IV kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 5589

w sprawie przewozów drogowych i prowadzonego przez terytorium Polski tranzytu towarowego

   Szanowny Panie Marszałku! Odnosząc się do pisma - interpelacji Pana Posła Michała Figlusa w sprawie przewozów drogowych i prowadzonego przez Polskę tranzytu towarowego, pragnę uprzejmie Pana Marszałka poinformować, co następuje:

   Kolejowa spółka przewozów towarowych PKP CARGO S.A. jest żywotnie zainteresowana rozwojem transportu intermodalnego i podejmuje różnorodne działania dla zwiększenia przewozów intermodalnych jednostek transportowych (kontenery, naczepy samochodowe, nadwozia wymienne). W okresie ostatnich 3 lat udział transportu intermodalnego w przewozach ogółem Spółki wzrósł o 0,3% (z 0,9% do 1,2%).

   W celu aktywizacji przewozów kombinowanych w korytarzu transportowym Morze Bałtyckie - Morze Czarne koleje polskie i ukraińskie przygotowały wspólny produkt dla przewozu kontenerów w relacji Gdańsk/Gdynia - Odessa/Iliczewsk. Operatorem przewozów po stronie polskiej została firma MIRTRANS, a po stronie ukraińskiej firma LISKI. Opracowany dla pociągu (o przyjętej nazwie ˝BALTICA˝) rozkład jazdy zakłada przejazd w wymienionej relacji w ciągu 72 godzin, co w stosunku do czasu transportu kontenerów drogą morską (26 do 30 dni) jest znacznie korzystniejsze. W celu przyciągnięcia klientów dla przygotowanego nowego produktu przyjęto również promocyjne stawki przewozowe. Pierwszy inauguracyjny przejazd pociągu kontenerowego ˝BALTICA˝ odbył się 15 maja 2001 roku i był to jak dotychczas jedyny przejazd. Pomimo ustalenia korzystnych warunków przewozu i prowadzonej ciągle przez operatorów akcji akwizycyjno-reklamowej ze strony klientów brak jest zainteresowania przygotowaną ofertą. Organizacja przewozów kombinowanych dostosowana jest do konkretnych potrzeb zgłaszanych przez operatora - płatnika za całą drogę przewozu. Stwierdzony brak klientów zainteresowanych korzystaniem z oferty przewozu pociągiem ˝BALTICA˝ czyni tę ofertę nieefektywną. Pomimo konkurencyjnego czasu przejazdu w stosunku do transportu morskiego i zastosowania preferencyjnych stawek przewozowych oferta ta nie została przyjęta przez rynek i przewozy pociągiem ˝BALTICA˝ niestety nie są jak dotąd realizowane.

   Podkreślenia wymaga, że koleje PKP i UZ są przygotowane do realizacji tych przewozów i jak tylko wykreowany zostanie potok ładunków, kursowanie pociągu ˝BALTICA˝ może być wznowione.

   Również w wyniku współpracy PKP i UZ, zostaje uruchomiona od nowego rozkładu jazdy (od dnia 15.12.2003 roku) eksploatacja nadzorowana pociągu pasażerskiego z sypialnymi wagonami (2 wagony PKP i 2 wagony UZ), wyposażonymi w wózki z systemem automatycznej zmiany rozstawu kół systemu SUW 2000 w relacji Kraków - Kijów - Kraków, który będzie przejeżdżał przez Torowe Stanowisko Przestawcze systemu SUW 2000, zainstalowane na stacji Mostiska II (po stronie ukraińskiej).

   Jeżeli system SUW 2000 potwierdzi się w ruchu pasażerskim, w dalszej kolejności rozważone będzie jego zastosowanie do wybranych przewozów towarowych.

   Niezależnie od powyższego należy podkreślić, że PKP CARGO S.A., jako samodzielna spółka powołana do prowadzenia przewozów towarowych, aktywnie uczestniczy w międzynarodowych projektach mających na celu utworzenie nowych połączeń transportu kombinowanego, takich jak:

   - uruchomienie przewozów kontenerów z Chin do Europy Zachodniej i Południowej z wykorzystaniem linii szerokotorowej LHS do Sławkowa ;

   - w projekcie POLCORRIDOR obejmującym prace nad możliwością uruchomienia przewozów intermodalnych poprzez sieć szybkich pociągów wahadłowych, tzw. ˝Blue Shuttle Train˝, pomiędzy portami Szczecin i Świnoujście a terminalami w Wiedniu, Budapeszcie oraz innymi centrami logistycznymi Europy Południowej. W przyszłym roku planowane jest uruchomienie pierwszego pociągu wahadłowego na trasie Szczecin / Świnoujście - Wiedeń.

   PKP CARGO S.A. wielokrotnie wystąpiła w roli inicjatora rozwoju rynku przewozów kombinowanych, starając się zapewnić dogodne warunki realizacji kontraktów w postaci korzystnych cen oraz profesjonalnie wykonanych usług przewozowych.

   Dużą szansą dla rozwoju przewozów kontenerów z Dalekiego Wschodu do Europy Zachodniej z wykorzystaniem szerokotorowej linii LHS jest planowana budowa Centrum Logistycznego w Sławkowie.

   Jednocześnie celem zwiększenia prędkości jazdy i przepustowości jednotorowej linii LHS zarządzająca nią spółka PKP Linia Hutniczo-Szerokotorowa Sp. z o.o. prowadzi prace torowe. Planowana jest rozbudowa i modernizacja stacji Hrubieszów LHS oraz odbudowa 3 mijanek, na co zostało już zlecone opracowanie dokumentacji. Wymienione działania zamierza się kontynuować w latach następnych. Prace remontowe i inwestycyjne powinny doprowadzić do zwiększenia prędkości rozkładowej do 80 km/h na odcinku 117 km oraz przywrócić prędkość 60 km/h na pozostałych odcinkach linii LHS. PKP LHS Sp. z o.o. prowadzi te prace ze środków własnych, przy czym po wykonaniu projektu modernizacji stacji granicznej Hrubieszów LHS rozważane jest wystąpienie przez spółkę o przyznanie dotacji z funduszy unijnych.

   W roku 2004 będzie istniała możliwość przemieszczania po linii LHS dodatkowej pary pociągów dla obsługi Międzynarodowego Centrum Logistycznego w Sławkowie. Zgodnie z wynikami studium opracowanego przez Dornier System Consults w pierwszej fazie dzienna zdolność przeładunku kontenerów kształtowała się będzie na poziomie 75 TEU, co oznacza 1 pociąg, a w drugiej fazie 150 TEU, czyli - dwa pociągi.

   W dniu 5 kwietnia 2003 roku wspólnie ze stroną ukraińską uruchomione zostało połączenie do przewozu samochodów ciężarowych na platformach kolejowych. Pociąg ˝Jarosław˝ obsługujący wspomniane połączenie kursuje po linii szerokotorowej LHS na trasie Kijów - Sławków k. Katowic, skąd samochody udają się w dalszą drogę do Europy Zachodniej.

   Ministerstwo Infrastruktury opracowało instrukcję określającą zasady wykonywania przewozów w technologii transportu kombinowanego, zgodnie z którą za przewóz pociągiem ˝Jarosław˝ ukraińscy przewoźnicy samochodowi otrzymują zezwolenia premiowe uprawniające do przejazdu drogą przez terytorium Polski, jak też są zwolnieni od opłat za korzystanie z infrastruktury drogowej. Opłatom tym podlegają pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony.

   Obecnie pociąg ˝Jarosław˝ kursuje raz w tygodniu. Każdorazowo zdolny jest przewieźć 30 samochodów ciężarowych. Od momentu uruchomienia pociągu przewieziono ok. 1200 pojazdów, z czego przeważającą większość, ponad 1100 samochodów, do Sławkowa, pozostałą zaś część przewieziono w kierunku do Kijowa.

   Mając na uwadze, że w systemie transportu kombinowanego istnieje możliwość zwiększenia przewozów, szczególnie na kierunku powrotnym do Kijowa, Ministerstwo Infrastruktury opracowało nowe zasady premiowania transportu kombinowanego, które obowiązują od 1 stycznia 2004 roku. Zakładają one między innymi zwiększenie liczby polskich zezwoleń premiowych przyznawanych stronie ukraińskiej z tytułu korzystania z ww. połączenia.

   Oczekuje się, że nowe zasady określone w instrukcji zwiększą zainteresowanie przewoźników samochodowych korzystaniem z transportu kombinowanego, jak też zaktywizują funkcjonowanie pociągu ˝Jarosław˝, który docelowo powinien kursować dwa razy w tygodniu i każdorazowo przewozić komplet samochodów.

   Różnica pomiędzy przychodami a kosztami w tych przewozach pokrywana jest przez spółkę PKP LHS Sp. z o.o. oraz Cargosped Sp. z o.o. Zgodnie z rozmowami przeprowadzonymi w Ministerstwie Infrastruktury kontynuowanie przewozów na zasadach komercyjnych do końca 2003 roku wymaga dofinansowania np. z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) lub też pozyskania innych źródeł dofinansowania. Jednakże do dnia dzisiejszego nie ma potwierdzonych możliwości otrzymania takich dotacji. Odpowiedź otrzymana z NFOŚiGW wskazuje, iż spełnienie wymogów formalnych w celu uzyskania środków na dofinansowanie jest możliwe, ale tylko w formie pożyczki i wiąże się z dodatkowymi kosztami ponoszonymi przez Grupę PKP na sporządzenie ekspertyz jak i z posiadaniem zdolności kredytowej wnioskodawcy.

   W Ministerstwie Infrastruktury jest aktualnie opracowywany projekt Umowy o Międzynarodowym Euroazjatyckim Korytarzu Transportowym (MEKT) oraz projekt statutu Rady Koordynacyjnej Międzynarodowego Euroazjatyckiego Korytarza Transportowego i ustalenia zasad pracy Komitetu Sterującego Międzynarodowego Euroazjatyckiego Korytarza Transportowego.

   Jak widać, przedstawiony powyżej materiał pozwala na stwierdzenie, że zainteresowani przewoźnicy starają się przygotować adekwatne do zgłaszanych potrzeb oferty w zakresie przewozów kombinowanych. Nie wszystkie te oferty są w pełni zadowalające z punktu widzenia kierunków, ale obserwuje się znaczny wzrost aktywności w tym zakresie. Wymagać to będzie odpowiednich działań na szczeblu krajowym i międzynarodowym w celu zapewnienia właściwej koordynacji i tego rodzaju działania są podejmowane.

   Łączę wyrazy szacunku

   Podsekretarz stanu

   Maciej Leśny

   Warszawa, dnia 9 stycznia 2004 r.