IV kadencja

Odpowiedź ministra skarbu państwa - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów -

na interpelację nr 905

w sprawie odszkodowań za mienie porzucone w 1945 r.

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pana posła, Macieja Giertycha dotyczącą odszkodowań za mienie porzucone, działając z upoważnienia prezesa Rady Ministrów, uprzejmie informuję, co następuje:

   Pragnę zapewnić pana posła Macieja Giertycha, iż rząd nie zamierza ani kwestionować, ani tym bardziej zmieniać obowiązującego porządku prawnego.

   Prawo własności nabyte przez skarb państwa bądź niepaństwową instytucję lub organizację na podstawie art. 34 ust. 1 lit. a lub ust. 3 dekretu z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich (DzU nr 13, poz. 87, ze zm.) pozostaje w mocy i może być stwierdzone przez sąd również po uchyleniu powyższego dekretu przepisem art. 100 pkt 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (DzU nr 22, poz. 99) w trybie art. 189 K.p.c. Nabycie majątku opuszczonego lub porzuconego następuje z upływem 10-letniego terminu, licząc od dnia 31 grudnia 1945 r.

   Jeśli do dnia 31 grudnia 1955 r. nie nastąpiło przerwanie biegu zasiedzenia, majątek taki przechodził z mocy samego prawa na skarb państwa albo inne osoby wymienione w art. 12 ust. 2 dekretu z dnia 31 grudnia 1955 r.

   Ponadto uchwała całej Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 1956 r., z uzupełnieniem wprowadzonym uchwałą całej Izby Cywilnej z dnia 26 października 1956 r. I Co 9/56 (OSN 1957, z1, poz. 1), uznała, że nabycie własności w trybie art. 34 ww. dekretu jest następstwem ˝przemilczenia˝, które polega na nabyciu własności ex lege na skutek tego, że uprawniony nie wykonuje swojego prawa przez czas określony w ustawie.

   Sądowe stwierdzenie nabycia własności ma charakter orzeczenia deklaratoryjnego, podobnie jak przy nabyciu własności przez zasiedzenie.

   Okoliczność, że dekret został uchylony, nie ma wpływu na skuteczność nabycia prawa własności i możliwość stwierdzenia tego nabycia orzeczeniem sądowym. Ponieważ nabycie na podstawie art. 34 dekretu jest nabyciem z mocy samego prawa i w wypadku, gdy ono nastąpiło pod rządami dekretu, zanim został on uchylony, stwierdzenie tego nabycia przez sąd jest obecnie również możliwe, lecz nie na podstawie art. 33 uchylonego dekretu, ale na podstawie art. 189 K.p.c. w trybie postępowania procesowego.

   Tej treści uchwałę podjął Sąd Najwyższy (Nr SN III CZP/2/98 OSNC 1988/4/46) i jest ona nadal obowiązująca.

   Z wyrazami szacunku

   Minister

   Wiesław Kaczmarek

   Warszawa, dnia 29 marca 2002 r.