IV kadencja

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 336

w sprawie prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w Krakowie śledztwa dotyczącego nieprawidłowości w zarządzaniu gminą Niepołomice

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na złożoną na ręce pana marszałka interpelację posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej pana Stanisława Papieża z dnia 4 stycznia br. (SPS-0202-336/02) dotyczącą prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w Krakowie postępowania przygotowawczego o sygn. V Ds 46/98/S w sprawie nieprawidłowości w zarządzaniu gminą Niepołomice, pragnę uprzejmie poinformować, iż postanowieniem prokuratora apelacyjnego w Krakowie z dnia 22 listopada 2001 r. sygn. akt Ap I Dsn 150/99/Kr okres śledztwa został przedłużony do dnia 24 lutego 2002 r.

   W toku śledztwa w tej sprawie, wszczętego w dniu 25 października 1999 r. wskutek zawiadomień o przestępstwie złożonych przez byłego posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Tomasza Karwowskiego, przedstawicieli Niepołomickiego Klubu Samorządowego oraz Józefę Rajtarską zgromadzono obszerny, bo zawarty w 73 tomach akt, materiał dowodowy pozwalający na wyodrębnienie następujących wątków:

   - zasadność i okoliczności utworzenia w roku 1994 Spółki z o.o. ˝Robinson˝ z udziałem gminy Niepołomice oraz złożenie przez burmistrza miasta i gminy Niepołomice Stanisława Kracika poręczenia na wekslu in blanco z wystawienia tej spółki, stanowiącym zabezpieczenie akredytywy udzielonej przez Bank Polska Kasa Opieki Ltd. w Tel-Avivie, co skutkowało zasądzeniem od gminy na rzecz banku należności w kwocie 449 707,50 zł;

   - zadłużenie gminy Niepołomice wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu zaniechania w latach 1992-1995 pełnego i terminowego opłacania składek na ubezpieczenie społeczne pracowników, w stosunku do których gmina występowała jako pracodawca, co spowodowało konieczność zapłaty odsetek w wysokości 844 758 zł od kwoty należności na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;

   - nieprawidłowości w działaniu Urzędu Miasta i Gminy Niepołomice w zakresie gospodarki gruntami (sprzedaż przez gminę wywłaszczonej nieruchomości, o której zwrot wnosiła Józefa Rajtarska - następca prawny właściciela);

   - nieprawidłowości w zakresie eksploatacji komunalnego składowiska odpadów w Niepołomicach i działalność firm zajmujących się utylizacją odpadów: ˝Pro-bet˝, ˝Eco-Rock˝;

   - okoliczności powstania i działalność firmy ˝Pralnia˝ Spółka z o.o. z udziałem gminy Niepołomice;

   - wydatkowanie przez gminę środków publicznych z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych.

   Poczynione w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy ustalenia stworzyły podstawę do przedstawienia Stanisławowi Kracikowi w dniu 12 października 2001 r. zarzutów popełnienia przestępstw przewidzianych w art. 296 § 3 K.k. w odniesieniu do dwóch zasadniczych wątków śledztwa: przystąpienia gminy Niepołomice do Spółki z o.o. ˝Robinson˝ i udzielenia jednoosobowego poręczenia na wekslu in blanco, a nadto zaniechania opłacania składek z tytułu ubezpieczenia pracowników.

   Stanisław Kracik nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów, podnosząc, że w swych działaniach kierował się jedynie dobrem publicznym, a podejmując niektóre decyzje gospodarcze, będące podstawą zarzutów, uchronił gminę przed powstaniem dodatkowych kosztów wynikłych z konieczności zaciągnięcia kredytu bankowego.

   Treść tych wyjaśnień oraz złożonego w dniu 24 października 2001 r. wniosku dowodowego obrońcy Stanisława Kracika uzasadniała potrzebę zasięgnięcia opinii dwóch biegłych z dziedziny księgowości celem ustalenia, czy w następstwie działań burmistrza gmina poniosła straty finansowe i ewentualnie w jakiej wysokości. Ta właśnie okoliczność stanowi główną przyczynę podjęcia decyzji o przedłużeniu śledztwa na dalszy okres.

   Podkreślić przy tym należy, iż w toku dotychczasowego śledztwa w tej sprawie nie powoływano biegłych ani z zakresu księgowości, ani też bankowości, co sugeruje treść interpelacji pana posła Stanisława Papieża. Biegli tych specjalności opracowywali opinie w toku śledztwa Prokuratury Okręgowej w Krakowie o sygn. V Ds 35/98/S w sprawie działania na szkodę Spółki z o.o. ˝Robinson˝ przez członków jej zarządu - z zawiadomienia o przestępstwie złożonego przez Stanisława Kracika.

   Przedmiotem opiniowania była sytuacja ekonomiczna spółki, w szczególności rentowność produkcji, kształtowanie się zadłużenia, zdolność kredytowa, a także wystąpienie przesłanek do ogłoszenia jej upadłości. Opinie w tym zakresie skompletowano dopiero w styczniu 2001 r., a ich ustalenia i wnioski miały istotny wpływ na kierunek śledztwa w sprawie V Ds 46/99/S, w szczególności na podjęcie decyzji o przedstawieniu zarzutów Stanisławowi Kracikowi, zatem jedynie w zakresie przystąpienia gminy Niepołomice do spółki oraz udzielonych przez Stanisława Kracika poręczeń. Zagadnienia związane ze skutkami działań Stanisława Kracika dla sytuacji finansowej gminy są przedmiotem aktualnych badań biegłych.

   Podniesione w punktach 3 i 4 interpelacji kwestie związane z ustaleniem, z jakich źródeł pokryte zostały zadłużenia gminy Niepołomice oraz jakie negatywne skutki miało to dla budżetu tej gminy, a nadto prawidłowość przyjętych w tym zakresie ocen przez regionalną izbę obrachunkową są przedmiotem zleconej biegłym analizy. Termin wydania opinii określono na dzień 15 stycznia 2002 r., jednak z uwagi na obszerność zagadnień poddanych badaniu biegli wystąpili o jego przedłużenie o co najmniej 2 miesiące. Prokurator sprawujący nad pracą biegłych stały nadzór uznał, iż stopień zaawansowania badań nie wymaga tak długiego czasu i zobowiązał ich do przedstawienia ostatecznej ekspertyzy w terminie do dnia 25 lutego 2002 r., co jest realne.

   Treść opinii stanowić będzie podstawę do dalszych działań, zwłaszcza rozważenia ewentualnej zmiany lub uzupełnienia przedstawionych Stanisławowi Kracikowi zarzutów, czy też kwestii rozszerzenia odpowiedzialności karnej na inne osoby. Umożliwi ona nadto podjęcie decyzji co do potrzeby wyłączenia z akt śledztwa do odrębnego postępowania poszczególnych wątków związanych z nieprawidłowościami zaistniałymi w Urzędzie Miasta i Gminy Niepołomice. Dotychczas podjęciu takiej decyzji sprzeciwiały się względy ekonomiki procesowej, gdyż wiązałoby się to z koniecznością wielokrotnego powielania obszernej dokumentacji i przesłuchiwania tych samych osób co do poszczególnych wyodrębnionych wątków.

   Aktualnie najbardziej zaawansowane są czynności procesowe w ramach zagadnień związanych z dotychczas przedstawionymi Stanisławowi Kracikowi zarzutami. Należy nadmienić, że stan zaawansowania czynności związany jest z etapami śledztwa, na jakich poszczególne nieprawidłowości zostały ujawnione. Podniesiona na przykład w treści interpelacji kwestia zadłużenia gminy wobec ˝Budostalu 3˝ w Krakowie i konieczności uiszczenia odsetek w wysokości 266 000 zł podniesiona została w ostatniej fazie postępowania przygotowawczego.

   Niektóre z zarzutów podnoszonych przez mieszkańców gminy Niepołomice nie znajdują potwierdzenia w zebranych dowodach, czego przykładem jest zarzut nadużyć w gospodarowaniu mieniem Fundacji ˝Zamek Królewski˝ w Niepołomicach. Podczas kontroli Delegatury Najwyższej Izby Kontroli w Krakowie nie ujawniono nieprawidłowości, które należałoby rozpatrywać w kategoriach przestępstw, także skarbowych. Stwierdzone uchybienia w działaniach fundacji nosiły bowiem charakter nieprawidłowości formalnych, jak np. brak uregulowania tytułu prawnego do dysponowania zamkiem, błędna ewidencja kosztów inwestycji, brak ustalenia zasad współkorzystania z zamku przez Miejsko-Gminne Centrum Kultury w Niepołomicach.

   Podkreślić należy, iż merytoryczne ukończenie wątku dotyczącego nieprawidłowości w działaniu Urzędu Miasta i Gminy Niepołomice w zakresie gospodarki gruntami (sprzedaż przez gminę wywłaszczonej nieruchomości, o której zwrot wniosła Józefa Ratajska) planowane jest w terminie do 25 lutego 2002 r. Także w wątku eksploatacji komunalnego składowiska odpadów w Niepołomicach i działalności na terenie tego składowiska firm zajmujących się utylizacją odpadów (firmy ˝Probet˝, ˝Eco-Rok˝) istnieje możliwość rychłego zakończenia postępowania. Termin podjęcia decyzji uzależniony jest od uzyskania oczekiwanej decyzji Starostwa Powiatowego w Wieliczce w kwestii przyjęcia oceny oddziaływania wysypiska w Niepołomicach na środowisko (OŚR VI 7649-4/01).

   Nadmienić należy, iż wszystkie czynności procesowe w tej sprawie są realizowane osobiście przez prokuratora. Czynności te trwają systematycznie, równolegle z pracą powołanych przez prokuratora biegłych. Skomplikowany charakter sprawy, jej wielowątkowość, obszerność materiału dowodowego, czasochłonność przesłuchań świadków, jak i opracowywania opinii przez biegłych stanowią uzasadnienie długotrwałości śledztwa pozostającego w nadzorze służbowym Prokuratury Krajowej od chwili jego wszczęcia. Sprecyzowanie terminu jego ukończenia w zasadniczym wątku będzie możliwe dopiero po uzyskaniu wspomnianej opinii biegłych i poddaniu analizie wypływających z jej treści wniosków.

   Z wyrazami szacunku

   Sekretarz stanu

   Jerzy Łankiewicz

   Warszawa, dnia 14 lutego 2002 r.