IV kadencja

Odpowiedź prokuratora krajowego, zastępcy prokuratora generalnego - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 9032

w sprawie likwidacji Banku Gospodarki Żywnościowej SA Oddział IV w Warszawie i postępowania prokuratorskiego dotyczącego tej sprawy

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na przekazaną przy piśmie dnia 4 stycznia 2005 r., Nr SPS-0202-9032/05, interpelację Posła Piotra Smolany z dnia 20 grudnia 2004 r. w sprawie likwidacji Banku Gospodarki Żywnościowej S.A. Oddział IV w Warszawie i postępowania prokuratorskiego dotyczącego tej sprawy, uprzejmie przedstawiam, co następuje.

   Interpelacja Pana Posła dotyczy nie jednego, a kilku różnych postępowań zawisłych w Prokuraturze Rejonowej Warszawa Wola i w Prokuraturze Rejonowej Warszawa Ochota.

   Wstępną część interpelacji i pierwsze pytanie Pana Posła wiązać należy z dwoma postępowaniami Prokuratora Rejonowego Warszawa Wola o sygnaturach 6 Ds. 117/04/III (wcześniej 6 Ds. 249/02/III) i 6 Ds. 98/04/III dotyczącymi nieprawidłowości w kredytowaniu podmiotów gospodarczych przez IV Oddział BGŻ S.A. w Warszawie, natomiast pytania od drugiego do czwartego dotyczą sprawy 2 Ds. 1011/02/IV (pierwotnie 2 Ds. 596/01/IV) Prokuratora Rejonowego Warszawa Ochota prowadzonej przeciwko Panu Januszowi Kołakowskiemu o czyn z art. 190 § 1 k.k. (groźby karalne).

   Postępowanie w sprawie 6 Ds. 117/04/III Prokuratora Rejonowego Warszawa Wola zainicjowane zostało zawiadomieniem Departamentu Nadzoru Wewnętrznego BGŻ S.A. z dnia 3 kwietnia 2001 r. o popełnieniu przestępstwa przez Zofię J.-Ż., byłego dyrektora IV Oddziału BGŻ S.A., polegającego na nadużyciu uprawnień i niedopełnieniu obowiązków służbowych na poszczególnych etapach rozpatrywania i przydzielania kredytu w wysokości 5.000.000 zł. firmie Karbon.

   W sprawie tej wszczęte zostało dochodzenie o czyn z art. 296 § 1 k.k., które postanowieniem z dnia 22 listopada 2001 r. umorzono wobec niestwierdzenia znamion czynu zabronionego, albowiem w ocenie prokuratora zebrane dowody nie potwierdziły zarzutów, iż w procesie kredytowania firmy Karbon miały miejsce nieprawidłowości.

   W wyniku zażalenia złożonego przez Departament Nadzoru Wewnętrznego BGŻ S.A. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy postanowieniem z dnia 5 marca 2002 r. decyzję tę uchylił, wobec czego w sprawie wszczęte zostało śledztwo.

   W dniu 13 maja 2002 r. Pan Janusz Kołakowski złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przez dyrekcję IV Oddziału BGŻ S.A. w Warszawie w związku z nieprawidłowościami przy udzielaniu kredytów. Postępowanie w tej sprawie połączono ze sprawą 6 Ds. 117/04/III.

   Postanowieniem z dnia 14 lutego 2003 r. śledztwo to ponownie umorzono wobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia przestępstwa. Pomimo uzupełnienia postępowania bowiem i dokonania dodatkowych ustaleń, prokurator uznał, iż zebrane dowody nie są wystarczające do przedstawienia zarzutów i pociągnięcia do odpowiedzialności karnej obciążonych doniesieniem członków kierownictwa IV Oddziału BGŻ S.A. w Warszawie.

   Także ta decyzja została zaskarżona przez Departament Nadzoru Wewnętrznego BGŻ S.A. W związku z podniesionymi w zażaleniu zarzutami, w dniu 16 lipca 2003 r. akta tego postępowania przekazane zostały do Wydziału VI Centralnego Biura Śledczego Komendy Głównej Policji w Warszawie celem przeprowadzenia niezbędnych czynności dowodowych zmierzających do sprawdzenia okoliczności uzasadniających podjęcie przedmiotowego śledztwa na nowo.

   W efekcie tych czynności uznano zasadność wniesionego zażalenia i śledztwo podjęto. Aktualnie jest ono kontynuowane w kierunku ustalenia znamion przestępstwa z art. 296 § 2 k.k. i innych. W jego toku ustalono, że w okresie od czerwca 1998 r. do kwietnia 2000 r. IV Oddział BGŻ S.A. w Warszawie udzielił 22 kredytów pięciu firmom powiązanym z osobą Bogusława N. na łączną kwotę 27.530.000 zł. Ustalono także, iż spośród owych 22 kredytów do końca kwietnia 2002 r. 14 pozostawało niespłaconych, 8 zaś spłacono ze środków pochodzących z kredytów udzielonych tym firmom w terminie późniejszym. Z ogólnej kwoty środków kredytowych 53% zostało wykorzystanych w rozliczeniach pomiędzy grupą podmiotów powiązanych z Bogusławem N. Prawie 70% środków kredytowych nie zostało wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem.

   W ramach prowadzonego śledztwa prokurator zabezpieczył niezbędną dokumentację źródłową związaną z udzieleniem i obsługą kredytów będących jego przedmiotem.

   Odnosząc się do kwestii udostępnienia akt tego postępowania Panu Januszowi Kołakowskiemu prokurator uznał, iż w sprawie tej nie przysługuje mu status pokrzywdzonego i związane z tym uprawnienia procesowe, albowiem dotyczy ona nieprawidłowości przy udzielaniu kredytów przez dyrekcję IV Oddziału BGŻ S.A. w Warszawie i działania przez to na szkodę tego Banku. Pan J. Kołakowski jest traktowany jako zawiadamiający o przestępstwie. Uznając wszakże, iż może to leżeć w interesie śledztwa, prokurator w dniu 23 stycznia 2004 r. udostępnił Panu J. Kołakowskiemu część akt tego postępowania w celu zapoznania się z nimi.

   Panu J. Kołakowskiemu nie udostępniono pełnego materiału dowodowego zebranego w sprawie. Decyzja prokuratora w tej kwestii, znajdująca oparcie w art. 156 § 5 k.p.k., wynikała z faktu, iż Bogusława N., z którym powiązane są firmy będące kredytobiorcami, i Pana J. Kołakowskiego łączą więzy rodzinne.

   Nadto na decyzję tę wpływ miała także, uzyskana przed jej podjęciem, informacja o wszczęciu przez Centralne Biuro Śledcze śledztwa 6 Ds. 98/04/III obejmującego wyłudzenia kredytów na szkodę IV Oddziału BGŻ S.A. przez kilkanaście innych podmiotów, w tym także firmę ˝Armanda˝, której prezesem jest Pan Janusz Kołakowski.

   Śledztwo to dotyczy nieprawidłowości przy udzieleniu w okresie od lutego do grudnia 1999 r. kredytów inwestycyjnych i obrotowych siedemnastu podmiotom na łączną sumę 62.497.400 zł, które do chwili obecnej nie zostały spłacone.

   Prowadzone jest ono w kierunku ustalenia odpowiedzialności dyrekcji i innych pracowników IV Oddziału BGŻ S.A. za przestępstwo z art. 296 § 1 i 3 k.k. oraz przedstawicieli poszczególnych kredytobiorców za przestępstwo z art. 297 § 1 k.k., to jest posłużenie się fałszywymi lub stwierdzającymi nieprawdę dokumentami w celu uzyskania kredytu, a także z art. 286 § 1 k.k., to jest wyłudzenie mienia.

   Także w tym postępowaniu prokurator zabezpieczył niezbędną dokumentację źródłową obrazującą mechanizm popełnienia przestępstwa i pozwalającą na określenie zakresu odpowiedzialności poszczególnych osób związanych z tym procederem.

   Przechodząc do pozostałych pytań Pana Posła dotyczących nieprawidłowości w przebiegu dochodzenia Prokuratora Rejonowego Warszawa Ochota w sprawie 2 Ds. 1011/02/IV, zakończonego skierowaniem w dniu 22 sierpnia 2002 r. przeciwko Panu Januszowi Kołakowskiemu aktu oskarżenia do Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy VIII Wydział Karny o czyn z art. 190 § 1 k.k., pragnę poinformować, że w związku z jego licznymi skargami w tym przedmiocie Prokurator Apelacyjny w Warszawie zbadał w trybie nadzoru służbowego akta tego postępowania.

   Przeprowadzone badanie akt nie potwierdziło zasadności podnoszonych zarzutów, które powtarza Pan Poseł w swojej interpelacji.

   Kontrola akt wykazała, iż zgromadzony w toku dochodzenia materiał dowodowy, w postaci przede wszystkim zeznań pokrzywdzonej Barbary D. oraz zeznań świadka Wojciecha D., dawał podstawę do skierowania przeciwko Panu Januszowi Kołakowskiemu aktu oskarżenia o czyn z art. 190 § 1 k.k., to jest o wypowiadanie gróźb karalnych pod adresem pokrzywdzonej, zaś zarzuty sformułowane w pytaniach Pana Posła nie są uzasadnione.

   Z akt przedmiotowego postępowania wynika, iż Pan Janusz Kołakowski dopiero w zażaleniu z dnia 20 sierpnia 2001 r. poinformował Prokuratora Rejonowego Warszawa Ochota o swoim podejrzeniu, że pokrzywdzona Barbara D. nie obawia się spełnienia kierowanych do niej gróźb, a jej celem jest wymuszenie na nim zmiany zeznań złożonych w innej sprawie, prowadzonej przez Prokuraturę Okręgową w Warszawie. Pismo powyższe zostało złożone Prokuraturze Rejonowej Warszawa Ochota w dniu 21 sierpnia 2001 r., a zadekretowane do przedłożenia prokuratorowi referentowi w dniu 23 sierpnia 2001 r., a więc już po skierowaniu do Sądu aktu oskarżenia w dniu 22 sierpnia 2001 r.

   Pan J. Kołakowski o okolicznościach tych nie informował prowadzącego dochodzenie w swoich wcześniejszych pismach kierowanych do Prokuratury Rejonowej. Z akt sprawy wynika bowiem ewidentnie, że w toku postępowania informacja taka nie wpłynęła zarówno do Prokuratury, jak i do Policji, a do prowadzącego postępowanie dotarła ona już po skierowaniu aktu oskarżenia. Dlatego nie można zgodzić się z zarzutem, iż ów akt oskarżenia prokurator sporządził bez wyjaśnienia powyższych okoliczności.

   Za oczywiście niesłuszny uznać należy także zarzut, iż akt oskarżenia w tej sprawie skierowany został przez prokuratora nieposiadającego upoważnienia do dokonania tej czynności.

   Przedmiotowy akt oskarżenia sporządzony został przez osobę do tego uprawnioną, to jest nadzorującego dochodzenie prokuratora Prokuratury Rejonowej Warszawa Ochota Magdalenę Kolmus, a jedynie w zastępstwie podpisany przez innego prokuratora tej jednostki Jolantę Wrońską.

   Brak jest podstaw do kwestionowania uprawnienia do podpisania tego aktu oskarżenia przez prokurator J. Wrońską, a przywołane przez Pana Posła przepisy art. 337 k.p.k. w zw. z art. 119 § 2 k.p.k. i art. 120 § 2 k.p.k. nie mają tu zastosowania.

   Nadmienić należy, iż kwestia ta była już wyjaśniona przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, do którego wpłynął akt oskarżenia.

   Nie można zgodzić się wreszcie z zarzutami, iż prowadzący dochodzenie aprobował nieprawidłowości w jego przebiegu i nie reagował na wnoszone przez podejrzanego skargi na czynności postępowania.

   Jak bowiem ustalono w toku badania akt sprawy 2 Ds. 1011/02/IV, w dniu 27 lipca 2001 r. Pan J. Kołakowski w Komisariacie Policji Warszawa Ursus zapoznał się z całością materiałów postępowania przygotowawczego i podał do protokołu, że nie składa żadnych wniosków dowodowych. W dniu 30 lipca 2001 r. wydane zostało postanowienie o zamknięciu dochodzenia, o czym powiadomiono podejrzanego i pokrzywdzoną. Wszystkie pisma, które Pan J. Kołakowski złożył w niniejszej sprawie, po zamknięciu dochodzenia zostały przesłane do Sądu w ślad za aktem oskarżenia i obecnie znajdują się w aktach głównych sprawy. Ich treść będzie zatem oceniania przez Sąd przy rozpoznaniu sprawy.

   Mając na uwadze przedstawione powyżej okoliczności, sformułowane w interpelacji Pana Posła zarzuty nie mogą być uznane za uzasadnione.

   Z poważaniem

   Prokurator krajowy

   Karol Napierski

   Warszawa, dnia 28 stycznia 2005 r.