IV kadencja

Interpelacja nr 7189

do ministra finansów

w sprawie praktyk stosowanych przez banki w zakresie ograniczania wypłat zobowiązań z tytułu obowiązkowych składek ZUS i podatku dochodowego od wynagrodzeń pracowniczych wobec podmiotów gospodarczych mających zablokowane konta na podstawie prawomocnych wyroków sądowych

   W kierowanych do mnie skargach, a także z informacji ze spotkań poselskich ze środowiskami pracodawców, związków i organizacji przedsiębiorców podnoszony jest problem stosowania przez banki praktyk ograniczania wypłat zobowiązań z tytułu obowiązkowych składek ZUS i podatku dochodowego przez podmioty, które mają zablokowane konta przez wierzycieli na podstawie prawomocnych wyroków sądowych. W dniu 1 stycznia 1999 r. weszła w życie ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych wprowadzająca tzw. ubruttowienie płac. Z punktu widzenia pracodawcy to on stał się pośrednikiem w przekazywaniu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych należnych składek naliczanych od wynagrodzenia brutto zatrudnionego pracownika. Zakład pracy zaczął przekazywać w imieniu pracownika to, co stało się przynależne do płacy pracowniczej - składkę ubezpieczeniową i podatek od wynagrodzenia pracownika Ustawa nakłada na pracodawcę obowiązek naliczenia odpowiedniej składki ubezpieczenia dla każdego zatrudnionego, naliczenia odpowiedniego podatku od wynagrodzenia pracownika oraz przekazania wyliczonych kwot w ustawowych terminach na konto ZUS lub urzędu skarbowego, odpowiednich dla miejsca zamieszkania pracownika. Jednym słowem ˝właścicielem˝ podatku, jak i składki ubezpieczeniowej jest pracownik, a pracodawca pełni rolę pośrednika w ich właściwym naliczeniu i przekazaniu w imieniu pracownika na konta odpowiednich instytucji.

   W realizacji tego schematu nie ma problemów do czasu, gdy pracodawca zaczyna mieć kłopoty z płynnością finansową, zaczyna brakować mu środków pieniężnych na realizację swoich zobowiązań. Dochodzi do tego, że wierzyciele dla odzyskania swoich pieniędzy, na podstawie wyroków sądowych, ˝blokują˝ konto bankowe dłużnika, z którego może on realizować tylko wypłaty netto dla zatrudnionych. Nie jest możliwe odprowadzenie naliczonego podatku ani składki ubezpieczeniowej. Pracodawca nie może oddać i przekazać tej części wynagrodzenia pracownika, dla której jest tylko ˝pośrednikiem˝. Taka sytuacja powoduje, że pracodawca nie odprowadza podatku i składek zusowskich nie dlatego, że nie chce lub, że brakuje mu środków, ale dlatego, że bank prowadzący jego konto bankowe nie przeleje tego, co pochodzi od płacy pracownika. Tym samym pracodawca nie ze swej woli ˝podpada˝ pod zapisy Kodeksu karno-skarbowego, bo nie reguluje na bieżąco pochodnych od płac pracowniczych. Dochodzi nawet do tego, że w przypadku uzyskania środków z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych banki nie chcą przelać na konto urzędów skarbowych podatków od przyznanych wynagrodzeń pracowniczych.

   Praktyki te powodują, iż pracodawcy ponoszą kary z tytułu nieuregulowanych w ustawowych terminach zobowiązań. Sytuacja ta skutkuje także zwiększeniem dodatkowych obciążeń z tytułu naliczania ustawowych odsetek za nieuregulowane w terminie zobowiązania.

   W świetle powyższego uprzejmie proszę pana ministra o informację, czy minister finansów zamierza podjąć działania mające na celu umożliwienie pracodawcy odprowadzania bez przeszkód pochodnych od płac pracowników (podatki, składki zusowskie) mimo istniejącej blokady konta bankowego.

   Proszę pana ministra o odpowiedź na moją interpelację.

   Z poważaniem

   Poseł Kazimierz Chrzanowski

   Kraków, 15 kwietnia 2004 r.