III kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej - z upoważnienia ministra -

na zapytanie nr 2306

w sprawie możliwości zapobiegania rażącym błędom pojawiającym się w orzecznictwie lekarzy orzeczników ZUS

   Szanowny Panie Marszałku! W związku z nadesłanym przy piśmie z dnia 25 lipca br., SPS-0203-2306/00, zapytaniem posła Stanisława Misztala dotyczącym instrumentów stosowanych w celu wyeliminowania nieprawidłowości w orzeczeniach lekarzy orzeczników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz w sprawie renty rodzinnej po pani Kazimierze Kliszcz przekazuję następujące wyjaśnienia.

   W obowiązujących przepisach prawnych istnieją stosowne instrumenty pozwalające na eliminowanie ewentualnych nieprawidłowości w orzeczeniach wydawanych przez lekarzy orzeczników ZUS.

   Zgodnie z art. 68 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU nr 137, poz. 887, z późn. zm.) dla potrzeb ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych orzekają lekarze orzecznicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Lekarzem orzecznikiem ZUS, stosownie do § 1 ust. 3 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 8 sierpnia 1997 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy do celów rentowych (DzU nr 99, poz. 612), może być lekarz, który:

   - jest specjalistą (tzn. posiada II stopień specjalizacji) w szczególności w zakresie następujących dziedzin medycyny: chorób wewnętrznych, chirurgii, neurologii, psychiatrii, medycyny pracy, medycyny społecznej, oraz

   - odbył przeszkolenie w zakresie ustalonym przez naczelnego lekarza zakładu.

   Bezpośredni nadzór nad prawidłową działalnością lekarzy orzeczników ZUS, zgodną z przepisami prawa i zasadami orzecznictwa o niezdolności do pracy, sprawuje główny lekarz orzecznik oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (§ 11 cytowanego wyżej rozporządzenia). Polega on w szczególności na kontroli orzeczeń pod względem merytorycznym i formalnym. Kontroli tej podlegają wszystkie orzeczenia wydawane przez lekarzy orzeczników ZUS.

   W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wydanych przez lekarzy orzeczników ZUS orzeczeniach główny lekarz orzecznik oddziału ZUS przedstawia naczelnemu lekarzowi zakładu wnioski dotyczące orzeczeń wymagających rozpatrzenia w trybie zwierzchniego nadzoru. Główny lekarz orzecznik oddziału ZUS dokonuje również analizy odwołań wniesionych od decyzji organu rentowego w sprawach dotyczących orzecznictwa o niezdolności do pracy. Stosownie do § 12 cytowanego rozporządzenia, jeżeli we wspomnianym odwołaniu wskazano na istotne nowe okoliczności faktyczne lub dołączono nowe dowody nieznane lekarzowi orzecznikowi ZUS w dniu wydania orzeczenia, a mogące mieć wpływ na wynik orzeczenia, główny lekarz orzecznik oddziału zakładu przekazuje sprawę do ponownego rozpatrzenia lekarzowi orzecznikowi ZUS.

   Zgodnie z art. 14 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU nr 162, poz. 1118, z późn. zm.) nadzór nad wykonywaniem orzecznictwa o niezdolności do pracy sprawuje prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Nadzór ten obejmuje m.in.:

   - kontrolę prawidłowości i jednolitości stosowania zasad orzecznictwa o niezdolności do pracy przez lekarzy orzeczników ZUS,

   - prawo przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia przez lekarza orzecznika ZUS, jeżeli w wyniku kontroli, o której mowa w pkt. 1, zostanie stwierdzony brak zgodności orzeczenia ze stanem faktycznym lub zasadami orzecznictwa o niezdolności do pracy.

   Jednocześnie uprzejmie informuję, że naczelny lekarz zakładu opracował ˝Zasady orzekania o niezdolności do pracy˝, a także wydaje od blisko dwóch lat ˝Vademecum lekarz orzecznika˝ - kwartalne zeszyty szkoleniowe zawierające m.in. publikacje związane z problematyką orzecznictwa lekarskiego oraz wydawane w postępowaniu orzeczniczym ekspertyzy orzeczniczo-lekarskie Instytutu Medycyny Pracy. Wydawnictwa te mają na celu doskonalenie umiejętności orzeczniczych oraz zapewnienie jednolitości zasad orzekania.

   W nawiązaniu do indywidualnej sprawy pani Kazimiery Kliszcz uprzejmie informuję, że sprawa ta nie może zostać rozpatrzona w trybie zwierzchniego nadzoru nad wykonywaniem orzecznictwa o niezdolności do pracy, ponieważ akta sprawy zostały przekazane do Sądu Okręgowego - Wydział VIII Ubezpieczeń Społecznych w Lublinie. Kwestia uprawnień rentowych zmarłej pani Kazimiery Kliszcz, od których ustalenia uzależnione jest przyznanie członkom rodziny renty rodzinnej, zostanie w tej sytuacji rozstrzygnięta w drodze postępowania sądowego. prawomocny wyrok sądu jest wiążący dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i nie podlega kontroli w trybie postępowania administracyjnego.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Grażyna Gęsicka

   Warszawa, dnia 21 sierpnia 2000 r.