III kadencja
Odpowiedź ministra obrony narodowej
na interpelację nr 1184
w sprawie zatrudnienia i mianowania na stopnie oficerskie księży w służbach mundurowych MON
Odpowiadając na interpelację pani poseł Alicji Murynowicz, pana posła Marka Dyducha i pana posła Mieczysława Jedonia w sprawie zatrudnienia i mianowania na stopnie oficerskie księży w służbach mundurowych Ministerstwa Obrony Narodowej, uprzejmie proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień.
Ze względu na przejrzystość odpowiedzi pozwolę sobie ustosunkować się do pomieszczonych w niej pytań w nieco zmienionej kolejności, niż zostały zadane.
1. Czy istnieje schemat, instrukcja wydana przez odpowiedni organ MON dotycząca zatrudnienia odpowiedniej ilości księży w Wojsku Polskim?
Liczbę stanowisk służbowych dla duszpasterstwa określa etat wydany przez Sztab Generalny WP, który w odniesieniu do księży - kapelanów przedstawia się następująco:
1) katolickie duszpasterstwo wojskowe dysponuje poniższymi rodzajami stanowisk:
- wojskowe (przeznaczone wyłącznie dla żołnierzy zawodowych) - 38 stanowisk,
- wojskowo-cywilne (przeznaczone zamiennie dla żołnierzy zawodowych lub osób cywilnych) - 187 stanowisk,
- cywilno-wojskowe - 5 stanowisk,
- cywilne (przeznaczone wyłącznie dla osób cywilnych) - 16 stanowisk,
Razem - 246 stanowisk;
2) prawosławne duszpasterstwo wojskowe:
- wojskowo-cywilne - 1 stanowisko,
- cywilno-wojskowe - 13 stanowisk,
Razem 14 stanowisk;
3) ewangelickie duszpasterstwo wojskowe:
- cywilno-wojskowe - 5 stanowisk,
- cywilne - 1 stanowisko,
Razem - 6 stanowisk.
Łącznie etat Sztabu Generalnego WP zawiera 266 stanowisk przeznaczonych dla kapelanów wojskowych (pomocniczych).
Żołnierze zawodowi są powołani i wyznaczani na stanowiska służbowe, a także zwalniani z zawodowej służby wojskowej na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 czerwca 1970 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (DzU z 1997 r. nr 10, poz. 55 z późn. zm.), natomiast kapelani pomocniczy są zatrudniani na podstawie przepisów Kodeksu pracy. W zakresie sprawowania opieki duszpasterskiej obowiązuje ich prawo kanoniczne.
Przy określaniu liczby stanowisk etatowych w duszpasterstwie wojskowym kierowano się m.in. strukturą organizacyjną sił zbrojnych RP, wielkością stanu osobowego, a także sugestiami i własnymi propozycjami ordynariatów. Należy tu dodać, że w innych państwach różne są kryteria określania liczby tych stanowisk, np. w państwach NATO na 1 kapelana przypada 1000 wiernych.
2. Ilu księży jest obecnie zatrudnionych w organach, jednostkach Wojska Polskiego oraz ilu oficerów - księży jest zatrudnionych na koniec 1998 r. w ww. strukturach wojska?
W poszczególnych duszpasterstwach zawodową służbę wojskową pełni następująca liczba księży kapelanów:
a) duszpasterstwo katolickie - 118 księży, w tym:
- 1 generał dywizji,
- 5 pułkowników,
- 6 podpułkowników,
- 58 majorów,
- 22 kapitanów,
- 2 poruczników,
- 24 podporuczników,
b) duszpasterstwo prawosławne - 13 księży, w tym:
- 1 pułkownik,
- 1 podpułkownik,
- 4 majorów,
- 5 kapitanów,
- 1 porucznik,
c) duszpasterstwo ewangelickie - 4 księży, w tym:
- 1 major,
- 3 kapitanów.
Oprócz księży kapelanów pełniących zawodową służbę wojskową jest zatrudnionych w:
a) duszpasterstwie katolickim- 53 kapelanów pomocniczych (osób cywilnych), z których 11 pracuje w pełnym wymiarze czasu pracy, i 42 na 1/2 etatu;
b) duszpasterstwie prawosławnym - 1 osoba cywilna (prawosławny ordynariusz wojskowy w stopniu gen. bryg. w rezerwie);
c) duszpasterstwie ewangelickim - 2 osoby cywilne (naczelny kapelan wojskowy i ks. kapelan ekumeniczny).
Ogółem w duszpasterstwie wojskowym jest zatrudnionych 135 kapelanów wojskowych (oficerów) i 56 księży (osób cywilnych),
3. O ile osób to zatrudnienie wzrosło w 1998 r., jakie są w tej sprawie plany w 1999 r.?
Zmiany w stanach osobowych kapelanów wojskowych (pomocniczych) w stosunku do roku ubiegłego dotyczą tylko katolickiego duszpasterstwa wojskowego, w którym to ubyło 12 kapelanów wojskowych i 2 kapelanów pomocniczych, natomiast przybyło 2 kapelanów wojskowych i 9 kapelanów pomocniczych.
Z powyższych danych wynika, że zatrudnienie księży w br. nie wzrosło, a zmniejszyło się o 3 osoby, w tym liczba kapelanów wojskowych uległa zmniejszeniu aż do 10 osób.
W pozostałych duszpasterstwach stany osobowe kapelanów nie uległy zmianie. Nie przewiduje się także zasadniczych zmian w zatrudnieniu kapelanów wojskowych (pomocniczych) w 1999 r.
4. Ilu księży mianowano w 1998 r. i ilu zostanie mianowanych w 1999 r. na stopnie oficerskie w ww. jednostkach i organach wojska?
W 1998 r. na pierwszy i kolejne stopnie wojskowe mianowano 25 kapelanów wojskowych, z tego:
- duszpasterstwo katolickie - 23 (19 mjr, 2 por., 2 ppor.);
- duszpasterstwo prawosławne - 2 (1 płk, 1 ppłk), ponadto w rezerwie jedna osoba - prawosławnego ordynariusza wojskowego - na stopień generała brygady;
- duszpasterstwo ewangelickie - nie było mianowań.
Spełnia warunki do mianowania na wyższy stopień wojskowy w 1999 r. 23 kapelanów wojskowych, z tego:
- duszpasterstwo katolickie - 16 (2 ppłk, 14 mjr);
- duszpasterstwo prawosławne - 7 (3 ppłk, 2 mjr, 1 kpt., 1 por.);
- duszpasterstwo ewangelickie - brak spełniających warunki.
5. Jakie koszty finansowe ponosi budżet państwa na zatrudnienie księży w organach i jednostkach Wojska Polskiego - globalnie?
Z budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej na utrzymanie duszpasterstw wojskowych w 1998 r. przeznaczono 13 472 tys. zł (w 1999 r. planuje się 14 481 tys. zł)*), z tego:
- katolickiego - 11 678 tys. zł (12 467 tys. zł)*);
- prawosławnego - 1281 tys. zł (1394 tys. zł)*);
- ewangelickiego - 513 tys. zł (620 tys. zł)*).
W ogólnej kwocie wydatki na uposażenie żołnierzy i jego pochodne osiągnęły kwoty:
- duszpasterstwo katolickie - 5847 tys. zł;
- duszpasterstwo prawosławne - 474 tys. zł;
- duszpasterstwo ewangelickie - 148 tys. zł.
Razem 6469 tys. zł (planowane na 1999 r. - 6497 tys. zł).
Wynagrodzenia pracowników cywilnych wyniosły:
- duszpasterstwo katolickie - 2041 tys. zł;
- duszpasterstwo prawosławne - 273 tys. zł;
- duszpasterstwo ewangelickie - 117 tys. zł.
Razem 2431 tys. zł (planowane na 1999 r. - 2580 tys. zł).
Pozostałe wydatki w wysokości 4572 tys. zł to wydatki rzeczowe, które według planu wzrosną w 1999 r. do kwoty 5404 tys. zł.
Przekazując powyższe wyjaśnienia, pozwalam sobie wyrazić przekonanie, że zostaną uznane za wyczerpujące problematykę pytań zawartych w interpelacji.
Minister
Janusz Onyszkiewicz
Warszawa, dnia 30 grudnia 1999 r.