III kadencja

Odpowiedź ministra skarbu państwa - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów -

na interpelację nr 2335

w sprawie działań ministra skarbu państwa i zarządu KGHM ˝Polska Miedź˝ SA zmierzających do zmiany strategii rozwoju górnictwa miedzi i jej skutków dla zagłębia miedziowego

   W odpowiedzi na interpelację posłów Wiesława Kaczmarka, Jerzego Szmajdzińskiego i Ryszarda Zbrzyznego, pismo nr SJB 4401-423/99, w sprawie działań ministra skarbu państwa i zarządu KGHM ˝Polska Miedź˝ SA przedstawiam następujące wyjaśnienia.

   W sformułowaniu przedmiotu interpelacji panowie posłowie ocenili, iż działania ministra skarbu państwa i zarządu KGHM ˝Polska Miedź˝ SA prowadzą do zmiany strategii rozwoju górnictwa miedzi i mają negatywne skutki dla zagłębia miedziowego. Ogólnie wyrażono zaniepokojenie zmianami personalnymi w organach nadzorczych i zarządczych spółki, jak również zaprezentowano krytyczne stanowisko wobec podjętych przez nowe władze KGHM decyzji inwestycyjnych. Oceniono je jako odejście od poprzedniej strategii rozwoju bez wskazania nowych perspektywicznych kierunków działania spółki. Sformułowanie w interpretacji ośmiu grup tematycznych pytań odnoszących się do bieżącej i przyszłej działalności KGHM, z uwagi na szczegółowość podniesionych zagadnień wymaga odpowiedzi w odniesieniu do każdej z nich.

   Ad 1. Dnia 26 sierpnia 1997 r. spółka podpisała umowę z konsorcjum, w skład którego wchodzą PIG Warszawa, CBPM ˝Cuprum˝ Wrocław oraz GIG Katowice na wykonanie pracy badawczej ˝Zagospodarowanie złóż rud miedzi i pierwiastków towarzyszących w LGOM poniżej 1200 m oraz złóż rud miedzi w innych rejonach kraju˝. Dokument ten został złożony 18 sierpnia 1999 r. Dla wdrożenia przedstawionych w nim wniosków spółka powołała ˝Zespół ds. zagospodarowania złoża poniżej 1200 m˝, który ma rozpatrzyć wszystkie techniczne i ekonomiczne aspekty związane z zagospodarowaniem złoża ˝Głogów Głęboki˝. W ramach tego zespołu powołano robocze zespoły problemowe:

   - ds. bazy zasobowej,

   - ds. techniki i technologii oraz projektowania,

   - ds. finansowych i inwestycyjnych.

   Zadaniem zespołu jest przygotowanie kompletnych danych i opinii do podjęcia przez zarząd KGHM ˝Polska Miedź˝ SA decyzji o sposobie zagospodarowania złoża ˝Głogów Głęboki˝. Eksploatacja złoża rud miedzi poniżej 1200 metrów wymagać będzie zgłębienia dodatkowo do trzech szybów, niezależnie od szybu R-XI będącego w trakcie drążenia oraz szybu SW-4 znajdujących się na obszarach koncesyjnych.

   KGHM ˝Polska Miedź˝ SA po przekształceniu w jednoosobową spółkę skarbu państwa w 1992 r. nie posiada dokumentacji geologicznych złóż perspektywicznych (Retków, Głogów, Bytom Odrzański). W toku długotrwałego procesu wyjaśniającego z Departamentem Geologii i Koncesji Geologicznych MOŚZNiL w 1997 r. przyznano spółce prawo do informacji z ok. 60% otworów wiertniczych wykonanych na obszarze występowania złóż perspektywicznych.

   W grudniu 1998 r. na bazie informacji geologicznych stanowiących własność KGHM ˝Polska Miedź˝ SA (profile 97 otworów wiertniczych) zatwierdzono dokumentację geologiczną złoża ˝Głogów Głęboki˝ i wytypowano przyszły obszar górniczy, tzw. ˝Głogów Przemysłowy˝. Dla tego obszaru zostały obliczone przez CB-PM Cuprum zasoby przemysłowe rudy miedzi.

   Trudno mówić o podziale na ˝wysokokosztowe˝ i ˝niskokosztowe˝ technologie eksploatacji w odniesieniu do konkretnego złoża. Podział taki ma sens jedynie przy najogólniejszym, abstrakcyjnym rozpatrywaniu technologii pozyskiwania miedzi na świecie. I tak np. przy eksploatacji miedzi ze złóż odkrywkowych (Chile, USA) i poddawaniu urobku ługowaniu bakteryjnemu i chemicznemu w dużych masach i w warunkach braku ograniczeń środowiskowych, można mówić o metodzie niskokosztowej.

   Technologia taka nie wchodzi w rachubę w odniesieniu do podziemnego złoża Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego (LGOM), do innych złóż perspektywicznych w Polsce ani też na obecnym etapie rozpoznania do złoża ˝Kimpe˝ w Republice Kongo.

   Natomiast w klasie złóż podziemnych na dużej głębokości (600 - 1200 m), jakim aktualnie dysponuje spółka, wybrana w pierwotnym projekcie i stale rozwijana technologia z całą pewnością należy do ˝niskokosztowych˝. Jej przeciwstawieniem były wcześniej stosowane technologie (Stare Zagłębie Miedziowe w rejonie Złotoryi i Bolesławca), bazujące na tradycyjnie zmechanizowanych kopalniach (systemy ścianowe, budowa podporowa stawiana ręcznie, transport szynowy o niskiej wydajności).

   Kopalnie LGOM zaprojektowano pod założenia całkowicie zmechanizowanego urabiania i transportu urobku oraz wysokiej koncentracji wydobycia (oddziały górnicze o wydajności 3000-5000 t/d zamiast 600-1000 ton). Te założenia zapewniały minimalizację kosztu 1 tony rudy i 1 tony metalu w rudzie, gdy się bazuje na następujących elementach technologii:

   - systemach komorowo-filarowych, pozwalających na wysoką koncentrację wydobycia i duże wydajności w złożu jednopokładowym o średniej i małej grubości,

   - wdrożeniu ciężkich maszyn samojezdnych o napędzie spalinowym (wiertnic, kotwiarek, ładowarek, wozów odstawczych i usługowych), co pozwoliło na ułatwienie urabiania i przemieszczania dużych mas urobku rudnego,

   - zastosowaniu obudowy kotwiowej, wielokrotnie tańszej i możliwej do zmechanizowania, a także umożliwiającej ruch maszyn samojezdnych w wyrobiskach górniczych.

   Ten ściśle powiązany schemat technologiczny górnictwa jest nadal aktualny i jedynie możliwy. Podlega on natomiast stałemu i intensywnemu doskonaleniu od początku eksploatacji złoża i obecnie.

   W świetle powyższego nie ma alternatywy przejścia w całości ani w części potencjału wydobywczego na systemy ˝niskokosztowe˝; można mówić jedynie o stale aktualizowanych programach doskonalenia technologii, a tym samym sukcesywnej obniżce kosztów wydobycia i wzbogacania rudy.

   Należy jednakże liczyć się z tym, że mamy do czynienia z trudnym górnictwem podziemnym, w którym warunki geologiczno-górnicze mogą ulec raczej pogorszeniu, a nie poprawie (wzrost głębokości i temperatury skał, ciśnienia górotworu, odległości od szybów itp.).

   W ostatnich latach w KGHM ˝Polska Miedź˝ SA w obszarze górnictwa miedzi uzyskano znaczną obniżkę kosztów, którą zapewniły następujące przedsięwzięcia:

   - Rezygnacja z wymuszania zawału robotami strzałowymi i ˝przejście˝ na systemy eksploatacji z tzw. ugięciem stropu i maksymalnym wykorzystaniem ciśnienia górotworu dla ułatwienia urabiania.

   - Selektywne systemy eksploatacji cienkich pokładów przy normalnej wysokości maszyn dołowych (oddzielanie kamienia od rudy w fazie urabiania i wykorzystanie go do wypełniania pustek poeksploatacyjnych).

   - Rozwinięcie powyższego kierunku działania poprzez opracowanie o wdrożenie maszyn niskich, szczególnie w O/ZG ˝Polkowice-Sieroszowice˝. Program ten rozpoczęto w roku 1996 w dwóch oddziałach prowadzących eksploatację furtą do 2 m oraz w jednym do wysokości 1,5 m. Obecnie w kopalni tej niskie maszyny wprowadzono w 8 oddziałach wydobywczych (docelowo w 11). Maszyny niskie zastosowane zostały również w nowo udostępnianych partiach cienkiego złoża w O/ZG ˝Lubin˝ (Rejon Wschodni). Planowane jest wyposażanie w tego typu maszyny pozostałych oddziałów, w których wykorzystywane będą przy wykonywaniu robót likwidacyjnych (likwidacji filarów technologicznych).

   - Zamiana maszyn ładująco-odstawczych dotychczasowych (średnie ładowności) na maszyny o dużej ładowności, co umożliwia zmniejszenie stanu maszyn przy wyższej wydajności ładowania i transportu.

   - Ograniczenie ˝zubożania rudy˝ (zmniejszanie zawartości metalu w rudzie w stosunku do zawartości w złożu na skutek mieszania się kamienia z rudą w toku urabiania i ładowania). Wyraźnej poprawy w tym okresie dokonano w wyniku udoskonalenia procesu urabiania i poprawy jego czystości wybierania, na co składa się wiele nowych rozwiązań w zakresie sprzętu, organizacji pracy i systemów eksploatacji.

   - Wdrożenie (od 1998 r.) systemów eksploatacji, ograniczających potrzeby wykonywania znacznego zakresu robót przygotowawczych, co równocześnie skraca drogi odstawy urobku; tym samym uzyskano obniżkę kosztów zlecanych robót górniczych i kosztów transportu.

   - W wyniku działania zespołów, powołanych na szczeblu biura zarządu do koordynacji zakupów podstawowych materiałów wsadowych dla górnictwa (obudowa, taśmociągi, paliwa, materiały wybuchowe itp.) poprzez ich ofertowy wybór i negocjacje z dostawcami ustabilizowano ich ceny z zapewnieniem nabywania materiałów o wyższej jakości.

   - Zastosowano szereg nowoczesnych rozwiązań w zakresie wentylacji (duże wentylatory podziemne, wentylatory wolnostrumieniowe, automatyczne tamy, klimatyzatory lokalne, systemy sterowania wentylacją), co pozwoliło uniknąć instalacji bardzo kosztownych systemów klimatyzacyjnych do głębokości 1100 m w O/ZG ˝Rudna˝ i 1000 m w O/ZG ˝Polkowice-Sieroszowice˝ (poniżej tych głębokości trzeba liczyć się ze znacznymi nakładami na klimatyzację wyrobisk).

   - Realizuje się obszerny program prac naukowo-badawczych i ich wdrażanie zarówno w dziedzinie doskonalenia technologii, jak i przeciwdziałania zagrożeniom górniczym (głównie zagrożeniu tąpaniami). Uniknięcie dzięki tym pracom wielu potencjalnych awarii (tąpnięć, zawałów) to też element obniżania kosztów wydobycia.

   W każdym z ww. podstawowych kierunków istnieją jeszcze pewne możliwości i tego typu działania składają się na kolejne, stale aktualizowane programy usprawnień technologii, poprawy bezpieczeństwa i obniżki kosztów - w stosunku do aktualnie będącego w dyspozycji złoża miedzi.

   W złożu tym nie przewiduje się zasadniczej zmiany technologii, gdyż według posiadanego, gruntownego rozeznania górnictwa światowego - takich alternatywnych technologii po prostu nie ma. Realistycznie patrząc, nie przewiduje się ˝rewolucji technologicznej˝, która skokowo zapewniłaby radykalnie niższy poziom kosztów, lecz czyni się starania o maksymalnie szybkie wdrażanie krajowych i światowych osiągnięć technologicznych w poszczególnych segmentach procesu wydobywczego, którego podstawowe założenia narzuciły warunki złożowe i istniejąca struktura kopalń.

   Reasumując, należy stwierdzić, iż informacje o zasobach poniżej poziomu 1200 m przekazane inwestorom w poprzednich latach były bardzo grubymi szacunkami. Na podstawie posiadanych obecnie informacji można stwierdzić, iż:

   - zasoby przemysłowe ze względu na ograniczenie obszaru eksploatacyjnego są wyraźnie mniejsze niż poprzednio oceniano,

   - koszty eksploatacji tych złóż będą bardzo wysokie,

   - udostępnienie ich wymagać będzie bardzo dużych nakładów,

   - przystąpienie do rozpoczęcia prac nad ich udostępnieniem wymagać będzie uzyskania nowych koncesji oraz wielu decyzji lokalnych władz administracyjnych.

   W strategii obecnego Zarządu KGHM podkreśla się konieczność optymalnego wyeksploatowania zasobów LGOM, traktując je jako ważne aktywa majątku narodowego. Stwierdzenie ˝optymalne˝ oznacza, że akceptuje się konieczność eksploatacji złóż głębokich, a co za tym idzie wyższe koszty, które mogą być zredukowane wyłącznie przez dywersyfikację zasobów lub działalności spółki w przyszłości.

   Stan zaawansowania prac jest na bieżąco monitorowany przez radę. Ostateczne decyzje w sprawie zagospodarowania złoża poniżej 1200 m jeszcze nie zapadły. Przedstawiony na wstępie zespół specjalistów nadal pracuje nad przygotowaniem rekomendacji dla Zarządu do podjęcia ostatecznej decyzji.

   Ad 2. Powołany w lipcu br. nowy Zarząd KGHM ˝Polska Miedź˝ SA weryfikuje aktualnie strategię grupy. Dotychczasowy bowiem plan strategiczny spółki oparty jest o analizy z roku 1993. Zmiany uwarunkowań wewnętrznych, jak i zewnętrznych zmuszają do zaktualizowania strategii. Obecnie zarząd stwierdza, że w ramach programu dywersyfikacji i redukcji ryzyka ˝rynku miedzi˝ najważniejszy jest rozwój posiadanych aktywów telekomunikacyjnych. Natomiast w działalności przemysłowej zamierza się rozwinąć obrót energią elektryczną, przetwórstwo srebra oraz produkcję metali innych niż miedź i srebro.

   Dla pełnego wykorzystania infrastruktury technicznej KGHM ˝Polska Miedź˝ SA zakłady zaplecza posiadają uprzywilejowaną pozycję przy dokonywaniu zleceń na roboty i usługi na rzecz KGHM.

   Spółka współpracuje z samorządami terytorialnymi przy pozyskiwaniu ewentualnych kontrahentów chcących ulokować swoje zakłady w specjalnej strefie ekonomicznej. W projekcie nowej strategii zarząd zakłada również utworzenie funduszu rozwoju regionalnego oraz drobnej przedsiębiorczości, akcentując, że konieczne jest tworzenie nowych miejsc pracy oraz stabilizacja regionu. Oczywiste jest jednak, że wszelkie zamierzenia strategiczne oraz poszczególne przedsięwzięcia podejmowane przez Zarząd analizowane są przede wszystkim z punktu widzenia ich opłacalności dla spółki.

   Ad 3. Podstawowym dokumentem planowania długoterminowego produkcji jest wykonany w grudniu 1996 r. ˝Program eksploatacji złoża w KGHM ˝Polska Miedź˝ SA do roku 2015˝ Obecnie opracowywana jest jego aktualizacja do roku 2020. Przewiduje on stabilizację wydobycia dobowego we wszystkich kopalniach. Eksploatacja odbywać się będzie w określonych polach eksploatacyjnych, których lokalizacja została szczegółowo określona. Złoże zapada na północ z upadem w granicach 5-7 stopni i w tym też kierunku stopniowo będzie przenoszone wydobycie.

   Rozwój eksploatacji złoża rud miedzi na głębokościach poniżej 1100 m w kopalni Rudna i 1000 m w kopalni Polkowice-Sieroszowice stwarza trudności w utrzymaniu właściwych warunków klimatycznych. Dlatego trwają prace nad opracowaniem i wdrożeniem techniki klimatyzacyjnej w prowadzonych robotach górniczych do głębokości 1250 m. Wdrożenie maszyn i urządzeń klimatyzacyjnych, choć podroży koszty pozyskania rudy, stworzy warunki do możliwej i opłacalnej eksploatacji na tych głębokościach.

   Uwzględniając fakt, iż już uzyskano wysoki stopień wymiany maszyn i urządzeń do eksploatacji złoża na bardziej nowoczesne, nie należy przewidywać radykalnych zmian w technologii i umaszynowieniu kopalń. Tak więc stabilizacja wydobycia oraz technologii wybierania złoża oznacza również stabilizację i tylko niewielkie zmiany zatrudnienia. Dokumentami, w których zawarta jest data zakończenia eksploatacji, są plany zagospodarowania złóż, zatwierdzane przez organ koncesyjny (MOŚZNiL). Zgodnie z tymi dokumentami złoża aktualnie zagospodarowane przez KGHM ˝Polska Miedź˝ SA powinny być wyeksploatowane do 2060 r. Zgodnie z przewidywaniami Zarządu spółki zagospodarowanie złoża ˝Głogów Głęboki˝ będzie miało na celu głównie utrzymanie poziomu produkcji, a tylko w niewielkim zakresie przedłuży żywotność kopalń.

   Rada Nadzorcza podziela opinię Zarządu, że wobec planowanej stabilizacji wydobycia dobowego we wszystkich kopalniach nie należy przewidywać radykalnych zmian w zatrudnieniu w tym obszarze działalności spółki.

   Ad 4. KGHM ˝Polska Miedź˝ SA jest przedsiębiorstwem bazującym na produkcji górniczej. Około 90% przychodów spółki generowane jest ze sprzedaży miedzi rafinowanej o różnym stopniu przetworzenia, srebra, surowego ołowiu i innych produktów ubocznych, powstających w efekcie przerobu jednej rudy miedzionośnej. Po 38 latach eksploatacji złoża w Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym stan zasobów rudy znacznie zmalał. Konieczne jest podjęcie działań w celu odbudowania bazy surowcowej KGHM.

   W chwili obecnej instalacje hutnicze KGHM osiągnęły wyższą zdolność przerobową niż zdolność produkcyjna kopalń. Jest to efekt ciągłego usprawniania technologii hutniczych i rafineryjnych. Szacuje się, że od roku 2005 może pojawić się niedobór wsadu hutniczego. Konieczny będzie import koncentratów miedzi dla wypełnienia zdolności przerobowych hut. Utrzymanie rentowności zakładu hutniczego przerabiającego koncentraty importowane będzie niezwykle trudne, ponieważ koncentrat kupowany jest po rynkowej cenie miedzi pomniejszonej o koszt przerobu hutniczego i rafinacji w najsprawniejszych i najbardziej konkurencyjnych hutach japońskich. Dla utrzymania rentowności konieczne więc będzie posiadanie własnych, tańszych koncentratów miedzi.

   Wejście w posiadanie kopalń jest możliwe na drodze nabycia udziałów w istniejących już kopalniach, aktualnie budowanych lub podjęcie poszukiwań geologicznych na terenach wstępnie rozpoznanych o dużym prawdopodobieństwie występowania rud. Duże firmy górnicze prowadzą własne poszukiwania geologiczne. Firmy o wielkości zbliżonej do KGHM wydają rocznie na poszukiwania geologiczne ok. 50 mln USD. Ze statystyki takich badań wynika, że tylko duża intensywność prowadzonych poszukiwań daje efekt pozytywny w postaci zidentyfikowania złoża o dużej wartości przemysłowej. Prawo podatkowe dla firm górniczych w krajach o dużej tradycji górniczej i o gospodarce rynkowej traktuje wydatki poniesione na poszukiwania geologiczne jak amortyzację i obniża dochód do opodatkowania firmy górniczej o wielkość wydatków poniesionych na poszukiwania złóż. Dzięki takiemu rozwiązaniu firmy posiadają środki na odnawianie zasobów górniczych. Polskie prawo podatkowe nie daje takiej możliwości.

   Można uznać, że rozpoznanie geologiczne obszaru Polski jest dostateczne i nie ma żadnych przesłanek, aby na tym obszarze zalegały inne oprócz znanych już złoża rud metali, a w szczególności miedzi o znaczeniu ekonomicznym. Dla pozyskania własnych materiałów wsadowych dla hut KGHM konieczne jest poszukiwanie zasobów poza granicami Polski. KGHM analizuje wszelkie informacje o prowadzonych przez inne firmy poszukiwaniach geologicznych, przystępuje do oceny ofert na nabycie udziałów w planowanych budowach kopalń lub zbywanych udziałów w pracujących kopalniach, a także oferty nabycia istniejących i prywatyzowanych kopalń (Zambia). W okresie ostatniego roku analizowano oferty następujących projektów inwestycyjnych:

   - Las Cruces - Hiszpania. Złoże siarczkowe, ruda miedzi,

   - Eleonor Project - Chile. Złoże tlenkowe, ruda miedzi,

   - Cupey Project (Las Camariocas) - Kuba. Laterytowa ruda zawierająca nikiel i kobalt,

   - Elasite Med - Bułgaria - prywatyzacja kopalni rudy miedzi,

   - Żiriczy - Ukraina. Koncesja eksploracyjna,

   - Grecja - laterytowa ruda zawierająca nikiel i kobalt,

   - Guelb Moghrein - Mauretania, ruda siarczkowo-tlenkowa,

   - Antamina - Peru. Porfirowe złoże miedzi,

   - Minera Rayrock Limitada - Chile. Złoża miedzi,

   - Mufulira - Zambia. Prywatyzacja kompleksu przemysłowego.

   Z ww. projektów najbardziej atrakcyjna w ocenie Zarządu, na obecnym etapie rozpoznania, jest oferta nabycia aktywów prywatyzowanego przez rząd Zambii kompleksu Mufulira, obejmującego kopalnię o zasobach przemysłowych określonych na ok. 25 mln ton rudy miedzi o średniej zawartości miedzi 2,6%, hutę o zdolności przerobowej 175 tys.ton miedzi i rafinerię o zdolności 270 tys. ton katod. Mufulira jest obecnie zakładem produkującym rocznie ok. 60 tys. ton katod z własnej rudy i 70 tys. ton katod z koncentratów obcych. Wymaga inwestycji w wysokości do 47 mln USD, co pozwoli zwiększyć wydobycie i obniżyć koszty operacyjne. Rachunek ekonomiczny zakładający cenę miedzi na poziomie 1650 USD/t wskazuje na możliwość realizacji wymaganego programu inwestycyjnego i uzyskanie po trzech latach dodatniego wyniku ekonomicznego. Środki uzyskane z eksploatacji rudy i produkcji w Mufulirze będą mogły być wykorzystane do nabycia kopalni lub podjęcia poszukiwań geologicznych celem zbudowania kopalni o niskich kosztach eksploatacji i produkcji koncentratów, które następnie będą przerabiane w hutach KGHM w Legnicy i Głogowie.

   Oferta zambijska może być atrakcyjna tylko dla firmy posiadającej wysoki poziom kompetencji w zakresie podziemnej eksploatacji rud. Ponad 35-letnia historia KGHM, zbudowanie o własnych siłach kopalń w trudnych warunkach geologicznych wykształciło ten rodzaj kompetencji. Możliwość nabycia Mufuliry za kwotę niewspółmierną do wartości księgowej aktywów jest okazją do skapitalizowania doświadczenia i kompetencji kadry technicznej KGHM.

   Projekt Mufulira posiada jeszcze jeden aspekt podnoszący jego wartość dla KGHM. Daje możliwość zbudowania solidnej bazy w relatywnie stabilnym politycznie regionie, jak na stosunki afrykańskie, w bezpośrednim sąsiedztwie prowadzonej już przez KGHM działalności górniczej w Kimpe (DR Congo), bezpośrednio przy granicy z Zambią, ok. 40 km. Utworzenie przez KGHM spółki górniczej po stronie zambijskiej stworzy możliwość przerobu rudy kobaltowo-miedziowej w Zambii. Aktualnie nie ma takiej możliwości w DR Congo.

   Pas miedziowy Copperbelt obejmujący sąsiadujące ze sobą tereny w Zambii i w DR Konga, to nadal teren o najbogatszych w świecie rudach miedzi, zawierających w niektórych partiach kobalt. W połączeniu z wydajnymi instalacjami przerobowymi w Mufulirze w Zambii powinno to dać duży efekt synergiczny. Skompletowanie i doprowadzenie do dużej efektywności kompleksu górniczo-hutniczego na terenie Zambii i Konga będzie źródłem środków finansowych dla dalszej ekspansji inwestycyjnej, ukierunkowanych na kraje, z których KGHM będzie mógł pozyskać surowce do przerobu w przyszłości w instalacjach hutniczych w Polsce.

   Obecnie prowadzone są szczegółowe analizy mające na celu potwierdzenie przedstawionych przez stronę zambijską materiałów i dopiero po ich przeprowadzeniu, w przypadku pozytywnego wyniku, w sposób obowiązujący w spółce, podjęte zostaną ostateczne decyzje.

   Odnośnie do budowy nowej fabryki przetwórstwa miedzi:

   I. W dniu 13 maja 1999 r. Zarząd KGHM ˝Polska Miedź˝ SA uchwałą nr 140/III/99 wyraził zgodę na przeprowadzenie przez KGHM Metale SA inwestycji pod nazwą Zakład produkcji rury miedzianej.

   Na tej podstawie w dniu 21 maja 1999 r. nadzwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy KGHM Metale SA wyraziło zgodę na przystąpienie KGHM Metale SA do podmiotu - zawiązywanej z partnerami zagranicznymi spółki akcyjnej pod roboczą nazwą Zakład produkcji rury miedzianej. Zgodnie z powyższą uchwałą w dniu 26 lipca 1999 r. została utworzona spółka akcyjna ICC Metale SA, której celem ma być produkcja rur miedzianych i ich otulinowanie.

   Decyzja budowy nowej fabryki przetwórstwa miedzi (20 000 ton rur miedzianych rocznie) została podjęta przez inwestorów (67% partnerzy zagraniczni, 33% KGHM Metale SA) na podstawie następujących przesłanek:

   1. Większościowy udział w inwestycji partnerów zagranicznych dysponujących siecią ponad 30 dealerów w Europie Zachodniej, zapewniającą eksport minimum 12 000 ton/rok rur miedzianych w otulinie, to jest 60% zdolności produkcyjnej zakładu.

   2. Prognozowany wzrost konsumpcji rur miedzianych w Polsce od wielkości 18 000 ton w 1998 r. do 26 000 ton w 2003 r. (10% rocznie). W tym układzie nowo budowany zakład produkcji rur będzie dostarczał na rynek krajowy maksymalnie 8000 ton rur, nie eliminując z rynku dostaw zakładów Hutmen SA.

   3. Pełne wykorzystanie zdolności produkcyjnej Wydziału Ciągłego Odlewania Wlewków w HM Legnica. Aktualnie zdolność jest wykorzystana w 60% z powodu braku odbiorców.

   4. Zgodny ze strategią KGHM Metale SA wzrost stopnia przetworzenia miedzi elektrolitycznej i wartości dodanej dla grupy kapitałowej KGHM ˝Polska Miedź˝ SA.

   5. Wykorzystanie możliwości Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

   6. Szanse zaangażowania infrastruktury technicznej KGHM ˝Polska Miedź˝ SA w procesie budowy i utrzymania ruchu fabryki rur.

   7. Utworzenie w regionie ponad stu nowych miejsc pracy.

   8. Korzystne wyniki analizy ekonomicznej przedsięwzięcia.

   II. Łączny koszt budowy zakładu produkcji rur miedzianych i ich otulinowania wynosi 190 mln zł. Finansowanie inwestycji zostanie zrealizowane ze środków własnych i kredytów pozyskanych przez spółkę ICC Metale SA.

   III. Nowa inwestycja zapewni pełne wykorzystanie zdolności produkcyjnych przetwórstwa miedzi KGHM ˝Polska Miedź˝ SA (wydział wlewków). Zakłada się ścisłą współpracę zakładu produkcji rur z zakładem Hutmen SA w zakresie:

   - przerobu zawrotów produkcyjnych,

   - dostawy wysokojakościowej prasówki dla Hutmen SA celem redukcji strat metalu,

   - wspólne przedsięwzięcia handlowe i marketingowe celem ograniczenia importu rur na rynek krajowy,

   - rozszerzenie asortymentu Hutmen SA o rury w otulinie.

   Ad 5. Systemową redukcję kosztów w KGHM ˝Polska Miedź˝ SA rozpoczęto w 1996 r. od określenia celów strategicznych zawartych w opracowanym na okres 5-letni Programie rozwoju spółki. Podstawowym celem było obniżenie jednostkowego kosztu produkcji Cu elektrolitycznej z poziomu 1952 USD/t w roku 1996 do poziomu 1460 USD/t w roku 2001. W programach rozwoju opracowywanych w następnych latach w sposób kroczący na okresy 5-letnie założono redukcję docelowego jednostkowego kosztu produkcji Cu elektrolitycznej do poziomu 1440 USD/t, począwszy od roku 2001.

   Konsekwentna realizacja nakreślonych programów obniżki kosztów spowodowała redukcję kosztu jednostkowego Cu elektrolitycznej do poziomu:

   - w 1997 r. 1685 USD/t Cu,

   - w 1998 r. 1591 USD/t Cu.

   Przewiduje się, że w roku 1999 koszt jednostkowy nie przekroczy wielkości założonej w planie.

   Osiągnięta wysoka redukcja kosztów w tych latach zrealizowana była głównie poprzez:

   1) wzrost produkcji podstawowych wyrobów spółki, optymalizacja produkcji w poszczególnych fazach ciągu technologicznego zapewniała korzystny rozkład kosztów stałych;

   2) częściowe ograniczenie i przesunięcie na okres późniejszy realizacji górniczych robót przygotowawczych w kopalniach oraz planowanych remontów, przy jednoczesnym zagwarantowaniu pełnej realizacji produkcji, jak również zapewnieniu bezpiecznych warunków pracy - pomimo występującej w tych latach inflacji wymienione pozycje kosztów w ujęciu złotówkowym, odniesione na jednostkę produkcji, ulegały znacznemu systematycznemu obniżaniu;

   3) realizację inwestycji rzeczowych przynoszących efekty w zakresie: zwiększenia wydajności pracy, wydłużania żywotności urządzeń, oszczędności w kosztach materiałowych, osobowych, w zużyciu energii;

   4) wdrażanie rozwiązań nowatorskich, wyników prac badawczo-rozwojowych wpływających na obniżanie bezpośrednich kosztów produkcji;

   5) stosowanie nowych, wydajnych technologii w produkcji oraz wprowadzanie racjonalnych zmian w organizacji pracy, ujednolicanie struktur organizacyjnych,

   6) realizację przedsięwzięć proekologicznych nakierowanych na systematyczne ograniczanie uciążliwego oddziaływania przemysłu miedziowego na środowisko naturalne - w efekcie uzyskiwano obniżanie obowiązkowych opłat z tytułu gospodarczego korzystania ze środowiska;

   7) prowadzenie procesu restrukturyzacji działalności spółki, polegającego na wyodrębnianiu i wyłączaniu ze struktur ciągu technologicznego działalności pomocniczej, usługowej i przekazywaniu jej do spółek zależnych, kontrolowanych przez KGHM ˝Polska Miedź˝ SA, lub do innych zewnętrznych podmiotów gospodarczych.

   Korzystny wpływ na wielkość kosztu jednostkowego wyrażonego w USD/t Cu miało kształtowanie się kursu walutowego w relacji do stopy inflacji (wspomaganie dewizowe wystąpiło głównie w 1997 r.). W wyrażeniu złotówkowym jednostkowy koszt produkcji Cu elektrolitycznej w latach 1997-1998 utrzymywał się na zbliżonym poziomie, w relacji do 1996 r. był tylko 5,5% wyższy. Istotne znaczenie w skutecznym wdrażaniu przedsięwzięć przyjętych w programie obniżki kosztów ma dokonywanie oceny pracy kierownictwa oddziałów w zależności od realizacji zadanych parametrów, w tym od limitowanego jednostkowego kosztu produkcji. Należy stwierdzić, że osiągnięta już znaczna obniżka kosztów, wykorzystanie dostępnych rezerw i decyzje o przesunięciu w czasie wydatków w zakresie remontów i robót przygotowawczych w górnictwie ograniczają możliwości uzyskania znaczących efektów w tym zakresie w kolejnych latach. Strategia obniżki kosztów będzie kontynuowana, ponieważ nie ma innej alternatywy utrzymania pozycji konkurencyjnej na rynku metali. Stanowczo nie bazuje ona na oczekiwaniu wzrostu cen miedzi, lecz musi opierać się na wariantowych prognozach kształtowania się tych cen.

   W związku z tym w dalszym ciągu spółka realizować będzie:

   - działania prooszczędnościowe we wszystkich obszarach działalności spółki, wpływające w sposób trwały na redukcję kosztów,

   - poddawanie bieżącym analizom i ocenom efektów ekonomicznych powstałych w wyniku wprowadzanych zmian technicznych i organizacyjnych,

   - nowe rozwiązania, których realizacja pozwoli na uzyskanie docelowo niższego poziomu kosztów produkcji.

   Aktualnie trwają prace nad ustaleniem optymalnych, możliwych do osiągnięcia celów strategicznych dla spółki na najbliższą pięcolatkę. W pierwszym etapie prac szczegółową weryfikacją zostały objęte wielkości produkcyjne oraz parametry techniczno-ekonomiczne przyjęte na okres pięcioletni. Na podstawie wstępnej oceny warunków wewnętrznych oraz możliwości realizacyjnych w zakresie ustalonych założeń rozważa się przyjęcie w nowym programie rozwoju docelowego, jednostkowego kosztu produkcji Cu elektrolicznej na poziomie niższym od wczesniej zakładanego.

   Ad 6. Pytanie o to, na podstawie jakich decyzji i przepisów są tolerowane przez administrację rządową działania, których skutkiem będzie obniżenie wartości udziałów skarbu państwa w spółkach publicznych, zostało sformułowane w oparciu o działania stosownych władz w Dolnośląskiej Spółce Inwestycyjnej SA. Nie jest to spółka, w której skarb państwa ma udziały bezpośrednio. Nie istnieją zatem prawne formy bezpośredniego oddziaływania na spółkę. KGHM jako właściciel jest odpowiedzialny za DSI SA. Na ogólne pytanie postawione przez panów posłów trudno jest odpowiedzieć bez odniesienia do konkretnej sytuacji. Jeżeli chodzi o Dolnośląską Spółkę Inwestycyjną SA, to w świetle wyjaśnień zarządu i rady nadzorczej KGHM nie występują zjawiska, które można by uznać za obniżenie wartości spółek.

   Procesy restrukturyzacyjne w spółkach znajdujących się w portfelu Dolnośląskiej Spółki Inwestycyjnej SA przebiegają w sposób ciągły, zgodnie z kierunkami nakreślonymi w obowiązujących programach (biznes planach) każdej ze spółek. Generalne kierunki restrukturyzacji, nadzorowane przez DSI SA, obejmują działania zmierzające do podniesienia konkurencyjności firm (racjonalizacja kosztów, restrukturyzacja produktu, wprowadzanie metod zarządzania nakierowanych na rynek), stopniowego powiększania udziału klientów spoza grupy KGHM ˝Polska Miedź˝ SA w przychodach ze sprzedaży, finalnego wprowadzania do spółek inwestorów zewnętrznych (upłynnianie aktywów). Należy przy tym pamiętać, że spółki zgrupowane w portfelu DSI SA, reprezentujące często mało wzrostowe i atrakcyjne branże z punktu widzenia rynkowego, przechodzą przez fazę restrukturyzacji w okresie obserwowanego spadku popytu na ich produkty bądź usługi.

   Polityka nadzoru właścicielskiego realizowana przez zarząd KGHM ˝Polska Miedź˝ SA wobec jej spółek zależnych, w tym DSI SA, jak również działania DSI SA wobec jej portfela spółek zależnych i stowarzyszeniowych jako jeden z głównych celów stawiają maksymalizację korzyści akcjonariuszy KGHM ˝Polska Miedź˝ SA rozumianą poprzez wzrost wartości akcji spółki. Tym samym zarząd KGHM ˝Polska Miedź˝ SA nie prowadzi działań nakierowanych na obniżenie wartości akcji będących w posiadaniu skarbu państwa.

   Ad 7. Przy podejmowaniu decyzji o dysponowaniu majątkiem publicznym dla realizowania celów gospodarczych stosuje się kryteria ekonomicznej efektywności. Przedstawienie sprawy ewentualnego zaangażowania potencjału KGHM w tworzenie Telewizji Familijnej jako realizowanie celów gospodarczych osób prywatnych jest demagogiczną grą słów, zniekształcającą ekonomiczne podstawy takiej propozycji rynkowej. Zarząd i rada nadzorcza KGHM potwierdzają, że projekt jest obecnie analizowany zgodnie z przyjętymi w spółce procedurami. Środki spółek publicznych są wydatkowane zgodnie z przyjętymi w spółkach wewnętrznymi zasadami. Z konstrukcji prawa handlowego wynika, że minister skarbu państwa nie ma uprawnień do nakazywania spółkom podjęcia określonych decyzji gospodarczych.

   Intencję przystąpienia do projektu TV Familijnej pisemnie potwierdził 25 lutego 1999 r. pan Stanisław Siewierski (poprzedni prezes zarządu KGHM ˝Polska Miedź˝ SA). W konsekwencji tej deklaracji spółka otrzymała dokumentację prawną projektu. Obecny zarząd zapewnia, że projekt ten będzie przedmiotem analiz i oceny wykonalności, a decyzja w tej sprawie będzie podjęta na podstawie kryteriów inwestycyjnych oraz w ramach procedur przyjętych w spółce.

   Ad 8. Trudno jest stwierdzić, do czyjej zapowiedzi przeniesienia siedziby spółki do Warszawy odnoszą się pytania panów posłów. Zapowiedzi takiej nie było od momentu powołania Mariana Krzemińskiego na stanowisko prezesa zarządu KGHM ˝Polska Miedź˝ SA. Zdaniem obecnego zarządu przeniesienie siedziby spółki do Warszawy nie znajduje uzasadnienia.

   Mam nadzieję, że przedstawione bardzo szczegółowe wyjaśnienia spełnią oczekiwania pana marszałka i panów posłów.

   Minister

   Emil Wąsacz

   Warszawa, dnia 22 września 1999 r.