IV kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 3506

w sprawie trybu oceniania warunków do przyznawania świadczeń przedemerytalnych

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pana posła Jana Łącznego w sprawie trybu oceniania warunków wymagalnych do uzyskania świadczenia przedemerytalnego, przekazaną przy piśmie z dnia 18 kwietnia 2003 r., znak: SPS-0202-3506/03, wyjaśniam.

   Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (DzU z 2003 r. nr 58, poz. 514) świadczenia przedemerytalne są wypłacane przez powiatowe urzędy pracy ze środków budżetu państwa w ramach dotacji dla Funduszu Pracy. Są one formą osłony socjalnej dla osób z długoletnim stażem pracy tracących zatrudnienie. Podstawowymi przesłankami ustanowienia świadczeń przedemerytalnych było wprowadzenie korzystniejszych osłon socjalnych dla osób z długoletnim stażem pracy tracących zatrudnienie. Mają one znaczne kłopoty z przekwalifikowaniem się oraz uzyskaniem nowego zatrudnienia. Ponadto osoby pobierające świadczenia przedemerytalne, jeśli nie podejmują zatrudnienia, zwiększają szansę na uzyskanie zatrudnienia przez osoby bezrobotne, szczególnie absolwentów.

   Zgodnie z art. 37k ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od stycznia 2002 r. świadczenie przedemerytalne przysługuje bezrobotnemu, który spełnia określone w ustawie warunki do uzyskania statusu osoby bezrobotnej i prawa do zasiłku dla bezrobotnych oraz:

   - do dnia rozwiązania stosunku pracy, z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w którym był zatrudniony przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, osiągnął (bez względu na wiek) okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 35 lat (kobieta) albo 40 lat (mężczyzna) lub

   - osiągnął wiek co najmniej 58 lat (kobieta) albo 63 lata (mężczyzna) i posiada okres uprawniający do emerytury (20 lat - kobieta i 25 lat - mężczyzna), lub

   - do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w którym był zatrudniony przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończył 50 lat (kobieta) lub 55 lat (mężczyzna) oraz posiada okres uprawniający do emerytury wynoszący 30 lat (kobieta) albo 35 lat (mężczyzna), lub

   - do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy posiada okres uprawniający do emerytury wynoszący 34 lata (kobieta) lub 39 lat (mężczyzna), a rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w związku z niewypłacalnością pracodawcy w rozumieniu ustawy z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (DzU z 1994 r. nr 1, poz. 1, z późn. zm.).

   Powiatowy urząd pracy w momencie rejestracji osoby ubiegającej się o świadczenie przedemerytalne dokonuje weryfikacji polegającej na stwierdzeniu, czy dana osoba spełnia warunki do uzyskania statusu bezrobotnego oraz prawa do zasiłku, a także na podstawie przedstawionych zaświadczeń stwierdza, czy spełniony jest któryś z podanych wyżej warunków uprawniających do nabycia świadczenia przedemerytalnego. Natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonuje szczegółowej weryfikacji uprawnień emerytalnych oraz wyliczenia wysokości przysługującej emerytury na podstawie przepisów ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU nr 138, poz. 887, z późn. zm.), a więc odrębnych przepisów niż urząd pracy. Wówczas mogą zaistnieć sygnalizowane przez pana posła Łącznego sytuacje wynikające z tego, iż okaże się, że urząd pracy uznał na podstawie przedstawionych dokumentów jakiś okres za składkowy, lecz weryfikacja wykaże, że brak jest potwierdzania opłacania składek w tym okresie. Takie sytuacje mogą dotyczyć np. osób prowadzących działalność gospodarczą i nieopłacających przez pewien okres składek na ubezpieczenie społeczne lub gdy po sprawdzeniu zaświadczena o pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 16 roku życia okaże się, że w tym samym okresie dana osoba uczęszczała do szkoły daleko od miejsca zamieszkania, korzystając z internatu przyszkolnego. Odliczenie w tego typu przypadkach kilku miesięcy może skutkować stwierdzeniem niespełnienia warunków koniecznych do uzyskania świadczenia przedemerytalnego. Należy podkreślić że dotyczy to określania uprawnień emerytalnych i na podstawie przeprowadzonego przy tej okazji wyliczenia wysokości emerytury osoba pobierająca świadczenie przedemerytalne będzie miała w przyszłości określoną wysokość emerytury. Choć w ministerstwie jest rozważana koncepcja przeniesienia pełnej obsługi osób uprawnionych do pobierania świadczeń przedemerytalnych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, to jednak nie wykluczy to sytuacji sygnalizowanych w piśmie pana posła Łącznego. Nawet gdy pełną obsługę świadczeń przedemerytalnych przejmie ZUS, to także przy przyjmowaniu wniosku o przyznanie świadczenia będzie dokonywana wstępna ocena przedstawionych dokumentów, po czym nastąpi ich weryfikacja połączona z wyliczeniem wysokości należnego świadczenia. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku okazania się, że osoba starająca się o emeryturę mimo spełnienia warunków wieku nie posiada minimalnego okresu składkowego i nieskładkowego uprawniającego do nabycia prawa do emerytury - 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Jednocześnie informuję, że opisane sytuacje są jednostkowe, gdyż często pierwszej weryfikacji uprawnień dokonują kadry pracodawcy zwalniającego pracowników.

  

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Dagmir Długosz

   Warszawa, dnia 7 maja 2003 r.