IV kadencja

Zapytanie nr 621

do ministra gospodarki oraz ministra skarbu państwa

w sprawie planowanej restrukturyzacji przemysłu chemicznego, ze szczególnym uwzględnieniem jej skutków dla Zakładów Azotowych ˝Puławy˝ SA

   Woj. lubelskie zajmuje ostatnie miejsce w Polsce pod względem rozwoju gospodarczego, ma też bardzo wysoki wskaźnik bezrobocia. Jest to m.in. wynikiem upadku zakładów pracy, które zatrudniały dużą liczbę pracowników (np. Daewoo Motor Polska, Zamojska Fabryka Mebli), jak również umiejscowienia na tym obszarze słabo prosperujących gałęzi przemysłu (np. tytoniowego, chmielarskiego, cukrowniczego, tłuszczowego).

   W chwili obecnej na Lubelszczyźnie największym zakładem pracy są przynoszące zyski, dobrze prosperujące, stabilne finansowo Zakłady Azotowe ˝Puławy˝ SA. Dają one bezpośrednie zatrudnienie 4000 pracowników, natomiast znacznie większa liczba osób pracuje w firmach działających w ich otoczeniu. W sumie ok. 10 000 rodzin z powiatu puławskiego utrzymuje się dzięki zatrudnieniu w ˝puławskich azotach˝.

   W ostatnich latach zakłady te bardzo dużo zainwestowały w nowe instalacje produkcyjne. Powstały instalacje mocznika, nadtlenku wodoru, nadboranu sodu, melaminy. Obecnie na ukończeniu jest budowa kolejnej, trzeciej instalacji melaminy. Zakłady uzyskują dodatni wynik finansowy.

   Zakłady Azotowe ˝Puławy˝ SA to ciągi technologiczne powiązane ze sobą. Podział firmy na obszary produktowe jest niemożliwy ze względów technicznych, technologicznych i organizacyjnych. Wydzielenie z zakładów jednej wytwórni i niezabezpieczenie możliwości normalnego ruchu i funkcjonowania w biznesie instalacji będących we wcześniejszych fazach procesu produkcyjnego może odbić się negatywnie na całej, obecnie spójnej, strukturze zakładów.

   Obecny rząd zamierza jednak wprowadzić ˝Program restrukturyzacji i prywatyzacji sektora wielkiej syntezy chemicznej˝, który ma polegać na konsolidacji opartej na wydzieleniu obszarów produktowych. Konsolidacja taka stworzy monokulturowe podmioty gospodarcze podatne na wahania koniunktury. Założenie takie stoi w sprzeczności z zasadą dywersyfikacji produkcji, która stwarza szansę na stabilne działanie firmy. Produkty sezonowe o niskiej rentowności, w tym wypadku nawozy sztuczne, powinny być produkowane tylko w firmach o zróżnicowanej produkcji. Chyba że intencją rządu RP jest likwidacja produkcji nawozów w Polsce (wyodrębnienie najbardziej rentownych instalacji spowoduje likwidację tych mniej rentownych)?

   Nadrzędną zasadą w restrukturyzacji firm sektora chemicznego powinno być zachowanie integralności struktur produkcji o złożonych powiązaniach technologicznych i prowadzenie dalszych działań w kierunku produkcji wyrobów bardziej przetworzonych. Bez stworzenia odpowiednich warunków zewnętrznych do prawidłowego działania firm chemicznych, np. poprzez odpowiednią politykę cenową w zakresie surowców, głównie dotyczącą cen gazu, nie powinno się rozpoczynać prywatyzacji tej branży.

   Przy przekształcaniu firm sektora chemicznego rząd powinien wziąć pod uwagę zarówno wspomniane już zachowanie integralności struktury, dywersyfikację produkcji, stworzenie warunków umożliwiających prowadzenie przez polskie zakłady branży chemicznej wspólnej polityki w dziedzinach handlu, inwestycji i rozwoju, a przede wszystkim - co w dobie rosnącego, szczególnie we wschodnich regionach naszego kraju, bezrobocia jest ważne - ochronę miejsc pracy. Z przeprowadzonych szacunków wynika, że na skutek planowanej restrukturyzacji w Zakładach Azotowych ˝Puławy˝ SA straci pracę ok. 1200 osób.

   W związku z powyższym zwracam się do panów ministrów z następującymi pytaniami:

   - Co rząd chce osiągnąć, wprowadzając restrukturyzację branży chemicznej w planowany sposób?

   - Jakie są przewidywane skutki gospodarcze i społeczne wprowadzonej ewentualnie restrukturyzacji? Co się zmieni na lepsze wobec stanu obecnego?

   - W jaki sposób rząd zamierza przeciwdziałać ewentualnemu upadkowi produkcji nierentownych działów, np. nawozów sztucznych, a co za tym idzie, w jaki sposób rząd zamierza ochronić kolejną, ogromną rzeszę ludzi na Lubelszczyźnie przed utratą pracy?

   - Dlaczego przy konstruowaniu programu nie wzięto pod uwagę sugestii i postulatów osób zatrudnionych w Zakładach Azotowych ˝Puławy˝ SA, które to osoby za pośrednictwem związków zawodowych działających na terenie zakładów deklarowały chęć współpracy i od stycznia 2002 r. nie otrzymały od pana ministra W. Kaczmarka odpowiedzi na kierowane do niego trzykrotnie pisma?

   W związku z tym, że sprawa restrukturyzacji przemysłu chemicznego ma być przedmiotem obrad rządu w dniu 22 maja 2002 r., proszę o szybką odpowiedź na moje pytania zadane w imieniu zaniepokojonych pracowników Zakładów Azotowych ˝Puławy˝ SA.

   Poseł Andrzej Mańka

   Lublin, dnia 8 maja 2002 r.