prawo do zmuszenia Iraku siłą do wypełnienia bez żadnych warunków i zastrzeżeń decyzji dotyczących rozbrojenia, a zwłaszcza zniszczenia wszystkich zasobów broni masowego rażenia. Taki był sens zapowiedzianych w rezolucji nr 1441 ˝poważnych konsekwencji˝, jakie Irak poniesie w wyniku uporczywego lekceważenia decyzji Rady Bezpieczeństwa.

   Tak więc akcja militarna podjęta przez koalicję sojuszniczą wobec Iraku jest uzasadniona z punktu widzenia prawa międzynarodowego i ma na celu wyegzekwowanie wykonania przez Irak wiążących rezolucji RB ONZ. Nie jest ona działaniem wymierzonym ani w to państwo, ani w naród iracki. Jest to działanie zmierzające do zlikwidowania zagrożenia stworzonego przez reżim Saddama Husajna, który pomimo zobowiązań międzynarodowych po agresji dokonanej przez Irak na Kuwejt, nigdy się nie rozbroił i stanowił zagrożenie dla międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.

   Decyzja o wysłaniu polskich wojsk do Iraku została podjęta zgodnie z konstytucją. Art. 117 konstytucji postanawia, że ˝zasady użycia Sił Zbrojnych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej określa ratyfikowana umowa międzynarodowa lub ustawa˝. Postanowienie prezydenta RP z dnia 17 marca br. o użyciu polskiego kontyngentu wojskowego w składzie wielonarodowych połączonych sił operacyjnych koalicji międzynarodowej zostało wydane na wniosek Rady Ministrów, na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 i art. 5 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa, która została uchwalona przez Sejm w celu wykonania wspomnianego art. 117 konstytucji.

   Reasumując, pragnę podkreślić, że podjęcie decyzji o udziale w koalicji sojuszniczej oraz wysłaniu Polskiego Kontyngentu Wojskowego do Iraku nie stanowi naruszenia norm prawa międzynarodowego ani wewnętrznego w świetle przytoczonych powyżej argumentów.

   Z wyrazami najwyższego szacunku

   Minister

   Włodzimierz Cimoszewicz

   Warszawa, dnia 18 kwietnia 2003 r.