IV kadencja

Odpowiedź ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej

na interpelację nr 3091

w sprawie inwestycji skutkujących poważnymi stratami w majątku państwowym

   Odpowiadając na pismo, SPS-0202-3091/03, z 13 marca 2003 r. przedstawiam informacje w sprawach poruszonych w interpelacji posłów Jerzego Polaczka, Wiesława Walendziaka i Zbigniewa Ziobro.

   Zgodnie z ustawą z dnia 24 sierpnia 2001 r. o restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali (DzU nr 111, poz. 1196) od 21 października 2001 r. minister gospodarki przejął nadzór właścicielski (pełnienie praw z akcji i udziałów skarbu państwa) nad hutami i Towarzystwem Finansowym ˝Silesia˝ Sp. z o.o. GCB Centrostal Bydgoszcz SA nie była spółką w nadzorze właścicielskim ministra gospodarki. Stan akcjonariatu Huty ˝Andrzej˝ SA w momencie przejęcie nadzoru przez ministra gospodarki był następujący:

   - skarb państwa - 7 300 000 sztuk akcji serii A, tj. 48,667% w kapitale zakładowym wynoszącym 85 500 000 zł, co daje 24% głosów,

   - GCB Centrostal Bydgoszcz SA - 7 700 000 sztuk akcji serii A, tj. 51,333% w kapitale zakładowym, co daje 76% głosów, ze względu na trzykrotne uprzywilejowanie akcji.

   Dnia 12 września 2000 r. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Huty ˝Andrzej˝ SA (reprezentowane przez ministra skarbu państwa) podjęło uchwałę o podwyższeniu kapitału akcyjnego o kwotę 77 000 000 zł, drogą emisji 7 700 000 akcji imiennych serii B o wartości nominalnej 10 zł każda. Wszystkie akcje w podwyższonym kapitale miała objąć GCB Centrostal Bydgoszcz SA po cenie emisyjnej równej cenie nominalnej i pokryć je w całości gotówką w ustalonych kwotach i terminach płatności. Przedmiotem transakcji nie była sprzedaż przez skarb państwa należących do niego akcji serii A, a więc w drodze tej transakcji nie powstało żadne zobowiązanie GCB Centrostal Bydgoszcz SA wobec skarbu państwa. Brak zatem podstaw do twierdzenia, iż Towarzystwo Finansowe ˝Silesia˝ Sp. z o.o. jako akcjonariusz GCB Centrostal Bydgoszcz SA, kontrolujący 51% kapitału tej spółki, będzie musiało uregulować zobowiązania prywatyzacyjne GCB Centrostal Bydgoszcz SA, albowiem takie zobowiązania nigdy nie istniały. W drodze tej transakcji powstało jedynie zobowiązanie GCB Centrostal Bydgoszcz SA wobec Huty ˝Andrzej˝ SA do opłacenia w ustalonych kwotach i terminach płatności akcji obejmowanych w podwyższonym kapitale akcyjnym tej firmy.

   Podwyższony kapitał akcyjny został w całości opłacony w ustalonych kwotach i terminach płatności, mimo iż rzeczywiście GCB Centrostal Bydgoszcz SA odnotowała w 2001 r. stratę w wysokości 125 107 000 zł. Strata ta spowodowana była między innymi powyższą transakcją, gdyż strata Huty ˝Andrzej˝ SA za rok obrotowy 2000, pod koniec którego dokonywano transakcji objęcia podwyższonego kapitału w tej hucie, wyniosła 64 500 000 zł i została pokryta przez obniżenie kapitału akcyjnego huty do 85 500 000 zł, w drodze obniżenia wartości nominalnej każdej akcji do 5,70 zł. Obniżka wartości nominalnej dotyczyła zarówno akcji serii A należących do skarbu państwa, jak i objętych niespełna kwartał wcześniej przez GCB Centrostal Bydgoszcz SA i wycenionych przez skarb państwa na 10,00 zł za sztukę akcji serii B. Wobec powyższego brak także podstaw do twierdzenia, iż na Towarzystwo Finansowe ˝Silesia˝ Sp. z o.o. spadnie obowiązek zapłaty należności w związku z przejęciem 34,3% akcji Huty ˝Andrzej˝ SA, bowiem całość akcji obejmowanych w drodze podwyższenia kapitału zakładowego tej huty została opłacona.

   Według wyjaśnień Towarzystwa Finansowego ˝Silesia˝ Sp. z o.o.:

   26 lutego 2002 r. Towarzystwo Finansowe ˝Silesia˝ Sp. z o.o. podpisało umowę sprzedaży do GCB Centrostal Bydgoszcz SA wyrobów hutniczych o wartości 30 000 000 zł. Zarząd Towarzystwa Finansowego ˝Silesia˝ Sp. z o.o. zabezpieczył przyszłe należności Towarzystwa Finansowego ˝Silesia˝ Sp. z o.o. wynikające z tej umowy oraz inne wierzytelności mogące powstać w wyniku podjętej współpracy gospodarczej z GCB Centrostal Bydgoszcz SA poprzez zawarcie równoległej umowy przewłaszczenia 51% akcji GCB Centrostal Bydgoszcz SA na zabezpieczenie tych wierzytelności. W toku współpracy gospodarczej pomiędzy Towarzystwem Finansowym ˝Silesia˝ Sp. z o.o. a GCB Centrostal Bydgoszcz SA i w miarę poznawania przez Towarzystwo Finansowe ˝Silesia˝ Sp. z o.o. walorów rynkowych tej spółki, posiadającej w swej grupie kapitałowej sieć handlową o ugruntowanej renomie na rynku obrotu wyrobami stalowymi, w skład której - oprócz własnych punktów handlowych - wchodzą także centra serwisowe, a także biorąc pod uwagę fakt, iż cała licząca się w branży hutniczej konkurencja, wszystkie koncerny stalowe Unii Europejskiej, wychodząc naprzeciw współczesnym tendencjom w handlu stalą, utworzyły także na terenie Polski własne składy i centra serwisowe, których nie posiada powołany właśnie koncern Polskie Huty Stali SA, Zarząd Towarzystwa Finansowego ˝Silesia˝ Sp. z o.o. skierował do zgromadzenia wspólników, wykorzystując umowę przewłaszczenia akcji GCB Centrostal Bydgoszcz SA na zabezpieczenie wierzytelności, poparty pozytywną opinią rady nadzorczej wniosek o wyrażenie zgody na przystąpienie do spółki GCB Centrostal Bydgoszcz SA przez przewłaszczenie akcji tej spółki. Formułując powyższy wniosek, Zarząd Towarzystwa Finansowego ˝Silesia˝ Sp. z o.o. wziął pod uwagę potrzeby Polskich Hut Stali SA w zakresie posiadania przyjaznej sieci sprzedaży i konieczność dostosowania się w tym zakresie do istniejących standardów światowych. Dnia 16 lipca 2002 r. Zgromadzenie Wspólników Towarzystwa Finansowego ˝Silesia˝ Sp. z o.o., działając na podstawie § 27 lit. k umowy spółki oraz pozytywnej opinii rady nadzorczej, wyrażonej uchwałą nr 57/I/02 z dnia 13 maja 2002 r., wyraziło zgodę na przystąpienie spółki Towarzystwo Finansowe ˝Silesia˝ Sp. z o.o. do spółki GCB Centrostal Bydgoszcz SA z siedzibą w Bydgoszczy, poprzez przewłaszczenie 4732 akcji o wartości nominalnej 100 zł każda, tj. o łącznej wartości nominalnej 1 473 200 zł, których wartość (zgodnie z wyceną przeprowadzoną przez firmę posiadającą wymagane uprawnienia do dokonywania wycen) na miesiąc kwiecień 2002 r. wynosiła 97 288 802,12 zł, w celu zabezpieczenia wierzytelności przysługujących Towarzystwu Finansowemu ˝Silesia˝ Sp. z o.o. wobec GCB Centrostal Bydgoszcz SA, wynikających z umowy sprzedaży towarów zawartej w dniu 26 lutego 2002 r. nr 1/2002 pomiędzy Towarzystwem Finansowym ˝Silesia˝ Sp. z o.o. a GCB Centrostal Bydgoszcz SA, opiewających łącznie na kwotę 30 000 000 zł oraz innych wierzytelności do wysokości maksymalnej odpowiadającej wartości przewłaszczonego pakietu akcji. Przystąpienie Towarzystwa Finansowego ˝Silesia˝ Sp. z o.o. do spółki GCB Centrostal Bydgoszcz SA w opisany wyżej sposób spowodowało, iż wierzytelności handlowe wynikające z umowy zawartej 26 lutego 2002 r. oraz wierzytelności powstałe w wyniku innych transakcji gospodarczych z GCB Centrostal Bydgoszcz SA zostały zamienione na udziały w tej firmie.

   Odnośnie do faktu otwarcia przez GCB Centrostal Bydgoszcz SA w dniu 12 listopada 2002 r. postępowania układowego, zawierającego propozycje redukcji zobowiązań objętych układem o 40%, należy zauważyć, że łączna wartość wierzytelności Towarzystwa Finansowego ˝Silesia˝ Sp. z o.o. i Polskich Hut Stali Oddział Huta im. T. Sendzimira w tej spółce wynosi 68 000 000 zł, a nie 84 500 000 zł. Pomimo objęcia tych wierzytelności postępowaniem układowym ani Towarzystwo Finansowe ˝Silesia˝ Sp. z o.o., ani Polskie Huty Stali Oddział Huta im. T. Sendzimira nie poniosą strat. Wszystkie wierzytelności układowe Towarzystwa Finansowego ˝Silesia˝ Sp. z o.o. są poręczone przez podmioty gospodarcze o dobrej kondycji ekonomiczno-finansowej. Zgodnie z Kodeksem cywilnym Towarzystwu Finansowemu ˝Silesia˝ Sp. o.o. w stosunku do poręczyciela przysługuje pełny regres o zwrot wierzytelności objętej poręczeniem niezapłaconej przez dłużnika. Zatem kwoty utracone w wyniku postępowania układowego GCB Centrostal Bydgoszcz SA zwrócą Towarzystwu Finansowemu ˝Silesia˝ Sp. z o.o. poręczyciele jako dłużnicy solidarni. Wierzytelności Polskich Hut Stali SA Oddział Huta Sendzimira objęte postępowaniem układowym wynikają z przyjęcia jako zapłaty za dostawy towarów w roku 2000 do Agencji Handlowej Centrostal SA (wówczas kontrahenta Huty im. T. Sendzimira SA) indosowanych na Hutę im. T. Sendzimira SA weksli wystawionych przez GCB Centrostal Bydgoszcz SA, zdyskontowanych przez hutę w Banku Ochrony Środowiska SA i niewykupionych przez GCB Centrostal Bydgoszcz SA w terminie. W tym przypadku także przysługuje pełny regres o zwrot wierzytelności, tym razem w stosunku do indosariusza, czyli Agencji Handlowej Centrostal SA.

   W świetle powyższych wyjaśnień nie znajduje uzasadnienia zawarte w interpelacji twierdzenie o ulokowaniu przez Towarzystwo Finansowe ˝Silesia˝ Sp. z o.o. wielu milionów złotych w nierentownym podmiocie. Poprzez propozycję zawarcia układu z wierzycielami, na którym nie ucierpią ani huty wchodzące w skład Polskich Hut Stali SA, ani Towarzystwo Finansowe ˝Silesia˝ Sp. z o.o., GCB Centrostal Bydgoszcz SA chce zrestrukturyzować swoje finanse. Nie jest uprawnione także twierdzenie, iż dostawcy (huty) tracą podwójnie, bowiem żadna z hut wchodzących w skład Polskich Hut Stali SA nie była partnerem handlowym GCB Centrostal Bydgoszcz SA w 2002 r., a więc brak okoliczności, które mogłyby te straty spowodować.

   Odnosząc się do kwestii działania Towarzystwa Finansowego ˝Silesia˝ Sp. z o.o. w interesie Huty im. T. Sendzimira SA, pragnę poinformować autorów interpelacji, iż zgodnie z wyjaśnieniami Towarzystwa Finansowego ˝Silesia˝ Sp. z o.o. w roku 2002, wychodząc naprzeciw potrzebom Huty im. T. Sendzimira SA, Towarzystwo Finansowe ˝Silesia˝ Sp. z o.o. dokonało poręczenia weksli wystawionych przez hutę jako zabezpieczenia umowy o dostawy energii elektrycznej z Zakładem Energetycznym Kraków na kwotę 15 000 000 zł, co było warunkiem podpisania tej umowy przez ZEK. Towarzystwo Finansowe ˝Silesia˝ Sp. z o.o. poręczyło również weksel wystawiony przez Hutę im. T. Sendzimira jako zabezpieczenie umowy z firmą Trade Trans, realizującą przewozy kolejowe na rzecz huty w kwocie 5 000 000 zł. Towarzystwo Finansowe ˝Silesia˝ Sp. z o.o. poręczyło także weksle wystawione przez Hutę im. T. Sendzimira SA jako zapłatę za węgiel koksujący Jastrzębskiej Spółce Węglowej SA, które - na skutek złej sytuacji ekonomiczno-finansowej huty - musiało następnie wykupić za wystawcę. Udzielone poręczenia nie były uwarunkowane jakimikolwiek świadczeniami ze strony huty na rzecz Towarzystwa Finansowego ˝Silesia˝ Sp. z o.o. i udzielone zostały bezterminowo. Ponadto w roku 2002 Towarzystwo Finansowe ˝Silesia˝ Sp. z o.o. dokonało na rzecz huty awaryjnego zakupu rudy żelaza za kwotę 307 392,13 USD. Prawdopodobnie powyższe fakty nie były znane autorom interpelacji.

   Według informacji zarządu Towarzystwa Finansowego ˝Silesia˝ Sp. z o.o. dokonując zmian w składzie Rady Nadzorczej GCB Centrostal Bydgoszcz SA po uzyskaniu kontroli nad 51% kapitału tej spółki, zarząd kierował się przede wszystkim fachowością osób proponowanych w skład tego organu, wyrażającą się przede wszystkim przez kwalifikacje formalne poparte odpowiednim wykształceniem, jak również przez kwalifikacje nabyte wyrażające się doświadczeniem zawodowym. Wzięto także pod uwagę, iż sieć i centra serwisowe GCB Centrostal Bydgoszcz SA służyć mają przede wszystkim potrzebom powstałej spółki Polskie Huty Stali SA. W skład rady nadzorczej zaproponowano zatem osoby wywodzące się z kręgu holdingu Polskich Hut Stali SA. Ewentualne powiązania pozazawodowe między przedstawicielami byłego zarządu Huty im. T. Sendzimira SA (od 31 grudnia 2002 r., w wyniku konsolidacji Huta im. T. Sendzimira SA utraciła osobowość prawną i w związku z tym przestał w niej funkcjonować zarząd) a członkami Rady Nadzorczej GCB Centrostal Bydgoszcz SA nie są znane Ministerstwu Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej. W opinii Towarzystwa Finansowego ˝Silesia˝ Sp. z o.o. - głównego akcjonariusza - członkowie Rady Nadzorczej GCB Centrostal Bydgoszcz SA pełnią funkcje zgodnie z regulaminem rady, statutem spółki i przepisami Kodeksu spółek handlowych.

   Poniżej przedstawiam odpowiedzi na pytania zadane w interpelacji.

   Ad 1. Jak z powyższej informacji wynika, brak jest podstaw do stwierdzenia niewłaściwego rozporządzania mieniem skarbu państwa.

   Ad 2, 3. Zgodnie z umową spółki Towarzystwo Finansowe ˝Silesia˝ Sp. z o.o. świadczy pomoc dla sektora hutniczego, udzielając poręczeń, gwarancji i zastawów, oraz uczestniczy w obrocie wierzytelnościami w celu poprawy sytuacji gospodarczej podmiotów tego sektora, na zasadach określonych w przepisach powszechnie obowiązujących, zgodnie z przedmiotem działalności spółki.

   Aktualnie Towarzystwo Finansowe ˝Silesia˝ Sp. z o.o. realizuje kontrakt na zakupy brazylijskiej rudy żelaza dla Polskich Hut Stali SA Oddział Huta Katowice i Oddział Huta im. T. Sendzimira. Zostało już nominowanych sześć statków z tą rudą. W związku z zakupem rudy Towarzystwo Finansowe ˝Silesia˝ Sp. z o.o. otrzymało od dostawcy atrakcyjny kredyt kupiecki, w związku z czym może udzielić kredytu kupieckiego na podobnych warunkach Polskim Hutom Stali SA - konsumentowi tej rudy.

   Zgodnie z przyjętym przez Radę Ministrów 10 stycznia 2003 r. programem ˝Restrukturyzacja i rozwój hutnictwa żelaza i stali w Polsce do 2006 r.˝ (z akutalizacją z 25 marca) pomoc publiczna dla sektora zostanie udzielona najpóźniej do 31 grudnia 2003 r. Program zawiera zasady udzielania i kwoty graniczne pomocy publicznej dla sektora hutniczego. Pomocą publiczną w ramach programu objęto: Polskie Huty Stali SA w Katowicach, ˝Hutę Bankową˝ Sp. z o.o. w Dąbrowie Górniczej, Hutę ˝Batory˝ SA w Chorzowie, Hutę Buczek SA w Sosnowcu, ˝Hutę L.W.˝ Sp. z o.o. w Warszawie, Hutę ˝Łabędy˝ SA w Gliwicach, ˝Hutę Pokój˝ SA w Rudzie Śląskiej. Od 1 stycznia 2004 r., zgodnie z projektem Traktatu akcesyjnego, pomoc publiczna dla sektora będzie zakazana.

   Ad 4. Biorąc pod uwagę, że problem poruszany w interpelacji dotyczy zagadnień związanych z procesami prywatyzacyjnymi, kopię interpelacji wraz z niniejszą odpowiedzią przekazuję do wykorzystania Ministerstwu Skarbu Państwa.

   Minister

   Jerzy Hausner

   Warszawa, dnia 9 kwietnia 2003 r.