IV kadencja

Odpowiedź ministra rolnictwa i rozwoju wsi

na interpelację nr 8608

w sprawie potrzeby zagospodarowania gruntów położonych na terenie gminy Olecko, stanowiących własność Skarbu Państwa, w użytkowaniu wieczystym Instytutu Zootechniki w Balicach k. Krakowa

   W odpowiedzi na pismo z dnia 4 listopada 2004 r. znak SPS-0202-8608/04 w sprawie interpelacji Pana Aleksandra Grada, Posła na Sejm RP, dotyczącej zagospodarowania gruntów po byłym Zootechnicznym Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Zootechniki w Siejniku na terenie Gminy Olecko, stanowiących własność Skarbu Państwa, będących w wieczystym użytkowaniu Instytutu Zootechniki w Balicach k/Krakowa, uprzejmie informuję, co następuje:

   1. Instytut Zootechniki jest państwową jednostką badawczo-rozwojową działającą wg zasad określonych w ustawie z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo - rozwojowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 33, poz. 388, z późn. zm.). Zgodnie z art. 76 ww. ustawy w sprawach nieuregulowanych tą ustawą do jednostek badawczo - rozwojowych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące działalności przedsiębiorstw państwowych. Konsekwencją takich uregulowań prawnych jest obowiązek dbałości o korzystne dla Instytutu efekty ekonomiczne w podejmowanych przez Instytut wszelkich decyzjach i działaniach.

   2. Do 2003 r. grunty położone na terenie gminy Olecko w woj. Warmińsko-mazurskim będące w wieczystym użytkowaniu Instytutu Zootechniki oraz budynki i budowle usytuowane na tych gruntach i będące własnością Instytutu, a wchodzące do 1999 r. w skład Zootechnicznego Zakładu Doświadczalnego Instytutu Zootechniki w Siejniku były wydzierżawione przez Instytut Spółce ˝Agrol˝ Siejnik. W 2003 r. z uwagi na zaniedbania dzierżawcy w uprawie gruntów i upadłość spółki Instytut rozwiązał umowę dzierżawy i przejął grunty, rozpoczynając ich uprawę we własnym zakresie. Wcześniejsze przejęcie tych gruntów nie było możliwe z uwagi na zawartą wieloletnią umowę dzierżawy. Ich przejęcie i zagospodarowanie stało się możliwe dopiero po uprawomocnieniu się postanowienia Sądu Rejonowego w Olsztynie V Wydział Gospodarczy z dnia 04.12.2003 r. o ogłoszeniu upadłości ˝Agrol˝ Siejnik Sp. z o.o.

   Chciałbym podkreślić, że postępowanie o upadłości tej spółki toczyło się na wniosek Instytutu Zootechniki. Instytut nie pozostawał więc w tej sprawie bierny, a po przejęciu grunty te nie były opuszczone, co potwierdza przyjęty przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wniosek dotyczący unijnych dopłat na rzecz Instytutu Zootechniki - Zakładu Doświadczalnego w Kołudzie Wielkiej.

   3. Instytut Zootechniki pismem D/551/03 z dnia 06.10.2003 r. wystąpił z propozycją nabycia przez Agencję Nieruchomości Rolnych wszystkich składników majątkowych po byłym Zootechnicznym Zakładzie Doświadczalnym Siejnik położonych na terenie gminy Olecko (kopia pisma stanowi załącznik nr 1)*). Na majątek ten składały się grunty oraz budynki i budowle usytuowane na tych gruntach, stanowiące łącznie gospodarczą całość. Instytut zaproponował przekazanie tych nieruchomości za cenę równą wartości księgowej, tj. 2 738 854 zł.

   W związku z tą propozycją w dniu 05.11.2003 r. przedstawiciele Agencji i Instytutu dokonali na terenie byłego ZZD Siejnik wspólnego przeglądu całego majątku, tj. gruntów, budynków i budowli oraz urządzeń technicznych. Po dokonaniu tego przeglądu (kopia notatki stanowi załącznik nr 2)*) Agencja Nieruchomości Rolnych pismem ZGZ-kp-415/3-B/2301/03 EG z 26.11.2003 r. powiadomiła Instytut, że możliwe jest przejęcie przez Agencję tych nieruchomości. Jednakże warunki przejęcia, jakie przedstawiła Agencja, spowodowały, że przekazanie nieruchomości stało się niemożliwe, gdyż przekraczało możliwości finansowe Instytutu. Instytut poniósłby z tego tytułu ponad 2-milionowe straty bilansowe. Wobec braku możliwości formalnoprawnych znalezienia innej formuły przekazania Agencji tych nieruchomości (bez narażania się na duże straty) Instytut nie zrealizował tego planu.

   W świetle powyższych informacji - nie wynikało to ze złej woli kierownictwa Instytutu Zootechniki, lecz z dbałości o uzasadnione interesy tego Instytutu jako jednostki budżetowej. Natomiast pozostawienie nieruchomości w gestii Instytutu nie blokowało możliwości ich nabycia przez rolników z terenu gminy Olecko w drodze przetargu, o czym Instytut informował władze samorządowe gminy, planując sprzedaż. Instytut konsekwentnie przy tym podkreślał, że nie jest możliwa sprzedaż nieruchomości z pominięciem procedur przetargowych, nie mógł więc rozpatrywać indywidualnych wniosków rolników i podejmować decyzji o sprzedaży w innym trybie.

   4. Z informacji przekazanych przez Instytut Zootechniki wynika, że o zamiarze zbycia przez Instytut tych nieruchomości w drodze przetargu publicznego i przyczynach uzasadniających taką decyzję Burmistrz Olecka był wielokrotnie informowany zarówno pisemnie, jak i bezpośrednio w siedzibie Urzędu Gminy Olecko (przez pracowników Instytutu w dniu 25.05.2004 r.). Przetarg został ogłoszony i przeprowadzony z zachowaniem wszelkich wymogów formalnoprawnych, w szczególności zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 października 1993 r. w sprawie zasad organizowania przetargu na sprzedaż środków trwałych przez przedsiębiorstwa państwowe oraz warunków odstąpienia od przetargu (Dz. U. Nr 97, poz. 443 z późn. zm.). § 10 ust. 2 ww. rozporządzenia stanowi, że ˝jeżeli wartość przedmiotu przetargu stanowi dziesięciokrotną kwotę określoną w odrębnych przepisach w sprawie uznawania składników majątkowych za środki trwałe, to obwieszczenie, o którym mowa w ust. 1, podlega zamieszczeniu w codziennej prasie krajowej˝. W związku z tym Instytut Zootechniki zamieścił ogłoszenie o przetargu nieruchomości z terenu gminy Olecko w ogólnopolskim dzienniku ˝Rzeczpospolita˝ (kserokopia ˝Ogłoszenia˝ o przetargu stanowi załącznik nr 4)*).

   O tym, że Instytut wszczął procedury zmierzające do sprzedania gruntów, a ogłoszenie ukaże się w tym dzienniku w I dekadzie października, została powiadomiona pisemnie przez Instytut zarówno administracja samorządowa (pismo DNW/310/04 z 30.09.2004 r. do Burmistrza Olecka - kopia pisma stanowi załącznik nr 3)*), jak również zainteresowani nabyciem gruntów rolnicy, których adresy Instytut posiadał. W związku z prowadzoną dotychczas korespondencją Burmistrz został powiadomiony w przekonaniu, że dbając o interesy rolników - mieszkańców Gminy, powiadomi pozostałych rolników w sposób przyjęty w gminie o ogłoszeniu o przetargu. Należy podkreślić, że Instytut nie miał ani obowiązku, ani możliwości bezpośredniego dotarcia z informacją o przetargu do wszystkich potencjalnie zainteresowanych nabyciem gruntów. Całość gruntów przeznaczonych do sprzedaży, tj. 1588,0139 ha podzielona została na 17 kompleksów. 16 małych kompleksów ujętych w części A ogłoszenia, o obszarze od 8 do 80 ha i łącznej powierzchni 386,8009 ha wydzielono w celu umożliwienia zakupu gruntu przez okolicznych rolników, tj. z przeznaczeniem na zwiększenie ich gospodarstw rolnych. Pozostałe nieruchomości, w skład których wchodziły zabudowania byłej Fermy Bydła Mięsnego, zespół obór i innych budynków gospodarczych gospodarstwa Ślepie oraz grunty w obrębie Rosochackie, Olecko, Zajdy, Kukowo i Zabielne, będące ich naturalnym zapleczem gospodarczym wydzielone zostały jako odrębny przedmiot sprzedaży w części B ogłoszenia. Tak zorganizowany przetarg zabezpieczał interesy rolników gminy Olecko, jak i Instytutu Zootechniki, gdyż sprzedaż budynków i budowli bez zaplecza gruntów rolnych byłaby niemożliwa, a ich pozostawienie narażałoby Instytut na nieuzasadnione straty.

   Warunki przetargu zostały więc tak sprecyzowane, by nabywca kompleksu gruntów był równocześnie nabywcą budynków i budowli. Dodatkowym zabezpieczeniem umożliwiającym nabycie gruntów przez okolicznych rolników były przedstawione przez Instytut Zootechniki w ogłoszeniu przetargu warunki, by nabywcy prowadzili aktualnie działalność rolniczą. Ponadto Instytut Zootechniki, chcąc utrzymać swoją działalność naukowo-badawczą w rejonie północno-wschodniej Polski, w ogłoszeniu o przetargu umieścił jako warunek sprzedaży zobowiązanie potencjalnego nabywcy nieruchomości opisanych w części B ogłoszenia do współpracy z Instytutem w zakresie chowu i hodowli zwierząt (z preferencją zachowania ras rodzimych). Oferty nie musiały być składane osobiście w siedzibie Instytutu, lecz mogły być przesyłane pocztą, co ułatwiało rolnikom wzięcie udziału w przetargach.

   Pisemna formuła przetargu z uwagi na pełną dokumentację ofert zapewniała ˝przejrzystość˝ postępowania przetargowego i niebudzące żadnych wątpliwości rozstrzygnięcia. Takich warunków nie spełniałby proponowany przez Burmistrza Olecka przetarg ustny. O możliwości zapoznania się z ogłoszeniem o przetargu świadczą oferty złożone przez rolników z terenu gminy Olecko. Jak wynika z przebiegu przetargu, trzech rolników faktycznie zainteresowanych kupnem gruntów nie miało kłopotu ze złożeniem ofert zakupu i na 16 oferowanych w przetargu działek złożyło 3 oferty i zakupiło grunty, co świadczy o tym, że zainteresowani rolnicy nie mieli problemów z uzyskaniem informacji o przetargu.

   Należy zauważyć, że Urząd Gminy Olecko - niezależnie od wcześniejszej korespondencji - został pisemnie powiadomiony przez Instytut o wszczęciu procedur przetargowych i ogłoszeniu przetargu (pismo DNW/310/04 z 30.09.2004 r.) oraz o jego wynikach (pismo DNW/370/04 z 25.10.2004). Kopia pisma stanowi załącznik nr 5.*)

   5. Z informacji przekazanych przez Instytut Zootechniki wynika, że o wydzielenie z działek nr 301/2 i 66/6 gruntu pod budowę obwodnicy Olecka w ciągu drogi krajowej nr 65 Ełk - Olecko - Gołdap Burmistrz Olecka wystąpił w 2002 r., oczekując, że grunt zostanie przekazany przez Instytut Zootechniki nieodpłatnie, a z wnioskiem o wydzielenie gruntu wystąpi Instytut, o czym świadczy pismo Pana Burmistrza z dnia 24.10.2002 r. znak RG.7222-1/02 (kopia pisma stanowi załącznik nr 6)*) stwierdzające, że ˝wniosek taki wraz ze szkicem podziałowym (ewentualnie z wnioskiem o zatwierdzenie projektu podziału) należy przesłać na adres tutejszego Urzędu Wydziału Budownictwa i Inwestycji˝. Instytut Zootechniki nie mógł wystąpić z takim wnioskiem ani też wydzielać w 2002 r. gruntu pod budowę drogi, nie posiadając żadnych dokumentów w tej sprawie, w tym decyzji o ustaleniu przebiegu drogi. Takiej decyzji nie było jeszcze także 21.07.2004 r., gdy Burmistrz pismem RG./6019-5/04 (kopia pisma stanowi załącznik nr 7*) poinformował Instytut o opracowaniu ˝Koncepcji programowej budowy obwodnicy miasta Olecko w ciągu drogi krajowej nr 65˝. Załączony do tego pisma szkic podziału działek nr 301/2 i 66/6 oraz mapa projektowanej obwodnicy bez jakichkolwiek podpisów, zatwierdzeń, a nawet zwykłych paraf nie były dokumentami, na podstawie których (przy braku jakiejkolwiek informacji ze strony Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad) możliwe jest podejmowanie poważnych decyzji zmierzających do zbycia nieruchomości.

   Wykazując najdalej idącą staranność, Instytut wystąpił więc do Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Olsztynie z pisemną prośbą o informacje o planowanym przebiegu obwodnicy, terminie jej budowy oraz przewidywanym terminie wystąpienia w sprawie nabycia niezbędnych pod budowę gruntów. Odpowiedź Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad informujące, że realizację obwodnicy Olecko planuje się na lata 2007 - 2008, wpłynęła do Instytutu już po ukazaniu się ogłoszenia o przetargu. Szkic podziału nieruchomości Burmistrz Olecka przesłał do Instytutu pismem znak RG.6019/-6/04 dopiero 11.10.2004 r. (wpłynęło do Instytutu 15.10.2004 r. - kopia pisma stanowi załącznik nr 8)*).

   Instytut Zootechniki po rozważeniu problemu, mając na względzie uzasadniony interes Instytutu i potencjalnych nabywców, a także fakt, że sprzedaż nieruchomości nie spowoduje ograniczenia możliwości nabycia gruntu pod budowę obwodnicy i uprawnień inwestora wynikających z przepisów art. 13 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych (Dz. U. Nr 80, poz. 721 z późn. zm.), postanowił nie unieważniać przetargu. Na każdym etapie sprawy Instytut informował administrację samorządową gminy Olecko, uzasadniając zajęte stanowisko. Po rozstrzygnięciu przetargu o sytuacji związanej z planowaną budową obwodnicy i uprawnieniach inwestora Instytut poinformował również potencjalnego nabywcę działek gruntowych nr 301/2 i 66/6. Nabywca stwierdził, że nie widzi przeszkód odnośnie do wydzielenia i zbycia niezbędnych pod budowę drogi gruntów.

   Ponadto pragnę nadmienić, że w przypadku nieodpłatnego przekazania gruntów, co zakładał Burmistrz Olecka, wartość gruntu (wraz z pochodnymi) Instytut (jednostka budżetowa) musiałby rozliczyć jako własne koszty, co naraziłoby Instytut na straty.

   Wszystkie działania dotyczące zbycia posiadanych na terenie gminy Olecko nieruchomości Instytut Zootechniki podejmował z zachowaniem obowiązujących przepisów i procedur, z uwzględnieniem uzasadnionych interesów Instytutu. Dotyczy to zarówno decyzji i działań związanych z niezrealizowanym planem przekazania tych nieruchomości Agencji Nieruchomości Rolnych, jak i przygotowania i przebiegu przetargu pisemnego na ich sprzedaż.

   Z przedstawionych przez Instytut Zootechniki szczegółowych informacji wynika, że przeprowadzając przetarg pisemny na sprzedaż nieruchomości położonych na terenie gminy Olecko, Instytut nie naruszył przepisów i procedur dotyczących sprzedaży nieruchomości, zasad polityki rolnej państwa, jak również interesów Skarbu Państwa. Przeciwnie, dołożył najwyższej staranności w tym zakresie. Nie ma więc podstaw do wstrzymania czynności związanych z planowanym zbyciem nieruchomości położonych na terenie gminy Olecko i tym samym do unieważnienia przetargu. Taka decyzja narażałaby Instytut na poważne straty finansowe.

   Ponadto uprzejmie informuję Pana Marszałka, iż zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wydaje jedynie opinię merytoryczną dotyczącą sprzedaży gruntów w wieczystym użytkowaniu, a zgodę na sprzedaż wyraża Minister Skarbu Państwa.

   Pragnę również poinformować, że w świetle ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. Nr 64, poz. 592), przy sprzedaży gruntów będących w użytkowaniu wieczystym nie jest możliwe zastosowanie preferencji w tworzeniu przez rolników gospodarstw rodzinnych, gdyż powyższe przepisy nie odnoszą się do prawa użytkowania wieczystego.

   Z poważaniem

   Minister

   Wojciech Olejniczak

   Warszawa, dnia 23 listopada 2004 r.