IV kadencja
Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów -
na interpelację nr 2826
w sprawie ekspansji na terenie Pomorza Środkowego firmy ˝Prima˝ sp. z o.o. będącej częścią amerykańskiego koncernu Smithfield Foods
Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pani poseł Zofii Wilczyńskiej w sprawie ekspansji na terenie Pomorza Środkowego firmy ˝Prima˝ sp. z o.o. będącej częścią amerykańskiego koncernu Smithfield Foods, przekazaną przez pana Marka Wagnera szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pismem z dnia 17 lutego 2003 r. nr DSP 4401-2729/03, uprzejmie informuję pana marszałka, że Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wystąpiło z zapytaniem dotyczącym działalności ww. firmy do Starostwa Powiatowego w Świdwinie oraz Starostwa Powiatowego w Szczecinku.
Z otrzymanych informacji wynika, że starostwo świdwińskie podjęło czynności zmierzające do zdyscyplinowania spółki ˝Prima˝ w związku z jej działalnością w m. Nielep, gmina Rąbino, a także działania mające na celu doprowadzenie wykonywanych przez spółkę częściowo samowolnie robót budowlanych do stanu zgodnego z wymogami obowiązujących przepisów. Spółka ˝Prima˝ wielokrotnie składała do Starostwa Powiatowego w Świdwinie zgłoszenie wykonania robót budowlanych polegających na remoncie budynków inwentarskich (owczarni). Do tego typu prac starostwo nie wniosło sprzeciwu. ˝Prima˝ złożyła także zgłoszenie dotyczące wykonania robót budowlanych obejmujących zainstalowanie 9 sztuk silosów paszowych, nie dołączając wymaganych dokumentów.
Starostwo Powiatowe w Świdwinie wniosło sprzeciw do powyższego zgłoszenia i postanowieniem z dnia 31 lipca 2002 r. zobowiązano spółkę do uzupełnienia zgłoszenia o brakujące dokumenty w terminie do dnia 16 sierpnia 2002 r. Do dnia dzisiejszego spółka nie wywiązała się z nałożonych na nią obowiązków oraz instalując silosy, dopuściła się samowoli budowlanej.
W dniu 19 sierpnia 2002 r. powiatowy inspektor nadzoru budowlanego przeprowadził kontrolę terenu firmy w Nielepie. Stwierdzając popełnienie samowoli budowlanej, wydał decyzję nakazującą rozbiórkę samowolnie wykonanych silosów. Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego w dniu 23 września 2002 r. wydał decyzję nakładającą na firmę ˝Prima˝ obowiązek doprowadzenia samowolnie wykonanych robót do stanu zgodnego z przepisami i uzyskania pozwolenia na użytkowanie fermy trzody chlewnej w Nielepie, określając termin wykonania tych czynności do dnia 15 listopada 2002 r. W dniu 22 października 2002 r. powiatowy inspektor nadzoru budowlanego stwierdził wykonanie przez spółkę nałożonych obowiązków i zgodnie z kompetencjami przekazał dokumentację do starostwa w celu przyjęcia do użytkowania budynków inwentarskich w Nielepie.
Starostwo Powiatowe w Świdwinie zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska poinformowało społeczeństwo o fakcie złożenia przez spółkę ˝Prima˝ wniosku o wydanie pozwolenia na użytkowanie fermy trzody chlewnej w Nielepie. Mieszkańcy wsi Nielep wnieśli zbiorowy protest dotyczący nielegalnego funkcjonowania fermy trzody chlewnej.
W dniu 30 września 2002 r. powiatowy inspektor nadzoru budowlanego wydał spółce decyzję dotyczącą rozbiórki 9 samowolnie wybudowanych silosów paszowych. Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego 17 lutego 2003 r. zawiadomił Prokuraturę Rejonową w Białogardzie o wykonaniu przez firmę ˝Prima˝ robót budowlanych bez zezwolenia na budowę.
23 grudnia 2002 r. Starostwo Powiatowe w Świdwinie ponownie wydało postanowienie zobowiązujące spółkę do uzupełnienia dokumentów i opracowań niezbędnych do uzyskania pozwolenia na użytkowanie fermy trzody chlewnej. Termin dostarczenia ww. dokumentów został określony na 24 stycznia 2003 r. Ponownie obowiązki te nie zostały wykonane. W związku z zaistniałym faktem Starostwo Powiatowe w lutym 2003 r. wystąpiło do Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa w Koszalinie o jednoznaczne i pilne określenie w kwestii udzielenia wymaganej przepisami zgody spółce ˝Prima˝ na zmianę sposobu użytkowania budynków (z owczarni na chlewnie). AWRSP w Koszalinie w związku z niewywiązaniem się z wcześniejszych umów przez spółkę ˝Prima˝ wydała decyzję odmowną.
Trzykrotne kontrole przeprowadzone w dniach 11 lutego, 20 lutego, 21 lutego 2003 r. przez Starostwo Powiatowe w Świdwinie wykazały, że spółka ˝Prima˝, lekceważąc obowiązki wynikające z zawartych umów, a także z obowiązujących przepisów, prowadząc działalność w Nielepie, dopuszcza się degradacji środowiska, usuwając w okresie zimowym nadmiar gnojowicy na okoliczne pola i do okolicznych lasów.
Wydział Ochrony Środowiska Starostwa Powiatowego w Świdwinie ustalił, iż wojewoda opiniował, zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r., ww. inwestycję pod względem ochrony środowiska na podstawie raportu oddziaływania na środowisko.
W dniu 20 lutego 2003 r. pracownicy Starostwa Powiatowego w Świdwinie przeprowadzili wizję lokalną, w wyniku której stwierdzono wylewisko gnojowicy o powierzchni ok. 5 arów na terenie leśnym, na końcowym odcinku rowu melioracyjnego odwadniającego tereny miejscowości Nielep. Nadleśnictwo Świdwin, Leśnictwo Biały Zdrój oraz Posterunek Straży Leśnej w Nadleśnictwie Świdwin zawiadomiły starostwo o odprowadzeniu gnojowicy do rowu melioracyjnego, który wpływa do jeziora Bystrzyno Wielkie.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie Delegatura w Koszalinie wspólnie z przedstawicielami nadleśnictwa i starostwa w dniu 24 lutego 2003 r. przeprowadzili kontrolę fermy w Nielepie. Kontrola potwierdziła obecność śladów gnojowicy w instalacji odwadniającej miejscowość. W związku z powyższym 25 lutego 2003 r. do Komendy Powiatowej Policji w Świdwinie zgłoszono informację o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa polegającego na odprowadzaniu gnojowicy z fermy trzody chlewnej do jeziora Bystrzyno Wielkie.
W związku z zaistniałymi faktami, przedstawionymi przez starostwo w Świdwinie, jednoznacznie należy stwierdzić, iż działalność spółki ˝Prima˝ na terenie woj. zachodniopomorskiego stwarza nie tylko poważne zagrożenie dla środowiska naturalnego, ale także stanowi dużą uciążliwość dla mieszkańców poszczególnych gmin. Stwierdzono także lekceważenie stron toczącego się postępowania administracyjnego. Według opinii Starostwa Powiatowego w Świdwinie dotychczasowa działalność spółki ˝Prima˝ doprowadziła do sytuacji upoważniającej do wydania decyzji odmawiającej udzielenia pozwolenia na przemysłowe użytkowanie fermy trzody chlewnej we wsi Nielep.
Na terenie powiatu szczecineckiego firma ˝Prima˝ sp. z o.o. prowadzi inwestycje będące na różnym etapie realizacji. Inwestycje te prowadzone są w następujących miejscowościach:
1. Czechy, gm. Grzmiąca: spółka w dniu 29 kwietnia 2002 r. zgłosiła w starostwie szczecineckim remont trzech budynków inwentarskich. W dniu 27 listopada 2002 r. wydano pozwolenie na budowę instalacji zbiornikowej na gaz płynny propan wraz z posadowieniem czterech zbiorników gazu oraz wewnętrznej instalacji gazowej dla potrzeb ogrzewania budynków fermy trzody chlewnej. Inwestor zobowiązany został do uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego. Do dnia dzisiejszego od spółki ˝Prima˝ nie wpłynął żaden wniosek w tej sprawie. Ustalono, że w budynkach tych prowadzona jest hodowla 10 000 sztuk zwierząt bez pozwolenia na użytkowanie. Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego dnia 20 lutego 2003 r. wszczął postępowanie administracyjne.
2. Gonne Małe, gm. Barwice: spółka w dniu 25 lipca 2002 r. zgłosiła w starostwie szczecineckim remont pięciu budynków inwentarskich. W dniu 2 grudnia 2002 r. wojewoda zachodniopomorski zaopiniował pozytywnie przedsięwzięcie na etapie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. W dniu 11 grudnia 2002 r. wydano odnośnie do ww. inwestycji decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Ustalono, że w budynkach tych prowadzona jest hodowla 10 000 sztuk zwierząt bez pozwolenia na użytkowanie. Mieszkańcy gminy Barwice 14 lutego 2003 r. zgłosili pisemny sprzeciw wobec planowanej modernizacji fermy. Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego 20 lutego 2003 r. wszczął postępowanie administracyjne.
3. Kiełpino, gm. Borne Sulinowo: spółka w dniu 29 stycznia 2003 r. zgłosiła w starostwie szczecineckim remont jednego budynku inwentarskiego. Dnia 13 stycznia 2003 r. wojewoda zachodniopomorski na podstawie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko pozytywnie zaopiniował wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla fermy na 9600 sztuk trzody chlewnej. 31 stycznia 2003 r. wydano postanowienie nakładające na inwestora obowiązek uzupełnienia dokumentów w terminie do 28 lutego 2003 r. Według powiatowego inspektora nadzoru budowlanego w tym przypadku brak jest podstaw do wszczęcia postępowania administracyjnego.
4. Liszkowo, gm. Borne Sulinowo: powstaje nowa ferma na 240 sztuk trzody chlewnej wraz z laboratorium. 11 lutego 2003 r. Wydział Rolnictwa, Leśnictwa i Ochrony Środowiska Starostwa Powiatowego w Szczecinku w oparciu o raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko pozytywnie zaopiniował projekt decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla powyższej inwestycji.
Starostwo w Szczecinku również zwróciło uwagę na fakt wystąpienia protestów ze strony rolników, dotyczących działalności firmy ˝Prima˝.
Zgodnie z ustaleniami z posiedzenia Rady Ministrów, które odbyło się w dniu 20 lutego 2003 r., główny inspektor ochrony środowiska wystąpił do głównego inspektora sanitarnego, głównego lekarza weterynarii oraz głównego inspektora nadzoru budowlanego o uczestnictwo we wspólnych kontrolach z Inspekcją Ochrony Środowiska firm: Animex, Animex Agi oraz Prima Farm, należących do amerykańskiego koncernu Smithfield Foods, zlokalizowanych na terenie czterech województw: lubelskiego, warmińsko-mazurskiego, wielkopolskiego oraz zachodniopomorskiego. Planowane kontrole zostaną przeprowadzone w marcu 2003 r. Działania te pozwolą na zintegrowane podejście do zagadnień przestrzegania wymagań w zakresie korzystania ze środowiska przez tego typu przedsięwzięcia.
Z wyrazami szacunku
Sekretarz stanu
Józef Jerzy Pilarczyk
Warszawa, dnia 6 marca 2003 r.