IV kadencja

Odpowiedź ministra środowiska

na interpelację nr 4897

w sprawie przepisów regulujących emisję hałasu

   Nawiązując do interpelacji Pana Posła Andrzeja Grzyba w sprawie emisji hałasu powodowanego funkcjonowaniem lokali gastronomiczno-rozrywkowych i dyskotek, przekazuję Panu Marszałkowi następujące wyjaśnienia.

   Jedną z podstawowych przyczyn skarg na uciążliwe oddziaływanie hałasu kierowanych do organów ochrony środowiska jest działalność lokali gastronomiczno-rozrywkowych i dyskotek. Wynika to z faktu, że obiekty te lokalizowane są przeważnie na terenach zabudowanych, w miejscowościach turystyczno-wypoczynkowych, i często nie są odpowiednio wyciszone, tj. zaadaptowane w sposób zapobiegający emitowaniu do otoczenia hałasu powodowanego prowadzeniem działalności rozrywkowej. Zdarza się również, że właściciele lokali wystawiają na zewnątrz urządzenia nagłaśniające.

   Jednocześnie należy podkreślić, że hałas emitowany z tych obiektów nie jest jedynym źródłem uciążliwości odczuwanej przez mieszkańców sąsiednich budynków. Uciążliwe jest również głośne zachowanie, będących często pod wpływem alkoholu, klientów lokali, trzaskanie drzwi samochodów, ruszanie samochodów z piskiem opon itp.

   Różnorodność i liczba problemów związanych z działalnością lokali gastronomiczno-rozrywkowych i dyskotek powoduje, że działalność ta podlega kompetencjom wielu resortów i uregulowaniom zawartym w różnych aktach prawnych.

   Przepisy określające wymagania akustyczne dla budynków, również tych, w których prowadzona jest działalność rozrywkowa, zawarte są w przepisach i normach budowlanych. Ochrona przed hałasem i drganiami jest jednym z podstawowych wymagań, które należy zgodnie z art. 5 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2000 r. nr 106, poz. 1126, z późn.zm.) spełniać, projektując, budując i użytkując budynki. Sposób spełnienia tego wymagania określają przepisy techniczno-budowlane właściwe w tym zakresie Polskie Normy. Obecnie obowiązującym zbiorem przepisów techniczno-budowlanych jest rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, które od 16 grudnia 2002 r. zastąpiło rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w tej samej sprawie. W nowym rozporządzeniu, w trosce o poprawę bezpieczeństwa użytkowania budynków oraz ich standard użytkowy, doprecyzowano między innymi istniejące w rozporządzeniu MGPiB regulacje dotyczące ogólnych zasad ochrony przed hałasem i drganiami w budownictwie, wprowadzono nowe uregulowania związane z sytuowaniem budynków wymagających ochrony akustycznej, a także nowe wymagania dotyczące przegród wewnętrznych, w szczególności stropów, stosowanych w budynkach wielorodzinnych.

   Regulacja zawarta w § 323 ust. 2 nakłada na projektanta obowiązek takiego projektowania budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej, które zapewniałoby ochronę użytkowników przed wszystkimi możliwymi rodzajami hałasu: zewnętrznym, pochodzącym od instalacji i urządzeń, oraz powietrznym i uderzeniowym, wytwarzanym wewnątrz budynku.

   Dla budynku, w którym ze względu na prowadzoną w nim działalność lub sposób jego eksploatacji mogą powstawać uciążliwe dla otoczenia hałasy i drgania, tak jak w przypadku dyskoteki czy lokalu gastronomiczno-rozrywkowego § 324, nakłada obowiązek takiego ich kształtowania i zabezpieczania, aby poziom hałasów i drgań przenikających z pomieszczeń tego budynku na zewnątrz nie przekraczał wartości dopuszczalnych, określonych w przepisach ochrony środowiska. Z drugiej strony budynki mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej należy zgodnie z § 325 sytuować w miejscach najmniej narażonych na występowanie hałasu i drgań, a jeżeli one występują i przekraczają wartości dopuszczalne, określone w przepisach o ochronie przed hałasem i drganiami, należy stosować skuteczne zabezpieczenia. Zabezpieczenia takie to:

   - odpowiednie usytuowanie, w tym zachowanie właściwej odległości od źródeł hałasu i drgań, a także ukształtowanie budynku,

   - stosowanie elementów amortyzujących drgania, osłaniających i ekranujących przed hałasem,

   - racjonalne rozmieszczenie pomieszczeń w budynku i zapewnienie wymaganej izolacyjności przegród zewnętrznych określonej w Polskiej Normie PN-B-02151.03:1999 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach. Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych. Wymagania.

   Poziom hałasu oraz drgań, jakie mogą przenikać do pomieszczeń w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej, z wyłączeniem budynków, dla których jest konieczne spełnienie szczególnych wymagań ochrony przed hałasem, określają dwie Polskie Normy:

   - PN-87/B-02151.01 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach. Wymagania ogólne i środki techniczne ochrony przed hałasem.

   - PN-87/B-02151.02 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach. Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach.

   Normy powyższe są przywołane w warunkach technicznych.

   W zakresie spraw dotyczących niewłaściwego, głośnego zachowania się klientów tych lokali i dyskotek na zewnątrz budynków mają zastosowanie przepisy Kodeksu wykroczeń, odnoszące się do nieprzestrzegania przepisów porządkowych, a szczególnie art. 51 §1 dotyczący sankcji za zakłócanie spokoju.

   Problem emisji hałasu do środowiska został uregulowany w ustawie z dnia 27 kwietnia - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2001 r., nr 62, poz. 627, z późn. zm.). W zależności od lokalizacji instalacji nagłaśniających, na zewnątrz budynku lub w budynku, wyróżnić można dwa sposoby prowadzenia postępowania.

   W pierwszym przypadku postępowanie polega na sprawdzeniu, czy przestrzegany jest zakaz używania instalacji i urządzeń nagłaśniających na publicznie dostępnych terenach miast, terenach zabudowanych czy terenach przeznaczonych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe (art. 156 ust. 1). W przypadku naruszenia tego zakazu sankcją jest kara grzywny (art. 343 ust. 1 ustawy), która zgodnie z art. 361 ustawy orzekana jest przez sądy na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

   Z inną sytuacją mamy do czynienia wówczas, gdy urządzenia nagłaśniające znajdują się wewnątrz budynku. Zaznaczyć tu należy, że funkcjonowanie lokalu gastronomicznego lub dyskoteki związane jest z istnieniem różnych instalacji i urządzeń, w tym nagłaśniających. Zatem przy budowie lokalu lub adaptacji budynku na działalność gastronomiczno-rozrywkową należy uwzględnić wymagania ochrony środowiska przed hałasem poprzez wprowadzenie np. odpowiednich rozwiązań technicznych, które zapewnią spełnienie wymagań dotyczących jakości środowiska poza terenem obiektu.

   W odniesieniu do obiektu istniejącego, w przypadku stwierdzenia, np. na podstawie ustaleń kontroli, iż hałas powodowany działalnością rozrywkową w lokalu gastronomicznym lub dyskotece przekracza dopuszczalny poziom hałasu w środowisku, starosta (albo burmistrz lub prezydent miasta na prawach powiatu) powinien wezwać podmiot prowadzący lokal do przedłożenia wniosku o wydanie pozwolenia na emitowanie hałasu do środowiska (art.231 ust.1 ustawy). Po wydaniu pozwolenia, w przypadku niedotrzymania jego warunków, wojewódzki inspektor ochrony środowiska uprawniony będzie do nakładania administracyjnych kar pieniężnych (art.298 ust.1 pkt5 ustawy). Niedotrzymanie warunków pozwolenia stanowi także wykroczenie zagrożone karą grzywny (art.351 ust.1). Naruszenie warunków pozwolenia może być też podstawą wstrzymania użytkowania instalacji przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska (art.367 ust.1 pkt1).

   Należy podkreślić, iż niezależnie od ustaleń organów administracji co do ewentualnego faktu przekraczania dopuszczalnego poziomu hałasu w środowisku związanego z działalnością lokalu, właściciele sąsiednich nieruchomości mogą występować na drodze cywilnoprawnej przeciwko podmiotowi prowadzącemu lokal z roszczeniami o zaniechanie określonych działań, jeśli uznają, że prowadzenie działalności powoduje zakłócanie korzystania z ich nieruchomości ponad przeciętną miarę wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych. Zagadnienia te nie podlegają jednak kompetencjom administracji publicznej.

   W świetle przedstawionych wyżej wyjaśnień nie znajduje potwierdzenia zarzut zawarty w interpelacji Pana Posła Andrzeja Grzyba, iż ograniczenie czasu działalności lokalu gastronomiczno-rozrywkowego lub dyskoteki jest jedyną, możliwą reakcją organu administracji na zmniejszenie uciążliwości tych obiektów. Zaznaczyć przy tym należy, że tylko właściwa lokalizacja i odpowiednie przygotowanie projektu budowlanego oraz wykonanie i zgodna z przepisami eksploatacja lokalu gastronomiczno-rozrywkowego lub dyskoteki mogą w dużym stopniu ograniczyć możliwość występowania uciążliwości związanych z hałasem powodowanym działalnością tego typu obiektów.

   Należy zatem stwierdzić, że jeśli wznoszone budynki, w których znajdują się źródła hałasu (takie jak dyskoteki czy lokale gastronomiczne), oraz budynki podlegające ochronie przed hałasem (mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej) spełniają opisane powyżej wymagania, nie powinno dochodzić do sytuacji, w których uciążliwy hałas uniemożliwia wykonywanie pracy, odpoczynek lub sen.

   Minister

   Czesław Śleziak

   Warszawa, dnia 15 października 2003 r.