III kadencja
Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Transportu i Gospodarki Morskiej - z upoważnienia ministra -
na zapytanie nr 1827
w sprawie budowy lotniska w Lublinie
Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na zapytanie poselskie pani posłanki Izabelli Sierakowskiej w sprawie budowy lotniska w Lublinie, nadesłanej przy piśmie nr SPS-0203-1827/00 z dnia 30 marca 2000 r.; uprzejmie informuję, co następuje.
Na obszarze rozciągającym się na wschód od Wisły jedynym lotniskiem komunikacyjnym jest Rzeszów/Jasionka położone w południowo-wschodniej części Polski. W pobliżu granicy wschodniej, w kierunku największego natężenia ruchu towarowego i osobowego, nie ma infrastruktury lotniskowej zdolnej obsłużyć regionalny i ponadregionalny ruch lotniczy.
Lublin, który jest największym miastem we wschodniej części Polski, liczącym 350 tys. mieszkańców, ma bardzo ograniczone możliwości komunikacyjne, szczególnie w zakresie transportu kołowego i lotniczego. Pomimo tego, że położony jest przy odgałęzieniach ważnych tras międzynarodowych do Brześcia na Białorusi i Lwowa na Ukrainie nie został uwzględniony w planach sieci autostrad. Aktualne drogi kołowe, biorąc pod uwagę ich stan techniczny, natężenie ruchu, a także znaczną odległość od zachodnich granic państwa i dużych krajowych centrów gospodarczych, w sposób istotny ograniczają możliwości komunikacyjne z miastem i regionem.
Obecna infrastruktura lotnicza składa się z dwóch lotnisk, położonych w pobliżu miasta:
- Lotniska sportowego w Radawcu
Lotnisko nie posiada utwardzonych dróg startowych i przystosowane jest do startów i lądowań lekkich samolotów, szybowców i śmigłowców. Posiada cztery pasy startowe o nawierzchni darniowej, z których najdłuższy ma długość 1070 m. Lotnisko spełnia rolę sportową i wykorzystywane jest do szkolenia lotniczego, lotów treningowych i sportowych przez Aeroklub Lubelski. Na lotnisku stacjonuje Zespół Lotnictwa Sanitarnego z Lublina.
- Lotniska fabrycznego w Świdniku
Lotnisko w Świdniku zostało założone w 1938 r. Położone jest w bezpośrednim sąsiedztwie zakładu PZL-Świdnik i oddalone ok. 9 km od centrum Lublina. Zarejestrowane jest w V klasie technicznej i posiada pole wzlotu, na którym wyznaczone są dwa pasy startowe o długości 920 m i 850 m. Lotnisko nie posiada dróg startowych o nawierzchni sztucznej. Wyposażone jest we wschodniej części w zespół stoisk umożliwiających starty i lądowania śmigłowców. Lotnisko posiada infrastrukturą techniczną w postaci wieży kontroli lotów, budynku administracyjnego i garażu dla straży pożarnej. Aktualnie właścicielem wschodniej części lotniska, ze stoiskami i infrastrukturą kontroli lotów, jest PZL-Świdnik, natomiast właścicielem płyty lotniska jest Bank PeKaO SA.
Projekt usytuowania w Świdniku lotniska wielofunkcyjnego dla aglomeracji lubelskiej ma już ponad 20-letnią historię. Koncepcja budowy lotniska ze sztuczną nawierzchnią w Świdniku była rozważana już w latach 70., lecz ze względu na wysokie koszty, konieczność wycięcia lasu oraz projekt budowy osiedla mieszkaniowego ˝Felin˝ koncepcja ta upadła. W 1979 r. opracowany został ˝Projekt koncepcyjny uściślenia pola wzlotów lotniska wielofunkcyjnego WSK-Świdnik˝ przez Biuro Studiów i Projektów Lotnictwa Cywilnego w Warszawie. Był on następnie modyfikowany w latach 1985 i 1987. W 1995 r. Biuro Studiów i Projektów Lotniskowych ˝Polconsult˝ wykonało na zlecenie WSK PZL-Świdnik SA opracowanie koncepcyjne usytuowania pola wzlotów wielofunkcyjnego lotniska Świdnik (dok. Nr PL - 794/33), w którym przedstawiono dwa warianty zagospodarowania lotniska. Podstawą zlecenia było wspólne zainteresowanie władz wojewódzkich, miejskich i PZL-Świdnik SA dla tej inicjatywy. W trakcie opracowania brano pod uwagę inne lokalizacje, w tym Radawiec, Niemce i Wilczopole. Jednakże, ze względu na wysokie koszty budowy lotniska od podstaw, od ww. lokalizacji budowy lotniska odstąpiono.
Inicjatywę budowy lotniska powtórnie podjęto w 1997 r. Zlecono do Biura Studiów i Projektów Lotniskowych ˝Polconsult˝ wykonanie materiałów do wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla zadania inwestycyjnego ˝Modernizacja lotniska zakładowego WSK PZL-Świdnik SA w Świdniku˝ (dok. Nr PL - 836/33). Pozytywny projekt decyzji uzyskano w Urzędzie Miejskim w Świdniku w grudniu 1997 r. W ramach sprecyzowanych warunków biuro ˝Polconsult˝ wykonało operat ochrony środowiska.
W dniu 30 grudnia 1999 r. aktem notarialnym utworzono spółkę ˝Port Lotniczy Lublin˝ SA. Jej akcjonariuszami założycielami były następujące podmioty:
- Gmina Miasto Lublin,
- Gmina Miasto Świdnik,
- Starostwo Powiatowe Świdnik,
- Przedsiębiorstwo Państwowe ˝FS-Holding˝ Korporacja Finansowo-Przemysłowa w Lublinie,
- Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego ˝PZL-Świdnik˝ SA z siedzibą w Świdniku,
- E & K Spółka z o.o. z siedzibą w Lublinie,
- Lubelsko-Chełmsko-Zamojska Fundacja Rozwoju,
- DAEWOO MOTOR POLSKA Spółka z o.o. z siedzibą w Lublinie,
- Lubelska Giełda Rolno-Ogrodnicza SA z siedzibą w Lublinie,
- Pekao Fundusz Kapitałowy Spółka z o.o. z siedzibą w Łodzi.
Na podstawie danych, dostępnych w PZL-Świdnik SA, określono natężenie ruchu lotniczego na lotnisku w Świdniku w latach 1994-1997.
L.p. Wyszczególnienie użytkowników
statków powietrznychLiczba startów w latach 1994 1995 1996 1997 1 Statki powietrzne PZL-Świdnik 2200 1890 2184 1010 2 Aeroklub Świdnik 2262 2364 2426 1720 3 Lotnictwo sanitarne 0 0 2 0 4 Inni użytkownicy 1080 975 2050 925 Ogółem 5542 5229 6662 3655 Liczba przylotów i odlotów przykładowo wynosiła:
w 1996 r. - 372
w 1997 r. - 355
Należy zauważyć, że wszystkie operacje lotnicze dotyczą statków powietrznych, które mogą korzystać z lotnisk posiadających prasy o nawierzchni trawiastej. W przypadku Świdnika wielokrotnie rejestrowano zapytania, dotyczące możliwości przylotów samolotów dyspozycyjnych zwłaszcza z Niemiec, Austrii, Szwecji i Szwajcarii. Z reguły były to statki powietrzne należące do firm, prowadzących lub zamierzających prowadzić interesy w regionie lubelskim. W niektórych przypadkach wykorzystano lotniska w Warszawie lub Rzeszowie, decydując się na dojazd do Lublina samochodem. Uniemożliwia to jednak wykonanie 1-dniowego spotkania biznesowego w Lublinie dla partnera zagranicznego.
Prognozy w zakresie ruchu lotniczego przewidują stały jego wzrost. Postęp technologiczny w zakresie konstruowania cichych samolotów, szczególnie bliskiego i średniego zasięgu pozwala na szybki rozwój lotnisk regionalnych lub miejskich, funkcjonujących obok dużych lotnisk międzynarodowych. Prowadzona w Unii Europejskiej polityka otwartego nieba spowodowała szybki rozwój transportu lokalnego, obsługiwanego przez nowych małych przewoźników. Lotniska regionalne zapewniają dostęp do transportu lotniczego, zwłaszcza w zakresie skomunikowania z przelotami zagranicznymi na lotniskach międzynarodowych. Warunkiem funkcjonowania takich lotnisk jest ich położenie w pobliżu miasta z zapewnieniem dobrego dojazdu (w przypadku lotniska lubelskiego chodzi o zapewnienie połączenia lotniczego z MPL Warszawa-Okęcie).
Planowany przez spółkę ˝Port Lotniczy Lublin˝ SA zakres inwestycji lotniska wielofunkcyjnego w Świdniku obejmuje realizację następujących najważniejszych zadań:
- Wykonanie niwelacji terenu w północnej części lotniska i jego ogrodzenie.
- Wykup terenów, niezbędnych do rozbudowy lotniska. W pierwszym etapie rozbudowy przewiduje się przejęcie terenów rolniczych przy zachodniej części o powierzchni ok. 9 ha. Docelowo ok. 33 ha.
- Budowa głównej drogi startowej o długości 1540 x 30 m z niezbędnym oświetleniem nawigacyjnym.
- Budowa dróg kołowania parkingów i podjazdów.
- Budowa obiektów i sieci energetycznych.
- Budowa dworca pasażerskiego.
- Zakup urządzeń, niezbędnych do utrzymania lotniska, w tym urządzeń służących do bezpiecznej nawigacji.
Szacunkowy koszt inwestycji to około 50 mln zł.
Stanowisko MTiGM w tej kwestii jest następujące.
W związku z intensywną rozbudową osiedli mieszkaniowych (zgodnych przecież z przestrzennym zagospodarowaniem miasta) obecnie lotnisko położone jest niemal w środku 40-tysięcznego miasta. Od strony wschodniej ogranicza go zabudowa WSK, od południa linia kolejowa i osiedle domków jednorodzinnych, od zachodu droga i kompleks odlewni ˝Ursus˝ z pajęczyną linii energetycznych, od północy droga. Na przedłużeniu projektowanej drogi startowej znajduje się teren byłego obozu na Majdanku, który jest pod specjalną ochroną prawną i zgodnie z ustawą o ochronie pomników walki i męczeństwa powinna być tam zachowana absolutna cisza.
W związku z czym władze samorządowe woj. lubelskiego dla realizacji celów, dotyczących skomunikowania aglomeracji lubelskiej z Warszawą i innymi państwami powinny pójść w kierunku budowy lotniska miejskiego o parametrach technicznych, wykluczających uciążliwość dla mieszkańców pobliskich osiedli i innych obiektów kulturowych i kultowych.
Lotnisko takie powinno mieć drogę startową (DS) o wymiarach 1030 x 30 m, usytuowaną z uwzględnieniem protestów (tzn. oś DS powinna odejść na południe od osiedla Felin i Majdanka). DS o takich parametrach pozwoli na wykonywanie operacji startów i lądowań statków powietrznych o pojemności do 30-40 pasażerów. Pozwoli to na skomunikowanie świata biznesu zarówno z Lubelszczyzną, jak i Lublina z MDL Warszawa-Okęcie.
Budowa DS o parametrach technicznych, przyjętych w założeniach spółki PL ˝Lublin˝ SA dokonana byłaby kosztem dużych zmian istniejącej infrastruktury (budynki, tor kolejowy, drogi, napowietrzne linie energetyczne itp.), wycinki lasu oraz ogromnych robót ziemnych. Dodatkowo, spowodowałoby to zablokowanie rozbudowy aglomeracji miejskiej oraz stworzyło znaczne uciążliwości życia dla mieszkańców (hałasowe, ekologiczne kulturowe i in.). Należy dodać, iż poza kosztownymi inwestycjami w obrębie samego lotniska konieczne byłyby również inwestycje dodatkowe, tj. niezbędne wzrokowe pomoce nawigacyjne, tzn. system świateł nawigacyjnych, a także pomoce radionawigacyjne.
Jednocześnie informuję pana marszałka, że MTiGM nie otrzymało od władz samorządowych woj. lubelskiego żadnych analiz dotyczących m.in. ekonomiczności przedsięwzięcia (budowy lotniska komunikacyjnego w Świdniku), zapotrzebowania na przewozy pasażerskie i towarowe i z tym związanych prognoz przewozów, poziomu uciążliwości dla mieszkańców (w tym kontekście - wyjaśnienia zasadności ich protestów), ew. zmian ekologicznych itp. W związku z powyższym MTiGM nie może zająć ostatecznego stanowiska w sprawie udzielenia ewentualnej pomocy finansowej dla ww. przedsięwzięcia. Pragnąc jednakże udzielić rzetelnej odpowiedzi na zapytanie poselskie, MTiGM przedstawia stanowisko w przedmiotowej sprawie.
Zgodnie z ustawą z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej (rozdział 3, art. 17) minister transportu i gospodarki morskiej może przydzielić środki finansowe na budowę i utrzymanie przejścia granicznego. Projekt ustawy Prawo lotnicze (aktualnie po pierwszym czytaniu w podkomisji sejmowej) przewiduje możliwość dofinansowania przez Urząd Lotnictwa (ma zostać utworzony na mocy ww. ustawy) budowy i rozbudowy niektórych elementów infrastruktury lotniczej, np. urządzeń radionawigacyjnych itp.
Jednakże, mając na uwadze wszelkie uciążliwości i niewygody płynące z natężonego ruchu lotniczego na lotnisku w Świdniku oraz negatywny jego wpływ na zdrowie mieszkańców i środowisko naturalne, a także dokonując nawet pobieżnej analizy ekonomicznej całego przedsięwzięcia, MTiGM stoi na stanowisku wyżej zaprezentowanym. Dla przyjętych planów budowy lotniska klasy D lub E należy rezerwować teren pod jego budowę (np. w m. Niemce) w perspektywie 15-20 lat, mając świadomość konieczności skumulowania bardzo dużych środków finansowych dla realizacji takiej inwestycji.
Z analiz przeprowadzonych na zlecenie MTiGM, dotyczących wielkości i prognoz rozwoju aglomeracji lubelskiej, wynika, że celowym jest podjęcie przez władze samorządowe Lublina działań zmierzających do wpisania w planie zagospodarowania przestrzennego oraz rezerwacji terenu pod lotnisko obsługujące II poziom przewozów lotniczych. Z analizowanych lokalizacji za najkorzystniejsze uznano m. Niemce i m. Wilczopole, jednakże niewykluczone są i inne lokalizacje, np. m. Niedźwiada czy m. Poniatowa.
Poziom I Przewozy międzynarodowe na liniach dalekiego zasięgu Poziom II Przewozy międzynarodowe na liniach średniego zasięgu i krótkiego zasięgu oraz przewozy krajowe na liniach o dużym i średnim natężeniu ruchu Poziom III Przewozy na liniach o małym potoku ruchu na liniach krótkiego zasięgu dla obsługi mniejszych rejonów zurbanizowanych, małego przemysłu, ruchu turystycznego, centrów handlowych (mała komunikacja - lotnictwo dyspozycyjno-usługowe), przy zastosowaniu samolotów o parametrach pozwalających na ich eksploatację na lotniskach kod 1 lub 2 wg ICAO oraz o pojemności samolotów rzędu 40 miejsc pasażerskich lub mniejszej Z poważaniem
Sekretarz stanu
Krzysztof Tchórzewski
Warszawa, dnia 15 kwietnia 2000 r.