IV kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości - z upoważnienia ministra -

na zapytanie nr 3806

w sprawie podjęcia czynności dyscyplinarnych wobec sędziów Sądu Okręgowego w Olsztynie

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na pismo SPS-0202-3806/05 z dnia 25 stycznia 2005 r., przy którym przesłano zapytanie Pana Posła Aleksandra Szczygły w sprawie podjęcia czynności dyscyplinarnych wobec sędziów Sądu Okręgowego w Olsztynie, uprzejmie informuję, co następuje.

   Zapytanie Pana Posła Aleksandra Szczygły odwołuje się do reportażu wyemitowanego przez telewizję TVN w dniu 9 stycznia 2004 r. w programie ˝Superwizjer˝, w którym zawarto sugestie o nieprawidłowościach w działaniu Spółdzielni Mieszkaniowej ˝Pojezierze˝ w Olsztynie oraz o powiązaniach prezesa tej Spółdzielni z sędziami Sądu Okręgowego w Olsztynie, mogącymi prowadzić do korzystnych orzeczeń w sprawach rozpoznawanych przez tych sędziów z udziałem Spółdzielni.

   Bez wdawania się w ocenę merytorycznej wartości reportażu oraz zastosowanych środków techniki dziennikarskiej wskazać należy, że sprawa ma charakter złożony, w którym występują szeroko rozumiane aspekty konfliktu społecznego, roli sądu jako organu procesowego oraz negatywnie nakreślonej w programie telewizyjnym postawy sędziów.

   W sprawie podejmowane były czynności w związku ze skargą Pani Lidii Staroń - Prezesa Stowarzyszenia Członków Spółdzielni Mieszkaniowej ˝Pojezierze˝ w Olsztynie z dnia 6 sierpnia 2004 r. Wówczas Departament Sądów Powszechnych Ministerstwa Sprawiedliwości dokonał oceny zawartych w niej zarzutów dotyczących nieprawidłowości przy rejestracji zmian w statucie ww. Spółdzielni przez Sąd Rejonowy - Wydział KRS w Olsztynie.

   Orzeczenia w sprawach rejestrowych sygn. akt OI VIII Ns.Rej.KRS 1235/02/247 z dnia 28 marca 2002 r. i 15 maja 2002 r., OI VIII Ns.Rej.KRS 3118/02/849 z dnia 18 września 2002 r., podlegały zaskarżeniu do Sądu Okręgowego w Olsztynie. Natomiast orzeczenie Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 25 kwietnia 2003 r. w sprawie IC 402/02 podlegało ocenie instancyjnej Sądu Apelacyjnego w Białymstoku.

   W postępowaniu w ww. sprawach nie stwierdzono takich uchybień formalnych, które wskazywałyby na potrzebę przeprowadzenia lustracji bądź wizytacji. Nie zaistniały również przesłanki do objęcia tych postępowań nadzorem administracyjnym, gdyż nie występowała w nich przewlekłość postępowania.

   Kwestionowane przez Panią Lidię Staroń wyroki w części uwzględniały wnoszone przez nią powództwa (np. wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 25 kwietnia 2003 r. IC 402/02 uchylający trzy uchwały Zebrania Przedstawicieli Członków SM ˝Pojezierze˝, od którego apelację pozwanej oddalił Sąd Apelacyjny w Białymstoku).

   Niezależnie od powyższego dokonano obecnie sprawdzenia, czy orzeczenia Sądu Rejonowego w Olsztynie i Sądu Okręgowego w Olsztynie, zakwestionowane w skardze Pani Lidii Staroń, zapadły z udziałem sędziów wymienionych w zapytaniu Pana Posła Aleksandra Szczygły. Okazało się, iż orzeczenia te wydane zostały przez sędziów, których nie dotyczą zarzuty zapytania poselskiego. Z uwagi na charakter spraw i ich oddźwięk społeczny prawidłowość toczących się postępowań będzie pozostawać w zainteresowaniu Ministerstwa Sprawiedliwości.

   Działalność osób zarządzających mieniem SM ˝Pojezierze˝ jest przedmiotem śledztwa prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w Elblągu w sprawie przekroczenia przez te osoby uprawnień i niedopełnienia obowiązków, skutkującego wyrządzeniem szkody majątkowej w wielkich rozmiarach. Śledztwo objęte jest nadzorem służbowym Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku; pozostaje także w zainteresowaniu Biura Postępowania Przygotowawczego Prokuratury Krajowej. Jednym z jego wątków jest badanie, czy wskazane przez Pana Posła osoby naruszyły swoim zachowaniem zasady etyki zawodowej sędziego. Stan czynności procesowych, opartych w tej kwestii na materiałach poufnych, nie pozwala obecnie na przedstawienie ustalonych dotychczas okoliczności.

   Śledztwo objęło swoim zakresem także podnoszoną w zapytaniu Pana Posła sprawę wykupienia przez sędziów mieszkań w bloku przy ul. Dworcowej 48a w Olsztynie - jak ujął to składający zapytanie - ˝po cenach dalece odbiegających od rynkowych˝. Niezależnie od dotychczas zebranego materiału dowodowego w postaci zeznań świadków oraz pozyskanej dokumentacji, konieczne stało się zasięgnięcie opinii biegłych z zakresu księgowości dla oceny m.in. prawidłowości rozliczenia tej inwestycji przez Spółdzielnię. Czynności śledcze są w toku.

   Do przedstawionego wyżej stanu postępowań przygotowawczych informacyjnie dodać należy, że w związku z reportażem dziennikarzy programu ˝Superwizjer˝ z dnia 9 stycznia 2005 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa ˝Pojezierze˝ w Olsztynie pismem z dnia 17 stycznia 2005 r. złożyła w Prokuraturze Okręgowej w Elblągu zawiadomienie o przestępstwie ujawnienia informacji stanowiących tajemnicę prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w Elblągu postępowania przygotowawczego o sygn. akt I Ds. 36/04, a także rozpowszechniania bez zezwolenia tych wiadomości w reportażu. W dniu 21 stycznia 2005 r. pismo to przekazano do Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku z wnioskiem o rozważenie zasadności i celowości przekazania sprawy do prowadzenia innej jednostce organizacyjnej spoza okręgu elbląskiego.

   W związku z treścią reportażu dotknięci jego wymową oraz wymienieni w zapytaniu Pana Posła sędziowie złożyli na ręce prezesa Sądu Okręgowego w Olsztynie oświadczenia, w których stwierdzili, że w sprawach relacjonowanych w reportażu nie naruszyli bezstronności, a z osobami zatrudnionymi w SM ˝Pojezierze˝ nie łączą ich stosunki mogące mieć wpływ na treść wydawanych orzeczeń. Sędziowie Sądu Okręgowego w Olsztynie Jarosław Szczechowicz, Krystyna Szczechowicz i Wacław Bryżys przesłali na adres TVN wezwanie do usunięcia skutków naruszenia ich dóbr osobistych poprzez złożenie stosownego oświadczenia i zapłatę zadośćuczynienia pieniężnego pod rygorem skutków prawnych.

   Jak wyjaśnił prezes Sądu Okręgowego w Olsztynie, przytoczona w zapytaniu Pana Posła wypowiedź sędziego została zarejestrowana podczas niejawnego posiedzenia przez włączoną kamerę pozostawioną przez ekipę telewizyjną po opuszczeniu sali rozpraw przez strony i publiczność. W tej sytuacji - do czasu ostatecznego wyjaśnienia tej kwestii - nie jest zasadne odnoszenie się do wypowiedzi sędziego, która jako pochodząca z niejawnego posiedzenia nie powinna być publicznie rozpowszechniana.

   Mając na uwadze powyżej zaprezentowane aspekty sprawy, stwierdzić należy, że w przedstawionej przez Pana Posła kwestii potrzeby rozważenia wszczęcia postępowania dyscyplinarnego Ministerstwo Sprawiedliwości prezentuje niezmienne stanowisko, iż każde negatywne zachowanie sędziego wymaga wyjaśnienia i jednoznacznej oceny zgodności z prawem i etyką zawodową.

   W związku z tym, podzielając troskę Pana Posła o podejmowanie działań w celu eliminowania negatywnych zjawisk w wymiarze sprawiedliwości, pragnę wskazać, że w przypadku potwierdzenia przesłanek naruszenia etyki zawodowej przez sędziów Minister Sprawiedliwości nie pozostanie bierny wobec powinności zainicjowania postępowania dyscyplinarnego.

   Z wyrazami szacunku

   Podsekretarz stanu

   Sylweriusz Królak

   Warszawa, dnia 10 lutego 2005 r.