IV kadencja
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej - z upoważnienia ministra - na ponowną interpelację posła Jerzego Müllera
na interpelację nr 2013
w sprawie stosowania przez ZUS niekorzystnego dla emerytów i rencistów sposobu rocznego rozliczania emerytur i rent
Szanowny Panie Marszałku! W związku z przesłaną przy piśmie z dnia 25 lutego br., SPS-0202-2013p/03, ponowną interpelacją posła Jerzego Müllera w sprawie stosowania przez ZUS niekorzystnego dla emerytów i rencistów sposobu rocznego rozliczania emerytur i rent uprzejmie informuję, że nie można z góry przesądzać, która metoda rozliczenia - roczna czy miesięczna - jest lepsza. Z obiektywnego punktu widzenia obie metody są równorzędne. W niektórych przypadkach rozliczenie roczne jest dla świadczeniobiorcy mniej korzystne niż rozliczenie miesięczne, a w innych jest akurat odwrotnie. Wszystko zależy od tego, jak kształtowała się wysokość przychodów w poszczególnych miesiącach rozliczanego roku. Zasady miesięcznego rozliczania świadczeń wynikają bezpośrednio z przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (DzU nr 162, poz. 1118, ze zm.). Limity dopuszczalnych zarobków i zasady zmniejszenia lub zawieszenia świadczenia określone w art. 104-105 odnoszą się bowiem do miesięcznej kwoty emerytury lub renty, a nie do sumy świadczeń wypłaconych w całym roku kalendarzowym. Nie ma zatem żadnych podstaw prawnych do kwestionowania możliwości stosowania miesięcznego rozliczania świadczeń. Natomiast w obecnie obowiązującym rozporządzeniu dotyczącym szczegółowych zasad zawieszania i zmniejszania wypłaty emerytury lub renty są uregulowane zasady rocznego rozliczenia. Organ rentowy ma możliwość wyboru najlepszej dla świadczeniobiorcy metody rozliczenia tylko wtedy, gdy przedłoży on zaświadczenie o kwotach przychodu osiągniętego w poszczególnych miesiącach poprzedniego roku, a nie jedynie o łącznej rocznej kwocie.
W związku z zarzutem, że organy rentowe nie informują emerytów i rencistów o możliwości miesięcznego rozliczenia świadczeń i unikają ustalania, która metoda rozliczenia jest dla nich korzystniejsza, zwróciłem się do prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z prośbą o ustosunkowanie się do tego zarzutu oraz - w przypadku potwierdzenia takiej praktyki - o podjęcie stosownych działań zmierzających do wyeliminowania tego rodzaju nieprawidłowości. Na podstawie uzyskanych wyjaśnień uprzejmie informuję, że - w celu prawidłowego rozliczania świadczeń pobieranych przez emerytów i rencistów osiągających przychody z tytułu działalności zarobkowej - Zakład Ubezpieczeń Społecznych podjął szereg działań umożliwiających świadczeniobiorcom uzyskanie aktualnej i pełnej informacji o jak najdogodniejszym i najkorzystniejszym sposobie rozliczenia, zarówno rocznego jak i miesięcznego.
Emeryci i renciści są powiadamiani o możliwości rozliczenia świadczeń w wariancie rocznym lub miesięcznym już w momencie zgłaszania wniosku o przyznanie świadczenia oraz później - w trakcie pobierania emerytury lub renty - przy okazji zawiadomienia o podjęciu pracy zarobkowej i składania oświadczenia o przewidywanej wysokości przychodu z tytułu tej pracy. W treści informacji, stanowiącej integralną część oświadczenia (druk znormalizowany ZUS Rw 73), zawarte jest - wytłuszczonym drukiem - pouczenie o konieczności powiadomienia oddziału ZUS, do końca lutego każdego roku, o łącznej kwocie przychodu osiągniętego w poprzednim roku kalendarzowym lub o kwocie przychodów osiąganych w poszczególnych miesiącach. Taką samą informację zawiera pouczenie stanowiące integralną część decyzji przyznającej emeryturę lub rentę, a także decyzji ponownie ustalającej wysokość świadczenia. Na konieczność udzielania wyczerpujących i kompletnych informacji oraz współdziałania ze świadczeniobiorcami w celu zastosowania najkorzystniejszego dla nich sposobu rozliczenia świadczeń zwracano uwagę wielokrotnie w licznych wyjaśnieniach kierowanych przez centralę ZUS do oddziałów w całym kraju, jak i podczas cyklicznie odbywających się szkoleń pracowników zakładu realizujących zadania z zakresu wypłaty emerytur i rent, a także w indywidualnych przypadkach, w których zajmowano stanowisko z uwagi na szczególne okoliczności sprawy bądź jej skomplikowany stan faktyczny lub prawny. Mam zatem nadzieję, że wskazane przez pana posła nieprawidłowości mają charakter incydentalny.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Krzysztof Pater
Warszawa, dnia 2 kwietnia 2003 r.