III kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 2059

w sprawie zmiany przepisów bądź uchylenia ustawy o doradztwie podatkowym

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na interpelację pana posła Czesława Fiedorowicza w sprawie zmian w ustawie o doradztwie podatkowym, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

   Ministerstwo Finansów przygotowało projekt ustawy o zmianie ustawy o doradztwie podatkowym, skierowany w dniu 30 czerwca br. do Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów, w którym zaproponowało, aby czynności doradztwa podatkowego mogły być wykonywane również przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, bez konieczności m.in. złożenia egzaminu na doradcę podatkowego i odbywania praktyki zawodowej. Wobec propozycji tej zmiany względem obowiązujących przepisów zamysł wprowadzenia zawodu rachmistrza podatkowego przestaje znajdować uzasadnienie, albowiem osoby, które będą chciały podjąć działalność w zakresie doradztwa podatkowego, nie będą musiały zdobywać jakichkolwiek uprawnień.

   Zaproponowana zmiana formuły wykonywania zawodu doradcy podatkowego spowodowała konieczność zmodyfikowania szeregu rozwiązań prawnych regulujących status doradcy podatkowego. Odstąpiono od obowiązku przynależności do korporacji zawodowej oraz uchylono odpowiedzialność karną za wykonywanie czynności doradztwa podatkowego bez wymaganych uprawnień. Zaproponowano utworzenie kategorii zawodowej doradców podatkowych posługujących się tytułem ˝biegły doradca podatkowy˝. Tytuł ten będą mogły uzyskać osoby, które spełnią wymogi stawiane w obecnie obowiązujących przepisach kandydatom na doradców podatkowych. Dla nowej kategorii doradców zachowano rozwiązania o charakterze szczególnym, nadając im prawo do prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz reprezentowania swoich klientów w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym.

   Przedstawione powyżej zmiany powodują, że bezcelowe staje się zwołanie pierwszego krajowego zjazdu doradców podatkowych, który powołałby samorząd doradców podatkowych, w tym krajową radę doradców podatkowych, która na podstawie art. 22 ust. 6 pkt 4 powołanej ustawy miała delegować dziesięciu przedstawicieli do Państwowej Komisji Egzaminacyjnej do Spraw Doradztwa Podatkowego. Z tego powodu nie jest obecnie możliwe powołanie komisji egzaminacyjnej, a w konsekwencji organizowanie egzaminów na doradcę podatkowego.

   W sprawie wynagrodzeń członków komisji egzaminacyjnej należy stwierdzić, że w dotychczasowej praktyce przestrzegano zasady, zgodnie z którą liczba egzaminatorów była ściśle powiązana z liczbą zdających egzamin osób. Z analizy struktury kosztów wynagrodzeń członków komisji egzaminacyjnej wynika, że ok. 90% tych kosztów stanowiły wynagrodzenia za uczestnictwo w sesjach egzaminacyjnych. Jest to praktyczny wyraz przyjętego przy opracowywaniu rozporządzenia regulującego m.in. zasady wynagradzania członków komisji egzaminacyjnej założenia, że wynagrodzenie będzie przysługiwało za efektywnie wykonaną pracę, nie zaś za samo członkostwo w komisji egzaminacyjnej. Ustalając stawki wynagrodzenia wziąłem pod uwagę zakres obowiązków oraz odpowiedzialności związanych z pełnieniem poszczególnych funkcji. Za udział w sesji egzaminacyjnej członkom składu egzaminacyjnego przysługiwało zatem 2000 zł, zaś za udział w posiedzeniu komisji egzaminacyjnej dziesięciokrotnie mniej.

   Obawiam się, że zarzut pana posła o skomplikowanie egzaminu na doradcę podatkowego jest zbyt stanowczy. Określając sposób przeprowadzania egzaminu, do czego byłem obowiązany na podstawie art. 26 obowiązującej ustawy, nie przewodziła mi myśl o surowej weryfikacji kandydatów na doradcę podatkowego, prowadzącej do znacznego ograniczenia liczby osób potencjalnie wykonujących ten zawód. Moim zamierzeniem było jedynie wyselekcjonowanie spośród kandydatów na doradców podatkowych osób dysponujących odpowiednimi kwalifikacjami i umiejętnościami, zapewniając w ten sposób ochronę interesów podatników, płatników i inkasentów korzystających z usług doradców podatkowych. Projektując poszczególne rozwiązania skorzystałem ze wzorów funkcjonujących w obowiązującym wówczas porządku prawnym; pytania egzaminacyjne układały natomiast osoby o uznanym powszechnie autorytecie. Myślę, że propozycja zmian w ustawie o doradztwie podatkowym jest poniekąd odpowiedzią na pytanie pana posła o konieczność posiadania tak szerokiej wiedzy przez osoby, które zamierzają zajmować się niektórymi z czynności doradztwa podatkowego.

   W sprawie zapytania dotyczącego likwidacji ustaw koncesyjnych, nakładających ograniczenia w swobodę prowadzenia działalności gospodarczej, pragnę poinformować, że w sprawach z zakresu swej właściwości rzeczowej podejmuję inicjatywę ustawodawczą, czego wyrazem jest omawiany projekt nowelizacji ustawy o doradztwie podatkowym. Podstawową przesłanką zaproponowanej zmiany jest właśnie zniesienie tak daleko idącej ingerencji administracyjnej w rynek usług doradztwa podatkowego.

   Jak już wspomniałem na wstępie, projekt ustawy o zmianie ustawy o doradztwie podatkowym został w dniu 30 czerwca br. skierowany do rozpatrzenia przez KERM. Przewiduję, że zakończenie prac Rady Ministrów i niezwłoczne przekazanie projektu do Sejmu nastąpi w terminie do 15 sierpnia br. Należy zatem się spodziewać, że pierwsze czytanie w Sejmie odbędzie się na sesji wrześniowej, a prace obu izb będą trwały około dwóch miesięcy. Wobec powyższego, biorąc pod uwagę proponowany okres vacatio legis - 30 dni - przewiduję, że nowa ustawa zacznie obowiązywać przed końcem bieżącego roku.

   W sprawie uczestnictwa pracowników Ministerstwa Finansów oraz organów podatkowych w szkoleniu kandydatów na doradców podatkowych należy stwierdzić, że z obowiązujących dotychczas przepisów prawa, w szczególności z ustawy o pracownikach urzędów państwowych, wynika, że urzędnik nie może podejmować dodatkowego zatrudnienia bez uzyskania zgody kierownika urzędu oraz nie może wykonywać zajęć, które pozostawałyby w sprzeczności z jego obowiązkami albo mogłyby wywołać podejrzenie o stronniczość lub interesowność. Zatem uczestnictwo w szkoleniach, o ile nie było podejmowane w formie zatrudnienia, nie wymagało uzyskania zgody dyrektora generalnego, a warunki i sposób podejmowania tego uczestnictwa pozostawały w sferze etycznej oceny postępowania urzędnika. Niezależnie jednak od tego w Ministerstwie Finansów od dawna obowiązuje zarządzenie dyrektora generalnego o konieczności uzyskania zgody na prowadzenie szkoleń i wykładów. Z pewnością nie można uzyskać takiej zgody na wykonywanie powyższych czynności w godzinach pracy.

   Odnośnie do obawy pana posła wynikającej z rzekomo rozważanej koncepcji zniesienia możliwości prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, stwierdzam, że w opracowanym projekcie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przesłanym do Sejmu, nie przewiduje się takiego rozwiązania. W art. 44 projektowanej ustawy określono krąg osób obowiązanych do prowadzenia uproszczonej księgowości z jednoczesnym upoważnieniem dla ministra właściwego do spraw finansów publicznych do określenia w drodze rozporządzenia sposobu prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, szczegółowych warunków, jakim powinna odpowiadać ta księga, aby stanowiła w postępowaniu podatkowym dowód tego, co wynika z zawartych w niej zapisów oraz sposobu dokumentowania przychodów i kosztów uzyskania przychodów, a także terminów zawiadomienia urzędu skarbowego o prowadzeniu księgi.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Jan Rudowski

   Warszawa, dnia 16 lipca 1999 r.