IV kadencja

Interpelacja nr 2013

do ministra pracy i polityki społecznej

w sprawie stosowania przez ZUS niekorzystnego dla emerytów i rencistów sposobu rocznego rozliczania emerytur i rent

   Szanowny Panie Ministrze! Przepisy rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 22 lipca 1992 r. w sprawie szczegółowych zasad zawieszania lub zmniejszania emerytury i renty (DzU nr 58 poz. 290, z póź. zm.) zobowiązują ZUS do ustalania - po upływie roku kalendarzowego - czy osiągnięty przez emeryta lub rencistę łączny przychód uzasadniał wypłatę świadczeń w pełnej wysokości, ich zmniejszenie albo zawieszenie, oraz do rozliczenia świadczeń za miniony rok.

   W oparciu o zgłaszane do mnie przez emerytów i rencistów skargi na świadome interpretowanie przez ZUS na ich niekorzyść przytoczonego rozporządzenia proszę o ustosunkowanie się do przedstawionych w dalszej części przykładów. Przykłady, które prezentuję, dotyczą osób, które świadczenia emerytalne (wcześniejsze emerytury) lub rentowe otrzymywały przez część roku (do zawieszenia lub utraty uprawnień) oraz uzyskiwały dodatkowe przychody w związku z zatrudnieniem w okresie, w którym nie pobierali już świadczeń z ZUS.

   Przykłady:

   1. ZUS w formie pisemnej wzywa emerytów i rencistów do przedłożenia zaświadczenia o uzyskanych przychodach ze wszystkich źródeł za dany rok kalendarzowy bez względu na to, czy otrzymujący świadczenia emerytalne lub rentowe pobierał je tylko przez część roku. Jednocześnie ZUS nie informuje o tym, że w zaświadczeniach można (należy) podać przychody w rozbiciu na poszczególne miesiące. Wydane przez ZUS decyzje w związku z rozliczeniem emerytury lub renty w oparciu o zaświadczenia o uzyskanych przychodach w skali rocznej są zawsze na niekorzyść emeryta lub rencisty.

   2. Rencista zatrudniony na część etatu ze względu na brak płynności finansowej w przedsiębiorstwie nie otrzymywał wynagrodzenia za pracę przez cały rok. Wynagrodzenie, które powinien otrzymywać każdego miesiąca, nie powodowało ani zmniejszenia, ani zawieszenia jego świadczenia rentowego. Po ogłoszeniu upadłości firmy syndyk masy upadłościowej w kolejnym roku wypłacił renciście zaległe wynagrodzenia, które ZUS potraktował jako przychód w roku wypłaty, i wydaną decyzją zażądał od rencisty wpłaty wyliczonej kwoty na FUS i zwrotu nienależnego świadczenia.

   3. Emeryt pobierał świadczenie emerytalne od stycznia do września. Od października zawiesił emeryturę i podjął zatrudnienie, uzyskując za okres od października do grudnia znaczące przychody. W okresie pobierania świadczeń emerytalnych miał niewielkie dodatkowe przychody wynikające z umów o dzieło lub zleceń w wysokości niepowodujących przyczyn do zmniejszenia lub zawieszenia emerytury. W efekcie złożonych zaświadczeń do ZUS (zgodnie z wezwaniem) o uzyskanych przychodach w skali całego roku otrzymał decyzję o przekroczeniu wyższej kwoty granicznej przychodu dla danego roku i zobowiązanie do wpłaty znacznej kwoty na FUS, a następnie zwrotu nienależnych zdaniem ZUS pobranych świadczeń.

   W świetle powyższych przykładów proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

   1. Dlaczego ZUS, realizując roczne rozliczenie emerytury lub renty, zobowiązuje emerytów i rencistów do dostarczenia zaświadczeń o uzyskanych przychodach ze wszystkich źródeł wyłącznie w skali całego roku, a nie w rozbiciu na poszczególne miesiące?

   2. Dlaczego ZUS rozlicza emerytury lub renty za cały rok kalendarzowy, a nie za okres faktycznie otrzymywanych świadczeń? Czyli na jakiej podstawie wlicza do uzyskanych przychodów emeryta lub rencisty również te przychody, które uzyskał po zawieszeniu emerytury lub np. po utracie uprawnień do świadczeń rentowych?

   3. Jakie zamierza podjąć pan minister działania organizacyjne i prawne w celu wyeliminowania tych absurdalnych praktyk stosowanych przez pracowników ZUS oraz jakie konsekwencje poniosą osoby odpowiedzialne za w efekcie naciąganie zmanipulowanych i zastraszanych oraz nieświadomych emerytów i rencistów?

   Z wyrazami szacunku

   Poseł Jerzy Müller

   Warszawa, dnia 12 września 2002 r.