III kadencja

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 142 posła Bogdana Lewandowskiego

w sprawie legalności nakładania kar grzywny przez dyrektorów oddziałów ZUS

  

   W związku z przekazaną przy piśmie z dnia 5 lutego br., znak: SPS-0202-142/98, interpelacją posła Bogdana Lewandowskiego uprzejmie wyjaśniam, co następuje:

   Przewidziana w art. 35 ust. 2 ustawy z dnia 25 listopada 1986 r. o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych możliwość wymierzania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych niektórym dłużnikom dodatkowych opłat z tytułu uchylania się od obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne jest ważnym instrumentem dochodzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne. Instrument ten, choć bywa oceniany - tak jak to czyni pan poseł Lewandowski - w kategoriach kary czy grzywny, w istocie ma przede wszystkim charakter dyscyplinujący.

   Zagrożenie tą opłatą, stanowiąc instrument nacisku na płatników, wskazuje równocześnie na wagę obowiązku terminowego, i w prawidłowej wysokości, opłacania składek. Zapobiega również traktowaniu zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne jako łatwej formy pozyskiwania kredytów. Pomimo to 52,7% płatników składek z sektora prywatnego (ze stałą rosnącą tendencją tego wskaźnika w ostatnich latach) oraz 18% płatników składek z sektora publicznego nie reguluje składek terminowo, a nie uregulowana należność z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne wynosi ca 5,8 mld zł. Skala wymierzania tych opłat nie jest duża. W całym roku 1996 dodatkowe opłaty zostały wymierzone tylko wobec 10,6% wszystkich dłużników sektora publicznego i 4,8% dłużników z sektora prywatnego. Skuteczność tej formy oddziaływania na nierzetelnych płatników potwierdza praktyka ZUS wskazująca na to, że po wymierzeniu dodatkowej opłaty większość dłużników przystępuje do spłaty należności głównej.

   W świetle powyższego nie ma przesłanek, dla których należałoby zrezygnować z tego skutecznego i sprawdzonego instrumentu oddziaływania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na podmioty uchylające się od obowiązku rzetelnego płacenia składek. Natomiast - tak jak to zostało podkreślone w piśmie resortu pracy do rzecznika praw obywatelskich, na którą to korespondencję powołuje się pan poseł Lewandowski - kwestia braku kontroli sądowej w przedmiocie wymierzenia opłat dodatkowych może nasuwać wątpliwości prawne.

   Dlatego w przygotowanej przez resort pracy nowelizacji ustawy o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych przewiduje się możliwość odwoływania się do sądu od decyzji wymierzających dodatkową opłatę nierzetelnym płatnikom składek. Projekt ustawy w tym zakresie został pozytywnie zaopiniowany przez wszystkie resorty i wkrótce zostanie skierowany do Sejmu.

   Sekretarz stanu

   Ewa Lewicka

   Warszawa, dnia 27 lutego 1998 r.