IV kadencja
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury
na zapytanie nr 618
w sprawie likwidacji drzew rosnących przy drogach publicznych dla poprawy bezpieczeństwa kierowców
Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na zapytanie pana posła Tadeusza Szukały w sprawie likwidacji drzew rosnących przy drogach publicznych oraz rowów przydrożnych w miejscach niebezpiecznych (pismo z dnia 9 maja 2002 r. nr SPS-0203-618/02) przedstawiam następujące wyjaśnienia.
Ustawa z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity DzU z 2001 r. nr 99, poz. 1079, z późn. zm.) nakłada na właścicieli nieruchomości obowiązek utrzymywania we właściwym stanie drzew oraz krzewów rosnących na nieruchomościach będących w ich władaniu. Zgodnie z ww. ustawą usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości może nastąpić tylko za zezwoleniem wójta, burmistrza albo prezydenta miasta wydanym na wniosek właściciela gruntu, na którym znajdują się drzewa, z tym że organ może uzależnić udzielenie zezwolenia od przeniesienia drzew lub krzewów we wskazane przez siebie miejsce albo zastąpienia drzew lub krzewów przewidzianych do usunięcia innymi drzewami lub krzewami. Za wydanie zezwolenia pobierane są opłaty, których wysokość jest uzależniona od obwodu pnia drzewa oraz od gatunku drzewa.
Szczegółowe zasady dotyczące utrzymywania i usuwania drzew w pasie drogowym reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 stycznia 1986 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o drogach publicznych (DzU nr 6, poz. 33, z późn. zm.) wydane na podstawie ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (DzU z 2000 r. nr 71, poz. 838, z późn. zm.). Rozporządzenie to określa m.in. cechy zadrzewień zagrażających bezpieczeństwu ruchu drogowego oraz zasady usuwania drzew i krzewów z pasa drogowego.
Zadrzewienia zagrażające bezpieczeństwu ruchu drogowego stanowią drzewa i krzewy:
a) ograniczające widoczność użytkownikom dróg na odległość mniejszą niż przewiduje normatyw techniczny projektowania dróg, w szczególności po wewnętrznej stronie łuków i na skrzyżowaniach dróg,
b) rosnące w odległości mniejszej niż 2,5 m od krawędzi jezdni,
c) tworzące z konarami i liśćmi prześwit mniejszy niż 4,5 m w pionie i mniejszy niż szerokość jezdni powiększonej o 1 m po obu stronach jezdni w poziomie (§ 16 ust. 3 rozporządzenia).
Usuwanie drzew z pasa drogowego następuje na podstawie planów wyrębu, sporządzanych przez zarządcę drogi w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem przyrody i właściwym wójtem, burmistrzem albo prezydentem miasta, który w razie uznania konieczności usunięcia określonych drzew wyda na to zezwolenie. Zarządca drogi typuje drzewa do usunięcia, kierując się stopniem zagrożenia bezpieczeństwa ruchu, natomiast ostateczna decyzja należy do ww. organu, który, aby wydać zezwolenie, musi uznać ten plan za zasadny, i do wojewódzkiego konserwatora przyrody, który go uzgadnia, a tym samym stwierdza, że zagrożenie, jakie stwarzają przedmiotowe drzewa dla bezpieczeństwa ludzi i ich mienia jest większe niż wartość przyrodnicza usuwanych drzew.
Zarządy dróg co roku usuwają drzewa, które ze względu na swój stan zdrowotny lub umiejscowienie w odległości od zewnętrznej krawędzi jezdni mniejszej niż 2,5 m zostały uznane za zagrażające bezpieczeństwu ruchu. Jednak masowe usuwanie wszystkich takich drzew, przedstawiających nieraz znaczną wartość przyrodniczą i estetyczną, nie zmniejszyłoby znacząco liczby wypadków drogowych, natomiast spowodowałoby znaczące szkoły w przyrodzie, a ponadto spotkałoby się ze sprzeciwami proekologicznie nastawionej części społeczeństwa.
Rów przydrożny służy do odwodnienia pasa drogowego i jest niezbędnym elementem wyposażenia technicznego drogi w terenie niezabudowanym. Musi mieć odpowiednią głębokość, aby skutecznie odprowadzał wodę powierzchniową z pasa drogowego, nie dopuszczając do zalewania terenów przyległych do drogi oraz zlokalizowanych na nich zabudowań. W związku z powyższym zarządca drogi nie może zrezygnować z budowy i utrzymywania rowów przydrożnych, gdyż rezygnacja z odwodnienia pasa drogowego powodowałaby zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego, zniszczenie korpusu drogowego, a woda spływająca w czasie opadów z powierzchni drogi zalewałaby grunty z nią sąsiadujące, stwarzając poważne uciążliwości dla właścicieli tych gruntów.
W ocenie Ministerstwa Infrastruktury usunięcie zadrzewienia przydrożnego i zasypanie lub spłycenie rowów przydrożnych nie wpłynie znacząco na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego, gdyż podstawowe znaczenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego ma stosowanie się przez kierujących pojazdami do przepisów i wskazań oznakowania drogowego.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Mieczysław Muszyński
Warszawa, dnia 31 maja 2002 r.