III kadencja
Odpowiedź ministra spraw wewnętrznych i administracji - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów -
na zapytanie nr 1923
w sprawie polityki kadrowej w Zarządzie Dzielnicy Warszawa Praga-Południe
Szanowny Panie Marszałku! W nawiązaniu do zapytania nr 1923 z dnia 8 kwietnia 2000 r. posła na Sejm RP pana Jana Zaciury - dotyczącego polityki kadrowej w Zarządzie Dzielnicy Warszawa Praga-Południe - działając z upoważnienia prezesa Rady Ministrów, uprzejmie przedkładam następujące wyjaśnienia.
Regulacje dotyczące ustroju i funkcjonowania Warszawy zostały przez ustawodawcę określone w ustawie z dnia 25 marca 1994 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (DzU nr 48, poz. 195, z późn. zm.).
Zgodnie z art. 28 ust. 1 przywołanej ustawy organem wykonawczym w dzielnicy jest zarząd. Stosownie do ust. 2 wskazanego przepisu, zarząd dzielnicy składa się z dyrektora zarządu dzielnicy (powołanego przez radę dzielnicy na wniosek przewodniczącego zarządu gminy) oraz dwóch członków (powoływanych przez radę dzielnicy na wniosek dyrektora zarządu dzielnicy).
Jednocześnie zauważyć należy, iż w przywołanej ustawie brak jest wyraźnej regulacji dotyczącej funkcjonowania aparatu pomocniczego, przy pomocy którego zarząd dzielnicy mógłby realizować swoje zadania. Wskazać należy jedynie na postanowienie art. 43 pkt 3 przywołanej ustawy, zgodnie z którym z dniem wejścia w życie ustawy urzędy zniesionych (mocą art. 35 ustawy) dzielnic-gmin warszawskich obsługują w dotychczasowym zakresie działania dzielnice gminy Warszawa Centrum, do czasu utworzenia właściwych urzędów.
Podkreślenia wymaga fakt, iż zgodnie z art. 4 ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy w sprawach nieuregulowanych w tejże ustawie stosuje się przepisy ustawy, o której mowa w art. 1 ust. 1, czyli ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (DzU z 1996 r. nr 13, poz. 74 z późn. zm.) oraz inne przepisy dotyczące samorządu terytorialnego.
W świetle art. 33 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, zarząd gminy wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy. Urząd gminy jest zatem aparatem pomocniczym dla organu wykonawczego gminy. Jednocześnie ust. 3 wskazanego przepisu stwierdza, iż kierownikiem urzędu gminy jest wójt lub burmistrz, który - w świetle art. 26 ust. 2 powołanej ustawy - stoi na czele zarządu gminy jako jego przewodniczący.
W związku z powyższym należy uznać, iż zarząd dzielnicy w gminie Warszawa Centrum wykonuje określone zadania przy pomocy urzędu dzielnicy (stanowiącego aparat pomocniczy organu wykonawczego w dzielnicy).
Odpowiednio do regulacji przewidzianych w ustawie o samorządzie gminnym, na czele urzędu dzielnicy stoi dyrektor zarządu dzielnicy, pełniąc funkcję jego kierownika. Funkcja kierownika urzędu dzielnicy obejmuje podejmowanie czynności przewidzianych ustawą z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (DzU nr 21, poz. 124, z późn. zm.) dla kierownika urzędu oraz Kodeksem pracy, a także innymi przepisami dla kierownika zakładu pracy. W związku z powyższym podkreślenia wymaga fakt, iż do dyrektora zarządu dzielnicy (jako kierownika urzędu dzielnicy) należy podejmowanie decyzji w sprawach kadrowych urzędu i ewentualnego poszerzania składu osobowego zatrudnionego w urzędzie dzielnicy, zgodnie z uznaniem oraz uzasadnieniem i istniejącymi realnie potrzebami.
Rzecznik prasowy jednostki samorządu terytorialnego jest pracownikiem samorządowym w rozumieniu ustawy o pracownikach samorządowych. Świadczy o tym fakt, iż został on wymieniony w tabeli IV stanowisk, zaszeregowań i wymagań kwalifikacyjnych pracowników zatrudnionych na stanowiskach wspólnych w urzędach i jednostkach wymienionych w tabelach I-III (odnoszących się kolejno do pracowników: urzędów gmin, starostw powiatowych i urzędów marszałkowskich) - zawartej w załączniku nr 3 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 lipca 1990 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (DzU z 1993 r. nr 111, poz. 493, z późn. zm.). W świetle powyższego rzecznik prasowy w jednostce liczącej powyżej 100 tys. mieszkańców posiada XVI-XVIII kategorię zaszeregowania (czyli min. 875 zł a maks. 2140 zł) i stawka jego dodatku funkcyjnego wynosi 6. Natomiast rzecznik prasowy w pozostałych jednostkach posiada XV-XVII kategorię zaszeregowania (czyli min. 845 zł a maks. 2000 zł) i stawka jego dodatku funkcyjnego wynosi 5. Jednocześnie od rzecznika prasowego w jednostce samorządowej (zarówno liczącej powyżej 100 tys., jak i mniejszej liczebnie) wymagane jest posiadanie wyższego wykształcenia oraz co najmniej 5 lat pracy. Dyrektor zarządu dzielnicy - będąc kierownikiem urzędu dzielnicy - prowadzi politykę kadrową również w stosunku do rzecznika prasowego, jako pracownika jednostki samorządu terytorialnego, w oparciu o istniejące aktualnie potrzeby.
Zgodnie z art. 34 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy nie można być równocześnie radnym Rady m.st. Warszawy i radnym rady gminy warszawskiej oraz radnym Rady m.st. Warszawy i radnym rady dzielnicy w gminie Warszawa Centrum, wybranym w wyborach powszechnych. Wskazany przepis potwierdza przyjętą w ustawach kreujących ustrój jednostek samorządu terytorialnego ogólną zasadę, iż nie jest dopuszczalne łączenie przez osoby zasiadające w organach stanowiących mandatów radnych. Wzmiankowana ustawa nie określa jednakże innych ograniczeń odnośnie do radnych Rady m.st. Warszawy. Niemniej stosownie do art. 7 ust. 2 zd. 2 tejże ustawy do radnych Rady m.st. Warszawy stosuje się przepisy o radnych gmin, zaś zgodnie z art. 4 w sprawach w niej nieuregulowanych stosuje się przepisy ustawy o samorządzie gminnym oraz inne przepisy dotyczące samorządu terytorialnego.
W świetle art. 24a ustawy o samorządzie gminnym, z radnym nie może być nawiązany stosunek pracy w urzędzie gminy, w której radny uzyskał mandat. Jednocześnie ust. 2 przywołanego przepisu stanowi, iż wskazana powyżej regulacja ust. 1 dotyczy również kierowników gminnych jednostek organizacyjnych, posiadających lub nieposiadających osobowości prawnej, wobec których organy gminy dysponują władztwem organizacyjnym albo, wykonując uprawnienia właściciela, mają decydujący wpływ na ich działalność. Przepis ten wprowadza zakaz nawiązywania z radnym stosunku pracy w urzędzie gminy, jak również zakaz powierzania wskazanemu radnemu wykonywania funkcji kierownika gminnej jednostki organizacyjnej. Podkreślić należy, iż wspomniane przepisy mają zastosowanie w sytuacji, gdy określona osoba pełni już mandat radnego gminy i dopiero wtedy ma zostać zatrudniona w urzędzie tej samej gminy, w której pełni mandat radnego bądź ma jej zostać powierzona funkcja kierownika gminnej jednostki organizacyjnej w tejże gminie. Jednocześnie art. 24a ust. 3 przywołanej ustawy stanowi, iż przepis ust. 1 nie dotyczy radnych wybranych do zarządu, z którymi stosunek pracy nawiązywany jest na podstawie wyboru. Zgodnie z art. 24a ust. 4 przywołanej ustawy, nawiązanie przez radnego gminy stosunku pracy w urzędzie gminy, w której radny pełni swój mandat, bądź nawiązanie stosunku pracy na stanowisku kierownika gminnej jednostki organizacyjnej jest równoznaczne ze zrzeczeniem się mandatu radnego.
Zakaz zawarty w art. 24a ustawy o samorządzie gminnym został wprowadzony w celu zapobieżenia przypadkom łączenia sprawowanego mandatu radnego gminy z zatrudnieniem w urzędzie tejże gminy bądź z kierowaniem gminnymi jednostkami organizacyjnymi. W takiej sytuacji istniałaby bowiem oczywista i wyraźna kolizja między obowiązkami radnego jako osoby wchodzącej w skład rady gminy, czyli organu stanowiącego i kontrolnego, a jego pozycją jako pracownika podległego organom tej gminy. Zauważyć jednak należy, iż przepisy ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy oraz regulacje ustawy o samorządzie gminnym nie zawierają sformułowanego zakazu łączenia sprawowanego mandatu radnego z zatrudnieniem w urzędzie jednostki pomocniczej. W związku z tym można postawić tezę, iż radny - obok diet - może otrzymywać również wynagrodzenie za pracę świadczoną w urzędzie jednostki pomocniczej, która to praca nie stoi w sprzeczności ze sprawowanym przez niego mandatem.
Z poważaniem
Minister
Marek Biernacki
Warszawa, dnia 18 lipca 2000 r.