IV kadencja

Odpowiedź ministra spraw zagranicznych - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów -

na interpelację nr 7218

w sprawie przypadków dyskryminacji księży katolickich w Izraelu

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając z upoważnienia Prezesa RM na interpelację Pani Poseł Anny Sobeckiej (pismo nr SPS-0202-7218/04 z dnia 20 kwietnia 2004 r.) ˝w sprawie przypadków dyskryminacji księży katolickich w Izraelu˝, uprzejmie informuję:

   Ministerstwu Spraw Zagranicznych znane są przypadki, w których księża katoliccy w Izraelu napotykali problemy związane z procedurami wydawania i przedłużania wiz pobytowych, oraz nieliczne przypadki legitymowania i zatrzymań księży przez policję imigracyjną. Odmowa przedłużenia wiz dla około 130 (w roku bieżącym) przedstawicieli Kościoła katolickiego spowodowała zaostrzenie kontaktów pomiędzy Izraelem a Watykanem, który oskarżył władze izraelskie o łamanie ustaleń Umowy o stosunkach dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską. Odmowy dotyczyły głównie chrześcijańskich duchownych pochodzących z krajów arabskich, z którymi Izrael nie utrzymuje stosunków dyplomatycznych (np. Syria, Liban), w mniejszym stopniu odnoszą się również do obywateli Francji, Hiszpanii i Grecji. Opóźnienia w przedłużaniu wiz spowodowane są m.in. wprowadzeniem przez izraelskie służby bezpieczeństwa dokładnych i przewlekłych procedur sprawdzania wniosków wizowych.

   Interwencje dyplomatyczne uświadomiły władzom Izraela, że utrudnienia czynione przedstawicielom Kościoła w Ziemi Świętej bardzo negatywnie odbierane są przez społeczność katolicką na całym świecie. Izraelski Minister Spraw Wewnętrznych Avraham Poraz na ostatnim spotkaniu z przedstawicielami Kościoła zapewnił, że problem wiz zostanie rozwiązany. Premier Izraela A. Szaron zlecił Radzie Bezpieczeństwa Narodowego pokierowanie zespołem międzyresortowym, który wypracuje przejrzyste procedury przedłużania wiz.

   Polscy księża i zakonnicy obecnie nie zgłaszają problemów z przedłużeniem wiz, które występowały na początku bieżącego roku. Tłumaczone były one wielotygodniowym strajkiem w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych w ostatnim kwartale 2003 r.

   Wspomniany w interpelacji przypadek zatrzymania przez policję imigracyjną franciszkanina narodowości polskiej wydarzył się podczas jego przyjazdu na uczelnię. Zakonnik miał na sobie świeckie ubranie i nie był w stanie udowodnić, że przebywa w Izraelu legalnie. Funkcjonariusze nie dawali wiary jego tłumaczeniom, że jest on osobą duchowną oraz że jedzie na zajęcia na Uniwersytecie Bar-Ilam. Zakwestionowano również autentyczność jego izraelskiego prawa jazdy. Dopiero po przewiezieniu zakonnika do aresztu deportacyjnego umożliwiono mu skorzystanie z telefonu. Poinformowana o zdarzeniu Nuncjatura Apostolska podjęła interwencję, w wyniku której zakonnik został wypuszczony z aresztu. O incydencie zawiadomił również Ambasadę RP w Tel Avivie. W tydzień po incydencie jego wiza została przedłużona na kolejne 2 lata.

   Działania izraelskiej policji imigracyjnej, utworzonej w 2002 r. w celu ograniczenia liczby cudzoziemców podejmujących nielegalnie pracę, spotykają się z krytyką także w Izraelu. Kwestionowane są zwłaszcza zatrzymania dokonywane na ulicach i w miejscach publicznych. Policja, wyjaśniając zarzuty o nieuzasadnionych zatrzymaniach, powołuje się na prawo wewnętrzne, które w Izraelu nakazuje noszenie przy sobie dokumentów tożsamości. Osoba, która nie może udowodnić legalności swojego pobytu, zostaje umieszczona w areszcie deportacyjnym w celu wyjaśnienia jej statusu. W przypadku potwierdzenia, że przebywa w Izraelu nielegalnie, wszczęta zostaje procedura deportacyjna.

   Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Tel Avivie z uwagą obserwuje działania władz izraelskich wobec obywateli polskich, w tym również osób duchownych. W razie potrzeby podejmuje zdecydowane interwencje oraz udziela Polakom niezbędnej pomocy. W sprawach dotyczących przedstawicieli Kościoła katolickiego, zgodnie z Umową o stosunkach dyplomatycznych między Stolicą Apostolską a Państwem Izrael, interwencje podejmuje Nuncjatura Apostolska.

   Z wyrazami szacunku

   Minister

   Włodzimierz Cimoszewicz

   Warszawa, dnia 12 maja 2004 r.