III kadencja

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 4611

w sprawie odmowy umorzenia odsetek od kwot nienależnie otrzymanych nadpłat z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych

   Szanowny Panie Marszałku! W związku z interpelacją pani Anny Sobeckiej, poseł na Sejm RP, nadesłaną przy piśmie z dnia 9 września 2000 r. nr SPS-0202-4611/00 w sprawie umarzania odsetek od nienależnie otrzymanych nadpłat z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych pragnę zauważyć, co następuje.

   Przepisy ustawy Ordynacja podatkowa (DzU nr 137, poz. 926 z późn. zm.) nakazują traktować na równi z zaległością podatkową nadpłatę, jeżeli w zeznaniu lub deklaracji została wykazana nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, a organ podatkowy dokonał jej zwrotu.

   Podatek dochodowy od osób fizycznych jest podatkiem powstającym z mocy prawa, tj. z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania. Wobec tego typu zobowiązań przyjmuje się domniemanie, iż podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty. W momencie złożenia zeznania organ dokonuje jedynie jego kontroli rachunkowej, natomiast kontrolę merytoryczną może przeprowadzić w okresie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku, tj. do dnia przedawnienia zobowiązania. Jeżeli wskutek wszczętego postępowania podatkowego organ stwierdzi, że wysokość zobowiązania podatkowego jest niższa od wykazanej w deklaracji, wówczas wydaje decyzję określającą wysokość zaległości podatkowej. Jednakże podatnikom służy prawo do wcześniejszego skorygowania deklaracji. W przypadku skorygowania deklaracji przez podatnika nie stosuje się kar przewidzianych w ustawie Kodeks karny skarbowy.

   W przedstawionym przez panią poseł przypadku dwukrotne odliczenie darowizny spowodowało zmniejszenie podatku. W takiej sytuacji organ podatkowy ma obowiązek wydać decyzję określającą wysokość zaległości podatkowej oraz naliczyć odsetki za zwłokę na podstawie art. 53 powołanej ustawy, który stanowi, iż od zaległości podatkowych naliczane są odsetki za zwłokę. Odsetki za zwłokę w takim przypadku naliczane są od dnia zwrotu nadpłaty.

   Po otrzymaniu decyzji określającej wysokość zaległości podatkowej podatnik może wystąpić z wnioskiem o umorzenie odsetek za zwłokę. Wówczas organ podatkowy jest obowiązany do zbadania przesłanek określonych w art. 67 ordynacji uzasadniających umorzenie. Przepis ten jako przesłankę do udzielenia takiej ulgi wymienia ważny interes podatnika lub interes publiczny. Organ podatkowy może więc umorzyć zaległość podatkową lub odsetki za zwłokę w przypadkach uzasadnionych którąś z wymienionych przesłanek.

   Powoływanie się przez podatnika na okoliczność, iż uległ zmianie formularz PIT-32, nie jest przesłanką uzasadniającą odstąpienie od naliczania odsetek za zwłokę, bowiem formularze PIT są zmieniane co roku i obowiązkiem podatników jest zapoznanie się z ich treścią. Również okoliczność, iż podatnik sam wskazał popełniony błąd, nie uzasadnia odstąpienia od naliczania odsetek przez organ. Okoliczność ta umożliwia natomiast niestosowanie przez organ podatkowy kar przewidzianych w ustawie Kodeks karny skarbowy.

   Zatem nie znajduję uzasadnienia do zmiany przepisów w tym zakresie, bowiem obowiązujące przepisy w sposób łagodniejszy traktują osoby, które same skorygują nieprawidłowe deklaracje. Wprowadzanie przepisów umożliwiających odstąpienie od naliczania odsetek za zwłokę w każdym przypadku, gdy podatnik powołuje się na niezawinioną pomyłkę i sam ją wskazuje, byłoby przyczynkiem do nadużyć i w konsekwencji powodowałoby straty dla budżetu państwa, który stałby się źródłem nieoprocentowanych kredytów.

   Z poważaniem

   Sekretarz stanu

   Jan Rudowski

   Warszawa, dnia 29 września 2000 r.