III kadencja

Odpowiedź ministra zdrowia

na zapytanie nr 1960

w sprawie rozszerzenia uprawnień krwiodawców uhonorowanych odznaką ˝Honorowy Dawca Krwi - Zasłużony dla Zdrowia Narodu˝ do bezpłatnego otrzymywania leków, preparatów diagnostycznych oraz sprzętu jednorazowego użytku

   Szanowny Panie Marszałku! W związku z zapytaniem posła na Sejm RP Witolda Deręgowskiego, otrzymanym przy piśmie z dnia 5 maja 2000 r. nr SPS-0203-1960/00, uprzejmie informuję, że zasady pobierania, przechowywania i przetwarzania krwi ludzkiej, obrotu krwią i preparatami krwiopochodnymi, warunki zapewniające dostępność preparatów przygotowywanych z krwi, a także zadania oraz organizację publicznej służby krwi określa ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie zdrowia (DzU nr 106, poz. 681 z późn. zm.).

   Ustawa ta w rozdziale 2 szczegółowo określa uprawnienia honorowych dawców krwi.

   Zgodnie z cytowaną ustawą osobie, która oddała bezpłatnie krew i została zarejestrowana w jednostce organizacyjnej publicznej służby zdrowia, przysługuje tytuł ˝Honorowy Dawca Krwi˝,

   Honorowemu dawcy krwi:

   1) kobiecie, która oddała co najmniej 5 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość innych jej składników,

   2) mężczyźnie, który oddał co najmniej 6 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość innych jej składników,

   przysługuje tytuł ˝Zasłużony Honorowy Dawca Krwi˝ i odznaka honorowa ˝Zasłużony Honorowy Dawca Krwi˝.

   Zasłużonemu honorowemu dawcy krwi, który oddał co najmniej 20 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość innych jej składników, mogą być nadawane ordery i odznaczenia oraz odznaka ˝Honorowy Dawca Krwi - Zasłużony dla Zdrowia Narodu˝.

   Tytuł ˝Zasłużony Honorowy Dawca Krwi˝ i odznakę honorową ˝Zasłużony Honorowy Dawca Krwi˝ nadaje Polski Czerwony Krzyż, a wydatki z tym związane pokrywane są z budżetu państwa. Odznakę ˝Honorowy Dawca Krwi - Zasłużony dla Zdrowia Narodu˝ nadaje minister zdrowia, a wydatki z tym związane pokrywane są z budżetu państwa.

   Zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje:

   1) zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje krew i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi,

   2) zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy.

   3) zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi na zasadach określonych w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju; koszt przejazdu ponosi jednostka organizacyjna publicznej służby krwi,

   4) posiłek regeneracyjny.

   Zasłużonemu honorowemu dawcy krwi przysługują uprawnienia do korzystania poza kolejnością z ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej i świadczeń aptek.

   Dawcom krwi rzadkich grup i dawcom, którzy przed pobraniem krwi zostali poddani zabiegowi uodpornienia lub innym zabiegom w celu uzyskania surowic diagnostycznych i leczniczych preparatów krwiopochodnych, przysługuje ekwiwalent pieniężny za pobraną krew i związane z tym zabiegi.

   Zgodnie z pismem Ministerstwa Finansów - Departamentu Podatków Bezpośrednich i Opłat z dnia 19 października 1995 r., znak PO 5/4-5085-01107/95 - krew może być przedmiotem darowizny w rozumieniu art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 1993 r. nr 90, poz. 416 z późn. zm.). Krew może być przedmiotem darowizny również w przypadku oddania jej honorowo i bezpłatnie. Kwotę darowizny podlegającą odliczeniu od dochodu stanowi równowartość oddanej krwi.

   Jednocześnie informuję, że zgodnie z ustawą z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (DzU nr 28, poz. 153 z późn. zm.) wszystkie osoby objęte ubezpieczeniem zdrowotnym mają zagwarantowany równy dostęp do leków refundowanych. Jedynie zasłużeni honorowi dawcy krwi oraz inwalidzi wojenni i inwalidzi wojskowi otrzymują leki na innych zasadach.

   Zgodnie z cytowaną ustawą leki i materiały medyczne wydaje się bezpłatnie ubezpieczonym, w tym także honorowym dawcom krwi, przyjętym do szpitali i innych zakładów opieki zdrowotnej, przeznaczonych dla osób potrzebujących całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych oraz przy wykonywaniu zabiegów leczniczych, diagnostycznych i rehabilitacyjnych przez podmioty uprawnione do udzielania świadczeń z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego, a także przy udzielaniu przez te podmioty pomocy doraźnej.

   Ubezpieczonym, będącym zasłużonymi honorowymi dawcami krwi, przysługuje na podstawie recepty wystawionej przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego bezpłatne zaopatrzenie w leki objęte wykazami leków podstawowych i uzupełniających (w przypadku gdy na dany lek obowiązuje limit, a cena leku jest wyższa niż ustalony limit różnicę między ceną leku a limitem pokrywa pacjent, w tym przypadku zasłużony honorowy dawca krwi) oraz bezpłatne zaopatrzenie w leki określone w drodze rozporządzenia ministra zdrowia i opieki społecznej z dnia 2 grudnia 1998 r. w sprawie określenia leków, które zasłużony honorowy dawca krwi może stosować w związku z oddaniem krwi dla celów leczniczo-zapobiegawczych (DzU nr 148, poz. 980). Asortyment leków (ascofer draż., vitaral draż., rapid proszek) został ustalony zgodnie z opinią lekarzy specjalistów, którzy uznali, że w optymalnym stopniu wspomagają one regenerację krwi utraconej w wyniku jej pobrania.

   Biorąc pod uwagę wymienione powyżej uprawnienia wynikające z ustawy o publicznej służbie krwi, ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz zasadę równego dostępu ubezpieczonych do leków refundowanych, Ministerstwo Zdrowia nie znajduje uzasadnienia do przyjęcia propozycji dalszego rozszerzenia uprawnień dla honorowych dawców krwi do bezpłatnego otrzymywania leków, preparatów diagnostycznych oraz sprzętu jednorazowego użytku.

   Ministerstwo Zdrowia wyraża uznanie i szacunek dla tych, którzy honorowo oddają swą krew dla ratowania życia i zdrowia innych osób. Jednak pomijając nawet aspekt finansowy tej propozycji, należy kierować się zasadą równego i sprawiedliwego dostępu do leczenia dla wszystkich obywateli. Nie można wyraźnie preferować jednej grupy społeczeństwa kosztem innych, równie potrzebujących. Należy przy tym zaznaczyć, że honorowi dawcy krwi należą do grupy ludzi raczej zdrowych i, jak wskazuje sama nazwa, oddają swą krew honorowo..

   Ponadto informuję, że osobom, które znajdują się w trudnej sytuacji bytowej i ponoszą znaczne wydatki na zakup leków i materiałów medycznych oraz przedmiotów ortopedycznych, środków pomocniczych i leczniczych środków technicznych, może być przyznana pomoc finansowa na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (DzU z 1998 r. nr 64, poz. 414 z późn. zm.).

   Z wyrazami szacunku

   Minister

   Franciszka Cegielska

   Warszawa, dnia 17 maja 2000 r.