IV kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi - z upoważnienia ministra -

na zapytanie nr 1211

w sprawie zakupu ziemi przez cudzoziemców

   W odpowiedzi na zapytanie pani poseł Genowefy Wiśniowskiej w sprawie nabywania nieruchomości rolnych przez cudzoziemców przedstawiam następujące wyjaśnienia:

   W toku negocjacji akcesyjnych w obszarze: Swobodny przepływ kapitału Polska zobowiązała się do przyjęcia z dniem akcesji do Unii Europejskiej całości acquis communautaire, z wyjątkiem liberalizacji zasad nabywania niektórych rodzajów nieruchomości. W sprawie nabywania nieruchomości rolnych i leśnych uzgodniono okres przejściowy, który będzie trwał dwanaście lat od dnia akcesji. Przez czas trwania tego okresu Polska będzie miała prawo stosowania wobec obywateli wszystkich państw przepisów ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (DzU z 1996 r. nr 54, poz. 245 z późn. zm.), według których na nabycie nieruchomości przez cudzoziemca wymagane jest zezwolenie ministra spraw wewnętrznych i administracji wydawane - w przypadku nabycia nieruchomości rolnych - za zgodą ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Jedynie w stosunku do niektórych dzierżawców, obywateli państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego, zamieszkujących zgodnie z prawem w Polsce, będą stosowane w okresie przejściowym odrębne zasady nabywania nieruchomości rolnych i leśnych. Osoby te będą miały mianowicie prawo do nabywania tych nieruchomości bez zezwolenia od dnia akcesji. Uprawnienie to będzie jednak uwarunkowane uprzednią dzierżawą i osobistą uprawą nabywanych gruntów, nieprzerwanie przez okres 3 lat, a w województwach: warmińsko-mazurskim, pomorskim, kujawsko-pomorskim, zachodniopomorskim, wielkopolskim, lubuskim, dolnośląskim i opolskim przez okres 7 lat.

   Okres dzierżawy (3- lub 7-letni) poprzedzający zakup gruntu będzie liczony indywidualnie dla każdego obywatela państwa członkowskiego od urzędowo poświadczonej daty umowy dzierżawy.

   Odnosząc się zatem do pkt. 1 i 2 zapytania, uprzejmie informuję, iż z prawa skrócenia 12-letniego okresu przejściowego będą mogli korzystać tylko ci cudzoziemcy, którzy będą spełniać ww. warunki. W takich wypadkach okres przejściowy może rzeczywiście ulec skróceniu do 3 lat. Mogą też mieć miejsce sytuacje, że poszczególni rolnicy z państw członkowskich będą już w dniu akcesji spełniać wszystkie warunki, w tym udokumentowany okres dzierżawy, uprawniające do nabycia gruntów rolnych.

   W odpowiedzi na pkt 3 zapytania uprzejmie wyjaśniam, iż konsekwencją przyjętego przez Polskę procesu integracji europejskiej jest akceptacja podstawowych swobód, dzięki którym funkcjonują Wspólnoty Europejskie, swobód stanowiących część tzw. acquis communautaire, czyli wspólnotowego dorobku prawnego, a zarazem tworzących fundamenty Unii Europejskiej. Jednym z tych fundamentów jest swoboda przepływu kapitału. W toku zakończonego procesu negocjacyjnego w obszarze: Swobodny przepływ kapitału Polska zadeklarowała przestrzeganie reguł wykluczających zróżnicowanie nabywców pod względem obywatelstwa, narodowości czy języka. Jak zostało już wspomniane, zobowiązała się do przyjęcia z dniem akcesji do UE całości acquis communautaire z wyjątkiem liberalizacji zasad nabywania nieruchomości rolnych i leśnych. Przyjęte okresy przejściowe stanowią wynegocjowany wyjątek od zasady swobodnego nabywania nieruchomości i dlatego nie jest możliwe wprowadzenie bezwzględnego zakazu nabywania przez cudzoziemców dzierżawionych przez nich gruntów rolnych.

   Odnosząc się do pkt. 4 zapytania należy podnieść, iż skrócony okres przejściowy będzie dotyczył tylko nielicznej grupy rolników z państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego, którzy przed dniem nabycia dzierżawili i osobiście uprawiali grunty, które chcą kupić. Nie można zatem mówić o fikcji 12-letniego okresu przejściowego na nabywanie nieruchomości rolnych i leśnych, gdyż w stosunku do wszystkich pozostałych obywateli państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego Polska będzie miała prawo stosowania krajowej legislacji dotyczącej nabywania nieruchomości przez cudzoziemców, tj. ustawy z dnia 24 marca 1920 r. Wynegocjowany przez Polskę 12-letni okres przejściowy jest najdłuższym okresem spośród wszystkich okresów uzgodnionych w negocjacjach pomiędzy Unią Europejską a państwami kandydującymi i pozwoli na odpowiednią kontrolę obrotu na rynku ziemi.

   Podsekretarz stanu

   Kazimierz Gutowski

   Warszawa, dnia 8 stycznia 2003 r.