III kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 3394

w sprawie realizacji premii gwarancyjnych z tytułu gromadzenia oszczędności na książeczkach mieszkaniowych PKO BP

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na pismo pana marszałka z dnia 1 marca 2000 r., znak: SPS-0202-3394/00, uprzejmie przedstawiam poniżej odpowiedź na interpelację pana posła Wiesława Andrzeja Szczepańskiego dotyczącą realizacji premii gwarancyjnej z tytułu gromadzenia oszczędności na rachunku celowego oszczędzania na budownictwo mieszkaniowe.

   Wdrożony jeszcze końcu lat 50. system oszczędzania na książeczkach mieszkaniowych jest systemem oszczędzania celowego. Oznacza to, że właściciele książeczek mieszkaniowych, którzy dokonują ich likwidacji w związku z zaspokojeniem swych potrzeb mieszkaniowych w formach określonych obowiązującymi przepisami, uzyskują premię gwarancyjną, której celem jest zrekompensowanie wzrostu cen w budownictwie mieszkaniowym. Natomiast w przypadku likwidacji książeczki mieszkaniowej w innym celu, niż określone odpowiednimi przepisami, jej właściciel uzyskuje zwrot zgromadzonego wkładu powiększonego o należne oprocentowanie.

   W tym miejscu pragnę podkreślić, że zgodnie z umową zawartą z bankiem o gromadzenie oszczędności przeznaczonych na budownictwo mieszkaniowe, zgromadzone oszczędności na książeczkach mieszkaniowych podlegają waloryzacji w dwóch formach. Jedną z tych form jest oprocentowanie wkładów, którego wysokość określają samodzielne banki. Ponadto od wkładów tych, pod warunkiem ich przeznaczenia na określone cele związane z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych, naliczana jest premia gwarancyjna, stanowiąca dotację ze środków budżetu państwa.

   W drodze kolejnych rozporządzeń Rady Ministrów stałemu rozszerzaniu w stosunku do regulacji sprzed 1993 r. ulegał krąg zdarzeń związanych z zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych stwarzających podstawę do ubiegania się o premię gwarancyjną od wkładów zgromadzonych na książeczce mieszkaniowej. Stosownie do poprzednio obowiązujących w tym zakresie przepisów, premię gwarancyjną mogli otrzymać jedynie ci posiadacze książeczek mieszkaniowych, którzy zaspokajali swoje potrzeby mieszkaniowe w drodze budownictwa spółdzielczego bądź indywidualnego.

   Obecnie premię gwarancyjną można uzyskać w związku z:

   1) uzyskaniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

   2) nabyciem, w drodze zakupu lub zamiany, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

   3) nabyciem, w drodze zakupu lub zamiany, własności lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość, lub domu jednorodzinnego,

   4) przystąpieniem do użytkowania wybudowanego własnego domu jednorodzinnego na warunkach określonych odrębnymi przepisami,

   5) uzyskaniem własności domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego, w budynku wielorodzinnym, stanowiącego przedmiot odrębnej własności, w związku z wykonaniem umowy zobowiązującej właściciela gruntu do wybudowania na tym gruncie domu jednorodzinnego lub budynku mieszkalnego bądź w związku z budową budynku wielorodzinnego na gruncie stanowiącym własność właściciela książeczki mieszkaniowej,

   6) uzyskaniem własności lokalu mieszkalnego powstałego w drodze przebudowy, nadbudowy lub rozbudowy budynku mieszkalnego bądź pomieszczeń niemieszkalnych,

   7) zadysponowaniem wkładem oszczędnościowym na książeczce mieszkaniowej na spłatę zadłużenia z tytułu tzw. stałych kredytów mieszkaniowych, zaciąganych na budownictwo spółdzielcze i indywidualne,

   8) zawarciem umowy najmu lokalu mieszkaniowego w budynku wielorodzinnym, którego budowa była finansowana przy udziale kredytu zaciągniętego w Banku Gospodarstwa Krajowego ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego.

   Jest to zatem obecnie bardzo szeroki krąg zdarzeń, ułatwiający wybór celu mieszkaniowego, którego realizacja stwarza możliwość zlikwidowania książeczki mieszkaniowej wraz z kwotą premii gwarancyjnej. Osoby, których nie stać na nabycie lub zakup mieszkania, mogą więc np. uzyskać premię gwarancyjną z tytułu przydziału mieszkania na zasadzie najmu, budowanego w ramach TBS przy udziale środków pochodzących z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego.

   Chciałbym także zwrócić uwagę pana posła na możliwość dokonywania cesji książeczek mieszkaniowych pomiędzy szeroko zakreślonym kręgiem osób bliskich. Sprzyja to możliwości zlikwidowania książeczki na cele mieszkaniowe, a więc wraz z premią gwarancyjną.

   Jednocześnie pragnę poinformować, że na refundację wypłaconych przez banki premii gwarancyjnych w 1998 r. wydatkowano ze środków budżetu państwa ponad 1,2 mld zł, a w 1999 r. ponad 1,4 mld zł. Średnia premia gwarancyjna z tytułu likwidacji jednej książeczki mieszkaniowej wyniosła w 1999 r. ponad 7 tys. zł. W ubiegłym roku zlikwidowano około 212 tys. książeczek mieszkaniowych z prawem do premii gwarancyjnej.

   Powyższe dane świadczą o tym, że pomimo zamkniętego już od wielu lat kręgu właścicieli książeczek mieszkaniowych z prawem do premii gwarancyjnej, corocznie wzrasta liczba likwidowanych książeczek. Wzrasta także średnia kwota wypłacanych premii gwarancyjnych. Oznacza to, że coraz większa liczba posiadaczy książeczek mieszkaniowych decyduje się realizować określony cel mieszkaniowy. Byłoby społecznie nieuzasadnione i krzywdzące wobec tych osób przyjęcie rozwiązania, zgodnie z którym z pomocy finansowej państwa korzystaliby również ci właściciele książeczek mieszkaniowych, którzy gromadzone środki wykorzystaliby na cele niezwiązane z budownictwem mieszkaniowym.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Krzysztof Janusz Ners

   Warszawa, dnia 20 marca 2000 r.