III kadencja

Odpowiedź ministra skarbu państwa

na zapytanie nr 2135

w sprawie sytuacji gospodarczej Przedsiębiorstwa Państwowego ZELMER w Rzeszowie

   W odpowiedzi na zapytanie posła Wiesława Ciesielskiego nr SPS-0203-2135/00 z dnia 23 czerwca 2000 r. w sprawie sytuacji gospodarczej Przedsiębiorstwa Państwowego ZELMER w Rzeszowie udzielam niniejszym odpowiedzi na przedstawione przez pana posła pytania:

   Ad 1. Czy znana mi jest sytuacja w PP ZELMER i jak ją oceniam?

   Z udostępnionych panu posłowi dokumentów i informacji wynika, iż systematycznie pogarszają się wskaźniki ekonomiczne, jak również występuje niepokojący spadek eksportu.

   Z nadesłanych do Ministerstwa Skarbu Państwa dokumentów, jak również z danych ekonomiczno-finansowych przedkładanych do wiadomości Rady Nadzorczej PP ZELMER wynika, iż nie można na ich podstawie wyrazić takiej opinii.

   Dla zobrazowania kondycji PP ZELMER pozwolę sobie przedstawić panu posłowi poniższe dane.

   Sprzedaż eksportowa w I połowie 2000 r. była o 2,9% niższa niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Spadek przychodów w I połowie roku jest jednak potwierdzeniem od wielu już lat zjawiska sezonowości na rynkach AGD.

   Zdaniem kierownictwa PP ZELMER posiadane przez ZELMER kontrakty eksportowe rokują zdecydowany przyrost wartości sprzedaży eksportowej w II połowie 2000 r. i budzą nadzieję, że spadek przychodów w I półroczu zostanie w znacznym stopniu zrekompensowany sprzedażą w III i IV kwartale 2000 r.

   Podobna sytuacja wystąpiła w roku ubiegłym. W I połowie 1999 r. przychody ze sprzedaży eksportowej były o 8,2% niższe niż w analogicznym okresie roku ubiegłego, zaś w skali całego 1999 r. przychody ze sprzedaży eksportowej ukształtowały się na poziomie o 2,3% wyższym niż w roku poprzednim.

   PP ZELMER nie traci rynków eksportowych, a wręcz przeciwnie, intensywne działania pozwoliły odzyskać utracony wcześniej rynek francuski, jak również pozyskać nowy rynek japoński.

   Niższy poziom przychodów w pierwszych miesiącach 2000 r. przyczynił się do obniżenia wskaźników finansowych przedsiębiorstwa, chociaż jest to tendencja obserwowana w I połowie roku; jak już wspomniano wyżej, występuje zjawisko sezonowości.

   Po 5 miesiącach 2000 r. wskaźnik rentowności brutto wynosił 7,41%, czyli był o 3,61% niższy niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Wskaźnik rentowności netto wyniósł 4,76%, był więc o 1,74% niższy niż przed rokiem. Warto jednak zauważyć, że np. w porównaniu z okresem 5 miesięcy 1998 r. wskaźniki rentowności są zdecydowanie lepsze (wskaźnik brutto po 5 miesiącach 1998 r. wynosił 3,75%, wskaźnik rentowności netto 2,70%).

   Wskaźnik poziomu kosztów po 5 miesiącach 2000 r. wyniósł 92,81% i był wyższy niż w roku poprzednim (88,98%), głównie na skutek wzrostu presji konkurencji na rynku oraz przesunięcia popytu w kierunku wyrobów tanich, a tym samym gwarantujących niższą zyskowność.

   W porównaniu z analogicznym okresem 1998 r. poziom kosztów był jednak niższy, przede wszystkim dzięki skutecznie przeprowadzonym działaniom restrukturyzacyjnym.

   W okresie 5 miesięcy 2000 r. PP ZELMER utrzymywało dobry poziom wskaźników płynności finansowej. Wskaźnik bieżącej płynności oraz wskaźnik szybki płynności osiągnęły wartości lepsze niż na przestrzeni trzech ostatnich lat.

   - Wskaźnik bieżącej płynności po 5 miesiącach 2000 r. wyniósł 1,70. Dla przykładu po 5 miesiącach 1998 r. wskaźnik ten wynosił 0,95, po 5 miesiącach 1999 r. wynosił 1,35.

   - Wskaźnik szybki płynności w roku bieżącym wynosi 0,78, podczas gdy w analogicznym okresie 1998 r. wynosił 0,59, w analogicznym okresie 1999 r. wynosił 0,75.

   Jedynie wskaźnik wypłacalności wynoszący 0,08 był niższy niż przed rokiem (0,18), niemniej jednak w 1998 r. wartość tego wskaźnika była jeszcze niższa (0,05).

   Jak widać z wartości kilku przytoczonych wyżej wskaźników finansowych, w okresie 5 miesięcy br. zauważalne jest obniżenie poziomu rentowności przedsiębiorstwa, spowodowane głównie niskim poziomem przychodów ze sprzedaży. Odczuwalny jest spadek przychodów ze sprzedaży krajowej (około 6%), którego przyczyną jest ogólny zastój w sprzedaży na krajowym rynku AGD. Okresowy spadek rentowności nie znalazł dotychczas istotnego przełożenia na poziom płynności finansowej przedsiębiorstwa, jednak nasilająca się presja konkurencji zmusza PP ZELMER do szukania wszelkich możliwych oszczędności w kosztach, aby spadek rentowności nie stał się zjawiskiem trwałym.

   Ad 2. Jakie działania zamierza się podjąć, aby w dalszym ciągu rozwijało się to znane w kraju i za granicą przedsiębiorstwo?

   Kierownictwo PP ZELMER po dokonaniu restytucji działalności statutowej rozpoczęło realizację programu restrukturyzacji, której rezultatem może być prywatyzacja PP ZELMER ze znaczącym udziałem właścicielskim pracowników przedsiębiorstwa. W tym celu powołano spółkę z o.o. Invest-Zelmer, której zadaniem jest gromadzenie kapitału pozwalającego na ubieganie się o nabycie ponad 30% akcji prywatyzowanego PP ZELMER. Kapitał spółki stanowią udziały tylko pracowników ZELMER-u (również byłych pracowników - emerytów i rencistów). Pracownicy liczą na możliwość skorzystania z preferencji, jakie prawo przewiduje dla podmiotów gospodarczych obywateli polskich. Udziały nabyte przez spółkę Invest-Zelmer w połączeniu z pakietem darmowych udziałów pracowniczych pozwoliłyby na uzyskanie realnego wpływu na rozwój firmy po jej sprywatyzowaniu.

   Ponadto w trzech krajach Europy Środkowej założono i rozwinięto działalność spółek handlowych reprezentujących interesy PP ZELMER w Czechach, na Węgrzech i na Słowacji. W krajach tych PP ZELMER sprzedaje produkty pod własną marką, a udziały w poszczególnych rynkach kształtują się na poziomie 20-25%. Planuje się podjęcie podobnych działań w Bułgarii i Rumunii. Realizacja niektórych zadań restrukturyzacyjnych pozwoliła na przystąpienie do opracowania strategii marketingowej, która pozwoliłyby na utrzymanie wysokiej pozycji rynkowej w kraju oraz na rozwój rynków zagranicznych.

   Ad 3. Czy prawdziwe są pogłoski o znacznej redukcji zatrudnienia?

   Z informacji uzyskanych od kierownictwa firmy wynika, iż 29 maja br. zarządca PP ZELMER Bożena Oborska powiadomiła organizacje związkowe o przystąpieniu do procedury zwolnień grupowych.

   Zamiar redukcji zatrudnienia o 169 osób jest uzasadniony koniecznością obniżenia kosztów działalności przedsiębiorstwa i uwzględnieniem stałych trendów rynkowych w branży AGD oraz potrzebą racjonalizacji struktury zatrudnienia po zrealizowanej restytucji działalności statutowej przedsiębiorstwa.

   W grupie przewidzianej do zwolnienia 44 osoby otrzymają propozycje zatrudnienia w spółkach zależnych od PP ZELMER, a 10 osób posiada uprawnienia do świadczeń przedemerytalnych.

   W mają br. kierownictwo PP ZELMER wypracowało alternatywne rozwiązanie tej kwestii. Możliwe było zachowanie wielkości zatrudnienia oraz uzyskanie koniecznego obniżenia kosztów działalności przedsiębiorstwa (elastyczne regulowanie czasem pracy - uzależnienie czasu pracy od potrzeb produkcyjnych), jednakże rozwiązanie to zostało odrzucone przez dwie organizacje związkowe (WZZ ˝Sierpień '80˝ i ZZ ˝Metalowcy˝).

   Aktualnie tuż po odbytych spotkaniach przedstawicieli wszystkich związków zawodowych (w dniu 7 lipca br.) i pani Bożeny Oborskiej zarządcy PP ZELMER (w dniu 12 lipca br.) w siedzibie Ministerstwa Skarbu Państwa z udziałem pani Barbary Litak-Zarębskiej podsekretarza stanu w MSP, w dniu 13 lipca br. doszło do podpisania komunikatu pomiędzy kierownictwem PP ZELMER a przedstawicielami związków zawodowych. Zgodnie z porozumieniem strony uzgodniły, iż:

   - zawieszone zostają negocjacje płacowe,

   - na wniosek związków zawodowych i w uzgodnieniu z zarządcą PP ZELMER zawieszona zostaje procedura zwolnień grupowych, zaś negocjacje w powyższych sprawach zostaną wznowione w II połowie sierpnia 2000 r.

   Ad 4. Czy zamierza się i kiedy prywatyzować PP ZELMER?

   Umowa o zarządzanie nakładała na zarządcę dwa podstawowe zadania do realizacji:

   - przywrócenie działalności statutowej (produkcja sprzętu AGD) do przedsiębiorstwa,

   - restrukturyzacja PP ZELMER i przygotowanie firmy do przekształcenia w jednoosobową spółkę skarbu państwa.

   Umowa o zarządzanie kończy się w lipcu 2001 r. Do tego czasu zarządca zobowiązany jest przygotować przedsiębiorstwo do komercjalizacji. Program restrukturyzacji realizowany jest planowo, więc termin złożenia przez zarządcę wniosku o komercjalizację nie powinien być zagrożony. Nie jest wykluczone wcześniejsze rozpoczęcie tej procedury, gdyż niektóre zadania programu restytucji i restrukturyzacji firmy zostały zrealizowane nawet z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem.

   Minister

   Emil Wąsacz

   Warszawa, dnia 20 lipca 2000 r.