IV kadencja
Interpelacja nr 2761
do ministra środowiska
w sprawie klasyfikacji żyły tytoniowej do kategorii odpadów
Szanowny Panie Ministrze! W związku z niejasnymi kryteriami i problemami w uzyskaniu zezwolenia od głównego inspektora ochrony środowiska na import żył tytoniowych do kraju zwracam się do pana ministra z prośbą o udzielenie informacji w poniższej kwestii.
Art. 3 ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 2000 r. (DzU z 2001 r. nr 62, poz. 628), zwanej dalej ustawą o odpadach, ustanawia ustawową definicję odpadu: ˝odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z kategorii, określonych w załączniku nr 1 do ustawy, których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest zobowiązany˝. W załączniku nr 1 do ustawy o odpadach pt. kategorie odpadów oraz w załączniku do rozporządzenia ministra środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie kategorii odpadów nie występuje, traktowana jako odpad, żyła tytoniowa. Jednak, aby móc importować żyłę, organy celne wymagają zezwolenia wydanego przez głównego inspektora ochrony środowiska - czyli mamy do czynienia z sytuacją, jakby żyła tytoniowa stała się odpadem, a tymczasem żyła tytoniowa jest, co należy wyraźnie zaznaczyć, pełnowartościowym i niezbędnym składnikiem w procesie produkcji papierosów. Posiadacz żyły ani nie pozbywa się jej, ani nie zamierza się jej pozbyć, ani nie jest do pozbycia się zobowiązany, więc kryterium zawarte w art. 3 ustawy o odpadach nie jest spełnione. Klasyfikacja żyły tytoniowej jako odpadu nie odbywa się więc - zgodnie z ustawą o odpadach - na podstawie rozporządzenia ministra środowiska z 27 września 2001 r. (DzU z 2001 r. nr 112 poz. 1206), a jedynie na podstawie wyjaśnień do taryfy celnej stworzonych na potrzeby klasyfikacji celnej i stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustanowienia taryfy celnej.
Powstaje zatem zasadnicze pytanie, na które również oczekuję odpowiedzi od pana ministra: czy w oparciu o akt niższego rzędu, tj. załącznik do rozporządzenia niemającego swojego umocowania w ustawie o odpadach, można stosować i ustanawiać kryteria, które będą obowiązywały w odmiennej dziedzinie, w tym przypadku w sprawach związanych z ochroną środowiska, ściślej mówiąc, z odpadami?
Ponadto w krajach Unii Europejskiej żyła tytoniowa nie znajduje się na tzw. zielonej liście (załączniku nr II do rozporządzenia Rady EWG/259/03 z dnia 1 lutego 1993 r. w sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów w obrębie, do Wspólnoty i poza jej obszar), czyli jest traktowana jako produkt, co do którego nie istnieją (ze względu na ewentualne zagrożenie dla środowiska) jakiekolwiek ograniczenia w swobodnym przemieszczaniu na terenie Wspólnoty. Nadmienić również należy, że żyła tytoniowa nie jest umieszczona w systemach klasyfikacji odpadów Unii Europejskiej (Commission Decision 1999/816/EU), a jej import do krajów Unii Europejskiej nie wymaga uzyskiwania pozwoleń. Tak poważna rozbieżność w klasyfikacji produktu w prawie polskim i unijnym musi budzić zaniepokojenie, zwłaszcza w kontekście przyjęcia Polski do struktur Unii Europejskiej i zobowiązań z tego wynikających.
Należy również zaznaczyć, że żyła tytoniowa była importowana od wielu lat, bowiem ich krajowa podaż jest niewystarczająca. Import żyły tytoniowej odbywał się przeważnie z krajów Unii Europejskiej, a żyła, co należy raz jeszcze podkreślić, jest niezbędnym składnikiem, bowiem reguluje poziom substancji szkodliwych w papierosach, tj. służy do ich systematycznego redukowania.
W związku z powyższym zwracam się do pana ministra z prośbą o udzielenie odpowiedzi na poniżej postawione pytania:
1. Jakie były oraz jakie są kryteria lub podstawy formalnoprawne uznawania przez Ministerstwo Środowiska lub przez głównego inspektora ochrony środowiska żyły tytoniowej za odpad?
2. Dlaczego przyjęto odmienne niż w Unii Europejskiej kryteria uznawania żyły tytoniowej jako odpadu?
3. Czy i jakie kroki zamierza podjąć pan minister celem dostosowania obowiązujących w Polsce kryteriów dotyczących klasyfikacji żyły tytoniowej, tak aby były one zgodne z obowiązującymi w krajach Unii Europejskiej?
Z poważaniem
Poseł Stanisław Gorczyca
Warszawa, dnia 4 lutego 2003 r.