IV kadencja

Odpowiedź prokuratora krajowego, zastępcy prokuratora generalnego

na interpelację nr 6618

w sprawie postępowania prokuratorskiego prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową w Puławach przeciwko wydawcy ˝Gazety Puławskiej˝

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na interpelację Pana Posła Zygmunta Jerzego Szymańskiego, przekazaną pismem z dnia 27 lutego 2004 r. przez Pana Janusza Wojciechowskiego - Wicemarszałka Sejmu, a dotyczącą postępowania prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową w Puławach przeciwko Annie Filipowskiej, uprzejmie przedstawiam, co następuje.

   Na moje polecenie w Wydziale Nadzoru nad Postępowaniem Przygotowawczym Prokuratury Apelacyjnej w Lublinie zbadano w trybie nadzoru akta sprawy 2 Ds 816/03/S Prokuratury Rejonowej w Puławach, zakończonej w dniu 30 stycznia 2004 r. skierowaniem do miejscowego Sądu Rejonowego aktu oskarżenia przeciwko Annie Filipowskiej, oskarżonej o przestępstwo z art. 45 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5 z 1984 r., poz. 24 z późn. zm.), polegające na tym, że w okresie od dnia 25 lipca 2003 r. do dnia 1 grudnia 2003 r. w Puławach wydawała czasopismo ˝Gazeta Puławska - Tygodnik Powiśle˝ bez wymaganej rejestracji w Sądzie Okręgowym w Lublinie (sygn. akt sądowych VI K 162/04).

   Powyższe postępowanie zostało wszczęte w dniu 20 października 2003 r. jako dochodzenie (od dnia 20 stycznia 2004 r. było kontynuowane w formie śledztwa) na skutek zawiadomienia złożonego przez poprzedniego wydawcę gazety - Lubelską Fundację Pomocy Osobom Poszkodowanym ˝Pomocna Dłoń˝ w Puławach, reprezentowaną przez jej Prezesa Zofię Wolską.

   Z ustaleń faktycznych wynika, iż czasopismo zostało pierwszy raz prawidłowo zarejestrowane postanowieniem z dnia 4 marca 1998 r. sygn. akt S Rej. Pr. 11/98 ówczesnego Sądu Wojewódzkiego w Lublinie jako tygodnik ˝Gazeta Puławska˝. Tygodnik zachował na rynku lokalnym ciągłość wydawniczą do chwili obecnej.

   Z zeznań Tomasza Antoniaka wynika, iż w czasie bliżej nieustalonym, od 2002 roku, jako pierwszy, rozpoczął wydawanie gazety pod zmienionym tytułem ˝Gazeta Puławska, Tygodnik Powiśle˝, bez dokonania w tym zakresie jakiegokolwiek zgłoszenia rejestracyjnego. Pod takim tytułem, również bez odrębnej rejestracji nowego czasopisma lub chociażby zgłoszenia zmian do rejestru sądowego, wydawali tygodnik także wszyscy kolejni jego wydawcy, w tym Anna Filipowska. Pojawiła się w związku z powyższym istotna rozbieżność w określeniu tytułu gazety, w zależności od okoliczności i celu jego użycia.

   Z powyższych ustaleń faktycznych wynika, że Anna Filipowska jedynie formalnie wyczerpała znamiona występku z art. 45 cyt. ustawy Prawo prasowe poprzez wydawanie, jak to ustalił prokurator, bez wymaganej rejestracji sądowej w rzeczywistości nowej gazety, pod nowym tytułem Tygodnik Powiśla ˝Gazeta Puławska˝. Zważywszy jednak na całokształt okoliczności sprawy, zachowanie podejrzanej należało oceniać, jeśli nie w kategoriach braku znamion przestępstwa - ze względu na brak umyślności działania to co najmniej w kategoriach znikomej szkodliwości społecznej zarzucanego podejrzanej czynu. O braku winy umyślnej (przypisany występek może być popełniony wyłącznie z zamiarem bezpośrednim) może świadczyć okoliczność, iż gazeta już funkcjonowała na rynku wydawniczym, jako jedyny tygodnik lokalny, pod zmienionym tytułem, co istotnie mogło utwierdzać w przeświadczeniu o jego legalności. Poprzedni wydawcy gazety, ukazującej się już pod zmienionym tytułem, nie byli pociągani z tego powodu do odpowiedzialności karnej. Składając wnioski do właściwego sądu o dokonanie zmian w rejestrze, w jej przekonaniu wszystkich wymagających zgłoszenia, Anna Filipowska posługiwała się drukiem firmowym gazety z nadrukiem Tygodnik Powiśla ˝Gazeta Puławska˝ oraz używała w treści wniosku wskazanego tytułu i podtytułu gazety. Pomimo wstępnego badania wniosków w postępowaniu sądowym i wzywania przez sąd do uzupełnienia braków złożonych pism procesowych nie została poinformowana o innym, niż przedsięwzięty przez siebie, trybie postępowania.

   W tej sytuacji Prokurator Apelacyjny w Lublinie polecił Prokuratorowi Okręgowemu w Lublinie spowodowanie zmodyfikowania dotychczasowego błędnego stanowiska prawnego w przedmiotowej sprawie poprzez zobowiązanie Prokuratora Rejonowego w Puławach do złożenia wniosku o umorzenie postępowania karnego przez sąd przed rozprawą w trybie art. 339 § 3 k.p.k. Jednocześnie polecił, aby przyszła praktyka prokuratorska zmierzała do przekazywania postępowań karnych przeciwko dziennikarzom do prowadzenia w innych jednostkach organizacyjnych prokuratury, z wyłączeniem właściwości procesowej prokuratury, w odniesieniu do działalności której były publikowane krytyczne lub polemiczne artykuły prasowe. Taka praktyka pozwoli na uniknięcie zarzutów braku obiektywizmu procesowego.

   Na gruncie przedmiotowej sprawy należy uznać natomiast za całkowicie bezpodstawne zarzuty tłumienia, poprzez skierowanie aktu oskarżenia, krytyki dziennikarskiej. Stanowisko prawne prokuratora, wyrażone w decyzji merytorycznej, nie było w żadnej mierze odpowiedzią na cykl krytycznych artykułów opublikowanych w gazecie w związku z kolejnymi postępowaniami karnymi, wskazywanymi w treści interpelacji. Nie można również w żadnej mierze podzielić poglądu, jakoby wiedza i przygotowanie fachowe asesora prokuratury wykluczały z założenia prowadzenie przez osobę zajmującą wskazane stanowisko określonych postępowań karnych, w tym postępowań wskazanych w treści interpelacji.

   W tej sytuacji odpowiedź na postawione przez Pana Posła Zygmunta Jerzego Szymańskiego pytania: 1, 2, 4 i 5 wynika z treści przytoczonych wyżej faktów i ocen.

   Jeżeli natomiast chodzi o pytanie nr 3, to sprawa 3 Ds 1847/01 Prokuratora Rejonowego w Puławach dotycząca korupcji w Samodzielnym Publicznym Zespole Opieki Zdrowotnej w Rykach była przedmiotem badania w Biurze Postępowania Przygotowawczego Prokuratury Krajowej pod sygn. PR II Ko 420/02.

   W tej sprawie otrzymał Pan Poseł Zygmunt Jerzy Szymański odpowiedź na złożoną interpelację w piśmie z dnia 11 grudnia 2002 r. kierowanym na ręce Pana Marszałka. Postępowanie karne w sprawie przyjęcia korzyści majątkowej od Jadwigi i Mirosława Graczyków nie zostanie podjęte na nowo w trybie art. 327 § 1 k.p.k. wobec braku jakichkolwiek podstaw faktycznych.

   Z poważaniem

   Prokurator krajowy

   Karol Napierski

   Warszawa, dnia 18 marca 2004 r.