III kadencja

Odpowiedź ministra transportu i gospodarki morskiej - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów -

na zapytanie nr 619

w sprawie wprowadzenia przez niemiecką firmę holowniczą dwóch holowników do portu w Szczecinie

   Odpowiadając - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów - na zapytanie posła Stanisława Wądołowskiego, pragnę przedstawić, co następuje:

   1. W Polsce wzorem państw członkowskich Unii Europejskiej działalność gospodarcza w zakresie transportu morskiego jest podejmowana na zasadach swobodnego dostępu do rynku, równouprawnienia firm krajowych i zagranicznych, przestrzeganiu zasad wolnej konkurencji oraz braku dyskryminacji. Wynika to z treści Układu Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską z jednej strony a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi z drugiej strony. W swojej treści układ ten w odniesieniu do międzynarodowego transportu morskiego zobowiązuje Polskę do skutecznego stosowania zasady nieograniczonego dostępu do rynku i obrotu towarowego na zasadach handlowych.

   2. Z transportem morskim wiążą się m.in. usługi holownicze. W pojęciu art. 210 ustawy z dnia 1 grudnia 1961 r. Kodeks morski (DzU z 1998 r. nr 10, poz. 36) przez usługi holownicze rozumie się w szczególności holowanie lub pchanie statku, dopychanie, odciąganie lub inną pomoc w wykonywaniu manewru nawigacyjnego, jak również przebywanie holownika w stanie gotowości w pobliżu statku w celu służenia mu pomocą holowniczą (asysta holownicza). Usługi holownicze świadczy się statkowi za wynagrodzeniem, a wysokość wynagrodzenia za usługi holownicze określa umowa, a w jej braku taryfa. Usługi holownicze świadczone przez ˝Zakład Usług Żeglugowych˝ Sp. z o.o. w Szczecinie są zatem typową działalnością komercyjną i czysto komercyjnego charakteru usług holowniczych nie zmienia fakt, że przepisy portowe stanowione przez dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie nakładają obowiązek korzystania z usług holowniczych statkom o długości większej niż 85 m.

   W świetle cytowanych wyżej postanowień Kodeksu morskiego charakter komercyjny ma także asysta statku pożarniczego - wymagana przepisami portowymi - dla statków o długości większej niż 70 m, przewożących materiały niebezpieczne 1, 2 i 3 klasy według międzynarodowego morskiego kodu towarów niebezpiecznych (IMDG Code).

   3. Działalność nowego podmiotu BALT-TUG Sp. z o.o. jako armatora dwóch holowników BALT 1 i BALT 2 nie naruszy zasad wolnej i uczciwej konkurencji. Nie można podzielić bowiem zasadności tezy, iż ˝konkurencja ta będzie nierówna z tego powodu, że przeflagowane holowniki niemieckie nie będą obciążone, w przeciwieństwie do polskich, szeregiem kosztów, idących w miliony PLN, a wynikających z zadań i czynności związanych z bezpieczeństwem ruchu i żeglugi przypisanych Zakładowi Usług Żeglugowych˝. Jest to teza bez pokrycia. Poza obowiązkiem korzystania przez określone statki z usług holowniczych, określonym w przepisach portowych, brak jest jakiegokolwiek nakazu administracyjnego zobowiązującego Zakład Usług Żeglugowych do świadczenia na rzecz administracji morskiej określonych zadań i czynności. Nie negując faktu, że holowniki ZUŻ biorą udział w zapewnieniu ruchu żeglugowego na torach wodnych w okresie zalodzenia, pragnę wyjaśnić, że skierowanie jednostek do tych celów następuje w wyniku porozumienia z zainteresowanymi armatorami i na podstawie umów o wykonanie usług lodołamania - przy czym koszty tych usług pokrywa się z budżetu państwa w części dotyczącej ministra transportu i gospodarki morskiej w ramach środków przewidzianych na administrację morską.

   4. Przepisy art. 16 Kodeksu morskiego stwarzają podstawy prawne do uzyskania - przez statek nie stanowiący polskiej własności - czasowej polskiej przynależności, na podstawie postanowienia izby morskiej. Wobec spełnienia ustawowych warunków determinujących uzyskanie czasowej polskiej przynależności i w związku z koniecznością stosowania zasady swobodnego dostępu do rynku innych polskich podmiotów, wyrażonej w art. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (DzU nr 88, poz. 41 z późn. zm.), brak jest jakichkolwiek przesłanek dla podjęcia działań przewidzianych w art. 18c Kodeksu morskiego.

   Minister

   Tadeusz Syryjczyk

   Warszawa, dnia 27 maja 1999 r.