IV kadencja
Odpowiedź ministra polityki społecznej
na interpelację nr 7402
w sprawie systemu organizacji orzecznictwa lekarskiego
Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na pismo Pana Marszałka z dnia 19 maja 2004 r., znak: SPS-0202-7402/04, przy którym została przekazana interpelacja Pana Posła Jerzego Jaskierni z dnia 16 maja 2004 r., pragnę uprzejmie przedstawić, co następuje:
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa lekarze orzecznicy ZUS działają w oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Kwestię usytuowania lekarzy orzeczników Zakładu reguluje obecnie § 1 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 sierpnia 1997 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy do celów rentowych (Dz.U. Nr 99, poz. 612).
Przy podejmowaniu decyzji o usytuowaniu lekarzy orzeczników ZUS w siedzibie oddziału Zakładu uwzględniono m.in. konieczność dojazdu osób ubiegających się o świadczenia na badanie do lekarza orzecznika ZUS, przyjmując następujące założenia:
- dla ubezpieczonych, wobec których lekarz orzecznik ZUS stwierdza trwałą niezdolność do pracy, konieczność dojazdu na badanie ma charakter jednorazowy (raz w życiu),
- ubezpieczeni, którzy w ocenie lekarza leczącego są niezdolni do odbycia podróży na badanie, nie muszą na badanie do lekarza orzecznika ZUS przyjeżdżać; informacja o tym zawarta jest w treści formularza stanowiącego zaproszenie na badanie. W takich przypadkach oddział Zakładu spowoduje przeprowadzenie badania w miejscu pobytu tej osoby.
Lekarz orzecznik ZUS - stosownie do § 3 powołanego wyżej rozporządzenia - wydaje orzeczenie na podstawie bezpośredniego badania osoby ubiegającej się o świadczenie i posiadanej dokumentacji. Lekarz orzecznik ZUS może również wydać orzeczenie bez konieczności przeprowadzania badania osoby ubiegającej się o świadczenie, jeżeli posiadana dokumentacja jest wystarczająca do wydania orzeczenia. Lekarz orzecznik ZUS może także - bez potrzeby badania osoby ubiegającej się o świadczenie - wydać orzeczenie na podstawie wyników bezpośredniego badania przeprowadzonego przez lekarza konsultanta, który swoje czynności wykonuje poza siedzibą oddziału ZUS, najczęściej blisko miejsca zamieszkania wnioskodawcy.
Z uzyskanej od Prezesa ZUS informacji wynika, że dyrektorzy oddziałów Zakładu zostali zobowiązani do organizowania - w przypadkach uzasadnionych - posiedzeń wyjazdowych lekarzy orzeczników ZUS. Dotyczy to m.in. przypadków, w których z wnioskami o przyznanie świadczeń występują mieszkańcy tych miejscowości, z których trudno dojechać do siedziby oddziału Zakładu (stałego miejsca pracy lekarzy orzeczników ZUS).
Posiedzenia wyjazdowe lekarzy orzeczników Zakładu do miejscowości stanowiących siedzibę inspektoratu lub biura terenowego Zakładu są ponadto organizowane, gdy jest to uzasadnione:
- liczbą wniosków o wydanie orzeczenia przez lekarza orzecznika Zakładu wobec ubezpieczonych zamieszkujących na terenie działania danej placówki Zakładu,
- dostępnością środków komunikacji, dogodnością dojazdu oraz czasem dojazdu ubezpieczonego do siedziby oddziału Zakładu.
Ubezpieczeni zamieszkujący w miejscowościach oddalonych od siedziby oddziału wzywani są na badanie do lekarza orzecznika ZUS w godzinach dostosowanych do możliwości dojazdu. Ponadto osoby ubiegające się o świadczenia z ubezpieczenia społecznego, do których prawo uzależnione jest od stwierdzenia niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji, mają prawo do zwrotu kosztów przejazdu na badanie do lekarza orzecznika.
Informuję jednocześnie, iż w chwili obecnej trwają prace nad projektem rozporządzenia, którego przedmiotem będą szczegółowe zasady i tryb orzekania o niezdolności do pracy przez lekarzy orzeczników i komisje lekarskie, zasady organizacji orzekania o niezdolności do pracy, w tym w szczególności:
- miejsce działania lekarzy orzeczników,
- sposób tworzenia i znoszenia komisji lekarskich,
- sposób określania siedziby komisji lekarskiej i właściwości terytorialnej,
- skład komisji lekarskich,
- szczególne kwalifikacje zawodowe wymagane od lekarzy orzeczników i lekarzy wchodzących w skład komisji lekarskiej,
- szczegółowe zasady sprawowania nadzoru nad wykonywaniem orzekania o niezdolności do pracy.
Jak poinformował mnie Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Zakład współuczestniczy w pracach nad projektem ww. rozporządzenia i podejmuje starania, aby ustalenia dotyczące organizacji pracy komisji lekarskich uwzględniały możliwości zapewnienia ubezpieczonym optymalnych warunków dojazdu na badanie przez komisję.
Z poważaniem
Minister
Krzysztof Pater
Warszawa, dnia 3 czerwca 2004 r.