IV kadencja
Odpowiedź ministra spraw zagranicznych - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów -
na interpelację nr 2731
w sprawie trudnej sytuacji Instytutu Polskiego w Moskwie
Szanowny Panie Marszałku! Z upoważnienia prezesa Rady Ministrów przesyłam odpowiedź na interpelację pana Tadeusza Samborskiego, posła na Sejm RP, o sytuacji Instytutu Polskiego w Moskwie.
Przeniesienie Instytutu Polskiego (IP) z budynku Ambasady RP w Moskwie do nowej siedziby spowodowane było koniecznością przygotowania obiektu do realizacji Nowej Polityki Wizowej oraz spełnienia warunków bezpieczeństwa. Pomieszczenia Ambasady RP zajmowane przez IP zostały przeznaczone na potrzeby Wydziału Konsularnego.
Obiekt, w którym obecnie znajduje się siedziba IP, został wybrany spośród czterech propozycji. Decyzję w tej sprawie podjęła centrala MSZ przy udziale ambasady i dyrektora IP.
O wyborze obiektu przy Twerskim Bulwarze 26/5 zdecydowały takie czynniki, jak: prestiżowa lokalizacja, korzystne warunki najmu oraz możliwość przeprowadzenia prac adaptacyjno-remontowych na koszt wynajmującego według projektów najemcy, uwzględniających potrzeby IP. Jest to zabytkowy obiekt z przełomu XVIII i XIX w., o łącznej powierzchni 1680 m2. W okresie dokonywania wyboru oferty był on przygotowany w stanie surowym do wielofunkcyjnej adaptacji.
Budynek, w którym znajduje się siedziba IP, położony jest na trakcie pieszym w centrum Moskwy, z dobrym dojazdem (3 stacje metra, inne środki komunikacji miejskiej). W najbliższym sąsiedztwie usytuowane są trzy teatry (MChAT, Teatr im. A. Puszkina, Teatr Lenkom), największe w Moskwie kino ˝Puszkinskij˝, merostwo Moskwy, Komitet Kinematografii, Filmoteka Narodowa, Wyższa Szkoła Teatralna, Konserwatorium Moskiewskie, redakcje gazet oraz inne instytucje kulturalne i społeczne. Ulokowanie siedziby IP w takim miejscu oceniamy jako optymalne.
Zgodnie z przyjętymi założeniami strategii promocyjnej, Instytuty Polskie mają działać w formule biur impresaryjno-promocyjnych, co w praktyce oznacza m.in., że realizacja projektów prezentacyjnych - wystaw, koncertów, projekcji filmowych, spotkań autorskich i konferencji dla szerszej publiczności - powinna mieć miejsce poza siedzibą tych placówek, a także na terytorium całego kraju urzędowania i we współpracy organizacyjnej i finansowej z partnerami miejscowymi.
Lokal przy Twerskim Bulwarze, wybrany na nową siedzibę IP, odpowiada wymogom, które wynikają z tych założeń. Nowa siedziba posiada odpowiednią ilość pomieszczeń biurowych, umożliwia prowadzenie kursów języka polskiego, mieści bibliotekę, czytelnię i punkt informacyjny, a także salę wielofunkcyjną na około 80 osób, umożliwiającą organizację prezentacji multimedialnych i spotkań konferencyjno-informacyjnych dla partnerów z miejscowych instytucji kulturalnych i opiniotwórczych elit z różnych środowisk. Wiele realizowanych w tej formule zadań powinno służyć przygotowaniu organizacji projektów pomocniczych dla szerszego grona odbiorców poza siedzibą własną.
Umowa najmu zawarta została z firmą Dubica SA, która od 1992 r. posiada tytuł prawny do części ww. budynku w postaci tzw. ochronnej umowy użytkowania wieczystego ważnej do dnia 1 lipca 2046 r. Tego typu umowy Zarząd ds. Kontroli Państwowej Ochrony i Wykorzystania Zabytków Historycznych i Kulturalnych Moskwy zawiera z inwestorami, którzy na swój koszt dokonują restauracji i remontów zabytkowych obiektów.
Umowa została zawarta na korzystnych warunkach finansowych, z czynszem niższym o 25% od stawek porównywalnych za podobne obiekty. Czynsz ten został obniżony o kolejne 10% w związku z płatnością za rok z góry. Kwota tego czynszu przeznaczona została przez firmę Dubica SA na remont i prace adaptacyjne, a MSZ wznowi opłacanie czynszu nie wcześniej jak w 2004 r. Umowa najmu z IP została uzgodniona z władzami miasta.
Dla porządku należy odnotować, że w trakcie realizacji umowy doszło do nieporozumień między firmą Dubica SA a władzami miasta i trwają one nadal. Stan prawny lokali IP oraz wcześniejsze bezpośrednie uzgodnienia z władzami Moskwy pozwalają nie mieć obaw co do negatywnego wpływu tych nieporozumień na najem pomieszczeń przez IP.
Odpowiadając na zawarte w interpelacji pytania, pragnę stwierdzić, co następuje:
- decyzja o przeniesieniu siedziby Instytutu Polskiego z terenu ambasady i ulokowanie jej pod adresem Twerski Bulwar 26/5 była uwarunkowana koniecznością realizacji nowych zadań resortu (NPW) i celowa. Decyzję podjął ówczesny dyrektor generalny MSZ.
- udostępnienie IP pomieszczeń, które uznawane są za lokale pierwszej kategorii, o powierzchni 400 m2, wyposażonych w nowoczesny sprzęt, o prestiżowej lokalizacji, nie może być uważane za hamulec dla prowadzenia normalnej działalności programowej - w tym kontekście sugeruję zapoznanie się z załączonym programem działalności instytutu na I kwartał 2003 r.
- MSZ nie zamierza zmieniać obecnej siedziby IP, chyba że pojawią się nowe możliwości w wyniku prowadzenia negocjacji ze stroną rosyjską w sprawie zniwelowania tzw. dysparytetu w zasobach nieruchomości użytkowych przez placówki dyplomatyczne obu państw w Warszawie i Moskwie.
Z poważaniem
Minister
Włodzimierz Cimoszewicz
Warszawa, dnia 27 lutego 2003 r.