III kadencja

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi

na zapytanie nr 2669

w sprawie wdrożenia programu SAPARD w Polsce

   W odpowiedzi na nadesłane zapytanie pana posła Jana Kochanowskiego z dnia 8 listopada 2000 r. w sprawie wdrożenia programu SAPARD pragnę przesłać następujące wyjaśnienia.

   Program SAPARD finansowany będzie przez Sekcję Gwarancji Europejskiego Funduszu Gwarancji i Orientacji Rolnej, co decyduje o konieczności powołania w każdym z krajów kandydujących, objętych programem SAPARD, agencji płatniczej i wdrożeniowej, tzw. Agencji SAPARD, które chcą być objęte programem. Agencja taka po spełnieniu odpowiednich warunków, funkcji i kryteriów określonych przez Komisję Europejską uzyska akredytację. Akredytacja dokonana przez stronę polską musi zostać zaakceptowana przez Komisję Europejską.

   Do pełnienia funkcji agencji płatniczej i głównej instytucji wdrożeniowej dla programu SAPARD, zgodnie z decyzją prezesa Rady Ministrów pana Jerzego Buzka, została wyznaczona Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

   Przygotowania agencji do pełnienia funkcji agencji płatniczej i wdrożeniowej są realizowane zgodnie z przyjętym harmonogramem. Należy jednak podkreślić, że przygotowanie ARiMR do pełnienia nowych zadań jest uzależnione nie tylko od jej działań, ale także od decyzji będących poza jej kompetencjami. Należą do nich:

   - wydanie przez Komisję Europejską rozporządzenia finansowego dotyczącego programu SAPARD. Rozporządzenie to, ustalające szczegółowe zasady finansowe dla stosowania rozporządzenia rady 1268/1999 (w sprawie wsparcia Wspólnoty dla działań przedakcesyjnych w rolnictwie i rozwoju obszarów wiejskich w okresie przedakcesyjnym w krajach kandydujących Europy Środkowowschodniej), zostało wydane dopiero w czerwcu 2000 r.,

   - zatwierdzenie Programu Operacyjnego SAPARD dla Polski. Decyzja zatwierdzająca Program Operacyjny wydana została przez Komisję Europejską 18 października 2000 r.

   Poza tym niezbędne do zakończenia procesu przygotowawczego są:

   - podpisanie wieloletniej umowy finansowej. Obecnie zapisy umowy są w trakcie negocjacji. 21 listopada br. Komisja Europejska przekazała stronie polskiej kolejną wersję roboczą. Opóźnienie w tej dziedzinie jest o tyle istotne, iż zmiany w umowie powodują konieczność dokonania zmian w przygotowanych projektach procedur, będących jednym z najistotniejszych elementów przygotowań do akredytacji ARiMR jako agencji SAPARD;

   - podpisanie rocznej umowy finansowej.

   Niezależnie od spełnienia wymienionych powyżej warunków agencja rozpoczęła swoje przygotowania znacznie wcześniej. Przeprowadzono zmianę struktury organizacyjnej i powołano oddziały regionalne, rozpoczęto szkolenia kadry. Ważnym przedsięwzięciem było dostosowanie struktury organizacyjnej agencji do skali i zakresu przewidywanych zadań oraz do wymagań akredytacyjnych, tj. rozdzielenia funkcji wykonawczych i organizacji kontroli. W agencji powołano zespoły wdrożeniowe, autoryzacji płatności, finansowy i ewidencjonujący płatności. Utworzono 16 oddziałów regionalnych ARiMR i dokonano naboru pracowników.

   Odpowiadając na pytanie, dotyczące możliwości redukcji środków przyznanych Polsce w ramach programu SAPARD, uprzejmie informuję, że zgodnie z zapisami rozporządzenia 2222/2000, ustalającego szczegółowe zasady finansowe dla stosowania rozporządzenia 1268/1999, niewykorzystane środki finansowe przyznane na 2000 r. mogą być wykorzystane do końca 2002 r., jednakże warunkiem przejścia środków na lata następne jest decyzja Komisji Europejskiej zezwalająca na podpisanie rocznej umowy finansowej, to z kolei możliwe jest jedynie w przypadku spełnienia dwóch warunków: zatwierdzenia programu przez Komisję Europejską i podpisania przez strony wieloletniej umowy finansowej. Pierwszy z warunków został już spełniony. W tej chwili trwają intensywne konsultacje, dotyczące ostatecznego kształtu wieloletniej umowy finansowej.

   Opracowując Program Operacyjny SAPARD, dla każdego działania przyjęto następujące zakładane rezultaty:

   Dla działania 1: Poprawa przetwórstwa i marketingu produktów rolnych i rybnych

   - 100 zakładów przetwórstwa mleka, odpowiadających wymogom sanitarnym i weterynaryjnym UE;

   - 200 zakładów przetwórstwa mięsa, odpowiadających wymogom sanitarnym i weterynaryjnym UE;

   - 50 rzeźni, odpowiadających wymogom sanitarnym i weterynaryjnym UE, w tym 10 nowych rzeźni;

   - 150 zakładów przetwórstwa ryb, odpowiadających wymogom sanitarnym i weterynaryjnym UE;

   - 100 zakładów przetwórstwa owoców i warzyw, odpowiadających wymogom sanitarnym i weterynaryjnym UE.

   Dla działania 2: Inwestycje w gospodarstwach rolnych

   - 8000-9000 zmodernizowanych gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka;

   - 3000-3500 zmodernizowanych gospodarstw specjalizujących się w produkcji bydła;

   - 800-1000 zmodernizowanych gospodarstw specjalizujących się w produkcji owczarskiej;

   - 1800-2000 zmodernizowanych gospodarstw specjalizujących się w produkcji trzody chlewnej;

   - 800-850 zmodernizowanych gospodarstw specjalizujących się w produkcji drobiu;

   - 2000-2500 gospodarstw objętych projektami w zakresie dywersyfikacji i waloryzacji produkcji rolniczej;

   - ogólna liczba gospodarstw wyposażonych w urządzenia do zagospodarowania odchodów zwierzęcych: 13 000-15 000 (schematy 2.1. i 2.2. łącznie).

   Dla działania 3: Rozwój i poprawa infrastruktury obszarów wiejskich

   - 90 tys. przyłączy do wodociągów zbiorowych,

   - 70 tys. przyłączy do kanalizacji zbiorowej i oczyszczalni zagrodowych,

   - 50 zbudowanych lub zmodernizowanych wysypisk i zakładów utylizacji odpadów,

   - 2,5 tys. kilometrów dróg,

   - 300 km zmodernizowanych sieci elektroenergetycznych,

   - 50 projektów wykorzystania lokalnych, odnawialnych źródeł energii,

   - 6 tys. abonentów telefonii stacjonarnej i łączy internetowych.

   Dla działania 4: Różnicowanie działalności gospodarczej na obszarach wiejskich

   dla Schematu 4.1:

   dla Komponentu 4.1.1:

   - 8000 gospodarstw posiadających trwałe dodatkowe źródło dochodu poza rolnictwem,

   - 16 000 projektów złożonych przez rolników/domowników;

   dla Komponentu 4.1.2:

   - 8000 złożonych projektów,

   - 4400 zrealizowanych projektów,

   - 17 600 nowych miejsc pracy dla mieszkańców obszarów wiejskich,

   dla Komponentu 4.1.3:

   - 600 zrealizowanych projektów,

   dla Schematu 4.2:

   - 500 przygotowanych, rozdystrybuowanych materiałów promocyjnych,

   - 150 udziałów w targach / zorganizowanych targów,

   - 100 przeprowadzonych badań marketingowych/audytów zasobów;

   - 50 przygotowanych baz danych,

   - 18 przeprowadzonych kampanii promujących produkty lokalne/wysokiej jakości,

   - 150 zorganizowanych wymian doświadczeń z partnerami zagranicznymi.

   Dla działania 5: Programy rolno-środowiskowe i zalesianie

   dla Schematu 5.1:

   - 30 000 hektarów użytków rolnych objętych programem rolno-środowiskowym,

   - 3500 rolników otrzymujących płatności z programu rolno-środowiskowego,

   dla Schematu 5.2:

   - 3000 hektarów zalesionych użytków rolnych.

   Dla działania 6: Szkolenia zawodowe

   - 50 000 dni szkoleniowych.

   W ramach funkcji wdrożeniowych Agencja SAPARD ma za zadanie informowanie społeczeństwa o możliwościach uczestniczenia w programie SAPARD i wezwanie do składania wniosków. Wszelkie działania informacyjne, zarówno te poprzedzające program, jak i te po rozpoczęciu programu, mogą być rozpoczęte po akredytacji Agencji SAPARD. Ośrodki doradztwa rolniczego, tak jak inne podobne instytucje, będą uczestniczyły w procesie informowania potencjalnych beneficjentów o programie SAPARD. ODR, obok innych instytucji, informowane są o postępach prac dotyczących wdrażania programu SAPARD. Jednak kuluminacja tych działań nastąpi tuż przed, jak i zaraz po uruchomieniu programu. Niezależnie od tego instytucje zajmujące się doradztwem i szkoleniami, wśród nich ODR, będą mogły po rozpoczęciu programu wystąpić z wnioskiem o dotacje na realizację przedsięwzięć w ramach działania 6: Szkolenie zawodowe.

   Nie można przy obecnym stanie zaawansowania prac nad wdrożeniem programu SAPARD mówić o opóźnieniach w obsłudze wnioskodawców, ponieważ ten etap jeszcze się nie rozpoczął. Dopiero po uruchomieniu programu możliwe będzie składanie przez potencjalnych beneficjentów wniosków o pomoc finansową i dopiero wówczas można będzie mówić o dobrej bądź złej ich obsłudze.

   Do krajowych środków przeznaczonych na współfinansowanie programu SAPARD mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (DzU nr 155, poz. 1014, z późn. zm.), jeśli kwestie te nie zostaną inaczej uregulowane w odrębnych przepisach.

   Na realizację programu SAPARD w 2000 r. w budżecie państwa zarezerwowana została kwota w wysokości 200 mln zł. Wobec opóźnień ze strony Komisji Europejskiej w wydaniu niezbędnych regulacji prawnych oraz bardzo dużego zainteresowania ze strony jednostek samorządu terytorialnego dotacjami z ARiMR na realizowane przez nie inwestycje infrastrukturalne na wniosek ministra rolnictwa i rozwoju wsi minister finansów wyraził zgodę na przesunięcie 100 mln zł do finansowania przedsięwzięć infrastrukturalnych na obszarach wiejskich. Pozostałe 100 mln zł pozostaje w budżecie do wykorzystania w roku następnym.

   Sekretarz stanu

   Zbigniew Chrzanowski

   Warszawa, dnia 28 listopada 2000 r.