IV kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 5248

w sprawie odpowiedzialności wolontariuszy na gruncie ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie

   Szanowny Panie Marszałku! W związku z interpelacją Pana posła Jacka Falfusa w sprawie odpowiedzialności wolontariuszy na gruncie ustawy o działności pożytku publicznego i o wolontariacie (znak: SPS-0202-5248/03) pragnę przekazać następujące wyjaśnienia:

   W dniu 29 czerwca 2003 r. weszła w życie ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873) regulująca m.in. status prawny wolontariusza.

   Stosownie do przepisu art. 42 tej ustawy stosunek prawny łączący korzystającego z wolontariuszem nie jest stosunkiem pracy, lecz stosunkiem cywilnoprawnym, a wykonywane przez wolontariusza świadczenie na rzecz korzystającego jest świadczeniem ˝odpowiadającym świadczeniu pracy˝, a nie świadczeniem pracy lub usług. W związku z tym do spraw nieuregulowanych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie należy stosować przepisy Kodeksu cywilnego.

   Z charakteru porozumienia z wolontariuszem jako umowy cywilnoprawnej wynika m.in. obowiązek wolontariusza do ˝należytej staranności˝ przy wykonywaniu zawartych w porozumieniu postanowień oraz obowiązek korzystającego do współdziałania w zakresie wykonania umowy z wolontariuszem.

   Ponadto do stosunku prawnego wiążącego wolontariusza i korzystającego w zakresie nieuregulowanym w porozumieniu zastosowanie mają odpowiednie przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące odpowiedzialności za niewykonanie zobowiązania. Tym samym stosownie do treści art. 471 kc wolontariusz bądź korzystający obowiązany będzie do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania, tj. niewywiązania się z obowiązków wynikających z treści zawartego porozumienia. Szkodę w przypadku niewykonania zobowiązania wyznacza wartość uszczerbku, który dla drugiej strony wynikł wskutek niewykonania zobowiązania. Natomiast szkodę w przypadku nienależytego wykonania zobowiązania określa wartość dodatkowego uszczerbku, którą druga strona poniosła, mimo że zobowiązanie zostało ostatecznie wykonane zgodnie z treścią zobowiązania. Jednocześnie niewykonanie lub nienależyte wykonanie musi być następstwem okoliczności, za które dłużnik (wolontariusz bądź korzystający) odpowiada.

   Należy również pamiętać o tym, że zgodnie z art. 474 kc korzystający odpowiadać będzie wobec świadczeniobiorcy za działanie lub zaniechania wolontariusza, któremu powierzył wykonanie określonego zadania.

   Przekazując powyższe, pragnę podkreślić, że zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi strony umowy mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania, tak by jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego (art. 3531 kc). Ze swobody kształtowania treści stosunków umownych wynika przede wszystkim dobrowolne ustalanie treści umów z zachowaniem elementów obligatoryjnych wynikających z treści innych ustaw. Porozumienie, które korzystający zawiera z wolontariuszem, podlega zasadzie swobody umów, jak również ogólnym regulacjom wynikającym z Kodeksu cywilnego, dlatego też strony mogą dowolnie ustalić wzajemne prawa i obowiązki pod warunkiem zachowania obligatoryjnych elementów wynikających z ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, natury stosunku łączącego korzystającego z wolontariuszem oraz zasad współżycia społecznego.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Dagmir Długosz

   Warszawa, dnia 5 listopada 2003 r.