IV kadencja

Interpelacja nr 5122

do prezesa Rady Ministrów

w sprawie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa TONSIL SA

   Spółka Akcyjna TONSIL prowadzi w obecnej formie prawnej działalność gospodarczą od 1990 roku, na podstawie przekształcenia Przedsiębiorstwa Państwowego ˝Zakłady Wytwórcze Głośników TONSIL˝ w Jednoosobową Spółkę Akcyjną Skarbu Państwa. Aktualny akcjonariat spółki ukształtował się w wyniku przeprowadzenia 4 emisji akcji. W roku 1996 wiodącą rolę wśród akcjonariuszy, na skutek odjęcia emisji akcji serii C i D, objął Tohoku Pioneer Corportion z Japonii - 40,21%.

   Firma Tohoku Pioneer Corporation zamierzała zainwestować w TONSIL kwotę 15 mln USD. Na objęcie akcji serii C i D firma przeznaczyła 4,5 mln USD. Niestety, dalsze założenia inwestycyjne zostały wstrzymane na skutek braku kontroli wydatkowanych środków oraz konfliktów pomiędzy przedstawicielami Pioneera, ówczesnym Zarządem TONSILU i związkami zawodowymi. W związku z tym Spółka generowała ogromne straty, nie przeprowadzono żadnych działań restrukturyzacyjnych, a zainwestowane środki zostały w szybkim tempie stracone. W maju 2001 roku Tohoku Pioneer Corporation przeniosło produkcję do Chin i nie jest zainteresowane dalszym utrzymywaniem pakietu kontrolnego akcji. Z deklaracji przedstawicieli strony japońskiej wynika, że są oni skłonni przekazać cały swój pakiet akcji za darmo inwestorowi lub instytucji, która pełniłaby w TONSILU funkcję właściciela.

   W latach 1997-2000 Spółka popadła w spiralę zadłużenia kredytowego w bankach, która wyniosła 21 mln. Kredyty zostały zaciągnięte, aby utrzymać potencjał produkcyjny Spółki. Zarząd Spółki zaciągnął pożyczki w bankach PeKaO SA oraz ING Bank Śląski SA - aktualne zadłużenie w obu bankach wynosi ok. 13,5 mln zł. Odsetki od tej kwoty przekraczają sumę 10 mln zł. Zarząd TONSILU przedstawił bankom propozycję jednorazowej spłaty 25% kapitału kredytowego w zamian za zwolnienie ze spłaty reszty długu i umorzenie odsetek. Przyjęcie tej propozycji oznaczałoby dla Spółki redukcję długu o ponad 85%. Banki wstępnie zaakceptowały tą propozycję, pod warunkiem, że umorzone kwoty nie będą stanowić dla nich dochodu podatkowego.

   Zarząd TONSILU opierając się na powyższych założeniach, skonstruował program restrukturyzacji Spółki, opierający się na dwóch założeniach:

   - zawarcie trwałej ugody z bankami, dotyczącej znaczącej redukcji kredytów oraz spłaty reszty długu środkami pozyskanymi z pomocy publicznej. Rozwiązanie to będzie możliwe tylko w przypadku podjęcia przez Ministra Finansów indywidualnej decyzji o uznaniu umorzonych TONSILOWI kwot za koszty uzyskania przychodu dla banku podpisującego porozumienie (art. 22 ordynacji podatkowej),

   - spłata reszty zobowiązań po ich redukcji środkami uzyskanymi z pomocy publicznej od Ministerstwa Skarbu Państwa, w formie pożyczki - na spłatę kredytów bankowych potrzeba 3,375 mln zł, na spłatę należności wobec ZUS - 4,0 mln zł, na realizację układu z wierzycielami 3,0 mln zł, na spłatę zaległych wynagrodzeń 1,0 mln zł oraz na zwiększenie produkcji 0,675 mln zł. Niestety, mimo zapewnień, iż TONSIL spełnia wszystkie kryteria do udzielenia pomocy publicznej, do dnia dzisiejszego Spółka takiej pomocy nie uzyskała.

   W dniu 27 listopada 2002 roku Bank PeKaO SA złożył do Sądu Gospodarczego w Poznaniu wniosek o ogłoszenie upadłości firmy. Zarząd przedstawił dowody, iż Spółka nie zaprzestała regulować swoich zobowiązań w sposób trwały, a wręcz przeciwnie - wdrażany program naprawczy przywrócił jej zdolność do ich regulowania. W ostatnim czasie bowiem w TONSILU przywrócona została zdolność do wykonywania zamówień odbiorców, odzyskano możliwość realizacji zakupów na cele produkcyjne, przywrócono zdolność bieżącej wypłaty wynagrodzeń (pomimo ponad 3-miesięcznych zaległości), zakończono także, bez protestów związkowych, redukcję zatrudnienia, zwolniono 550 osób oraz znacznie ograniczono wydatki i koszty, przywracając spółce zdolność do generowania pozytywnego wyniku operacyjnego w przyszłości.

   Zarząd TONSILU zapewnia, że jest w stanie odbudować produkcję i sprzedaż na takim punkcie opłacalności, by przedsiębiorstwo mogło kontynuować swoją pracę.

   Spółka uzyskała decyzję o restrukturyzacji długów publicznoprawnych w trybie ustawy z 30 sierpnia 2002 roku o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych od przedsiębiorców. Łączna wartość umorzonych długów wyniesie ponad 10 mln zł. Pierwsze opłaty restrukturyzacyjne Spółka zapłaciła.

   W dniu 4 września 2001 r. TONSIL zawarł także układ z wierzycielami - układem sądowym objęte zostały zobowiązania wartości 6.050 tys. zł. Uzyskano 40% redukcję długu. Kwotę tą po umorzeniu TONSIL zapłacić ma do 10 października 2003 r. Układ zrealizowany został w 15% przed założonym terminem. Na realizację układu w całości Spółka potrzebuje jeszcze 2.9 mln zł. Niezrealizowanie tych zobowiązań wiąże się z upadkiem firmy.

   W maju 2000 roku Spółka zaciągnęła pożyczkę z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na wypłatę wynagrodzeń. Kredyt rzędu 1.933 tys. zł nie został spłacony do dnia dzisiejszego. TONSIL toczy rozmowy z Funduszem w celu zmiany sposobu spłaty zobowiązań na układ ratalny, który realizowany byłby przez 6 lat. Podobne rozwiązanie przyjął ZUS.

   Przyszłość tej firmy zależy w tej chwili od pozyskania finansowania zewnętrznego, ponieważ pomimo skutecznie prowadzonej restrukturyzacji, Spółka nadal zagrożona jest upadłością.

   Koszty społeczne związane z ogłoszeniem upadłości TONSILU będą ogromne. Aktualnie stopa bezrobocia we Wrześni wynosi 30%, upadłość TONSILU wiąże się z powiększeniem rzeszy bezrobotnych o następne 750 osób. Września stanie się kolejnym regionem zagrożonym bezrobociem strukturalnym.

   Warto wspomnieć, iż w okresie ostatniego roku Spółka, pomimo swoich problemów, wprowadziła na rynek pięć nowych linii produktów, które zostały przyjęte z wielką aprobatą klientów. Spółka posiada zamówienia na realizację planu sprzedaży na poziomie ok. 2,3 mln zł miesięcznie. Stwarza to tym samym minimalną rentowność, pod warunkiem że zostanie zakończona restrukturyzacja.

   W związku z powyższym zwracam się do Pana Premiera z prośbą o odpowiedź na kilka pytań:

   1. Tohoku Pioneer Corporation jest skłonne przekazać cały swój pakiet akcji TONSILU za darmo. Czy Ministerstwo Skarbu Państwa jest zainteresowane przejęciem tychże akcji i kiedy byłoby to możliwe? Jeśli nie, to jakie widzi rozwiązanie?

   2. Zarząd TONSILU wystąpił do Ministra Finansów z wnioskiem o wydanie indywidualnej decyzji w formie rozporządzenia o uznanie przychodu umorzonych kredytów bankowych wraz z odsetkami za przychód w rozumieniu prawa podatkowego dla TONSILU. Dzięki temu oba banki w przypadku upadłości TONSILU mogłyby potraktować zgodnie z prawem utracone sumy jako koszty uzyskania przychodu. W przypadku przyjęcie propozycji Spółki przez Ministra Finansów, poprawiłaby się pozycja przetargowa TONSILU oraz zmniejszyłby się znacznie koszt wykupu długu. Czy Minister Finansów zamierza pozytywnie ustosunkować się do wniosku Spółki? Jeśli tak, to kiedy to nastąpi?

   3. Realizacja procesu upadłości Spółki spowoduje, iż cały majątek trwały zostanie przewłaszczony na rzecz banków - głównych wierzycieli spółki - i nie wszedłby do masy upadłości, praktycznie cały majątek obrotowy także zostałby przewłaszczony na rzecz banków. Zmniejszyłyby się też zobowiązania TONSILU tylko i wyłącznie w kwestii zobowiązań publicznoprawnych, a więc naraziłoby to Skarb Państwa na określone straty. Czy nie uważa zatem Pan Premier, iż korzystniej byłoby restrukturyzować TONSIL metodą realizacji programu naprawczego, niż ogłosić upadłość Spółki i na bazie upadłego przedsiębiorstwa zbudować nowy podmiot?

   4. Mimo zapewnień ze strony Ministerstwa Skarbu Państwa, iż TONSIL spełnia wszystkie kryteria do udzielenia pomocy publicznej, do dnia dzisiejszego Spółka takiej pomocy nie uzyskała. Dlaczego do dnia dzisiejszego Spółka nie uzyskała decyzji o przyznaniu takiej pomocy? Czy i kiedy MSP zamierza podjąć ww. decyzję?

   5. Czy TONSIL SA w walce o przetrwanie może liczyć na pomoc ze strony Rządu, co pozwoliłoby na zachowanie miejsc pracy dla 750 osób oraz dałoby szansę na jej rozwój?

   6. Wiem, iż aktualnie w Agencji Rozwoju Przemysłu i Ministerstwie Skarbu Państwa rozważana jest, inna niż wyżej wspomniana, koncepcja naprawy sytuacji w Tonsilu. Na czym ona ma polegać, jak wyglądać ma jej strona finansowa i kiedy może być wdrożona?

   Z poważaniem

   Poseł Adam Stanisław Szejnfeld

   Piła, dnia 30 września 2003 r.