III kadencja
Interpelacja nr 2335
do prezesa Rady Ministrów
w sprawie działań ministra skarbu państwa i zarządu KGHM Polska Miedź zmierzających do zmiany strategii rozwoju górnictwa miedzi i jej skutków dla zagłębia miedziowego - ponowna
Szanowny Panie Premierze! Dziękujemy za odpowiedź na naszą interpelację z 13 sierpnia 1999 r. Przy dużej woli trudno uznać odpowiedź na tę interpelację za wystarczającą i satysfakcjonującą. W niektórych aspektach odpowiedź, jakiej udzielił w pana imieniu pan minister skarbu państwa Emil Wąsacz, przypomina rutynowe wypracowanie niekoniecznie w treści zgodne z tematem, natomiast wyzwaniem dla autora jest ilość materiału, a nie jakość przekazywanych informacji.
Chcialibyśmy poinformować pana premiera, że wskazany przez pana premiera do udzielenia odpowiedzi na interpelację członek Rady Ministrów nie odpowiedział na większość pytań, a w niektórych odpowiedziach zdecydował się na udzielenie informacji, których treść świadczy o braku wiedzy i kompetencji lub jest niezgodna z prawdą.
Pomijamy wstęp, który uczyniliśmy w poprzedniej interpelacji i pozwalamy sobie jeszcze raz powtórzyć pytania, które zadaliśmy panu premierowi w poprzedniej interpelacji, oczekując odpowiedzi - z nadzieją, że tym razem w pełni merytorycznej i odnoszącej się do treści zadanych pytań.
1. Jaki jest etap zaawansowania prac w spółce KGHM Polska Miedź SA nad projektem udostępnienia zasobów rud miedzi na głębokościach 1200-1500 oraz nad nisko kosztowymi technologiami eksploatacji rudy miedzi?
W odpowiedzi na interpelację minister skarbu w ogóle nie odpowiedział na to pytanie. Czytając pytanie i odpowiedź na pytanie, ma się wrażenie, że odpowiadający nie zna pytania i udziela dla bezpieczeństwa tzw. wypowiedzi historycznej o zagłębiu miedziowym. Pytanie jest czytelne i dotyczy stanu prac nad technologiami wydobycia rudy miedzi, które mogłyby być stosowane w przyszłości, i proces produkcji miedzi elektrolitycznej dzięki nim będzie jeszcze opłacalny. Za kpinę uważam stwierdzenie pana ministra, że proces prac jest monitorowany przez radę nadzorczą. Dla zdecydowanej większości fachowców jest oczywiste, że w składzie rady nadzorczej Polskiej Miedzi SA mianowanej przez ministra skarbu państwa nie ma osoby, która miałaby jakiekolwiek kompetencje i wiedzę pozwalającą jej na ocenę metod eksploatacji złoża rudy.
2. Jakie inne obszary ekspansji KGHM Polska Miedź SA w działalności przemysłowej przewiduje podjąć zarząd spółki w ramach programu dywersyfikacji i redukcji ryzyka ˝rynku miedzi˝? Jak udział w tym programie odgrywa niewykorzystana infrastruktura techniczna zaplecza KGHM, uruchomienie specjalnej strefy ekonomicznej i współpraca z samorządem terytorialnym?
To jest przykład odpowiedzi, gdy autor nie pamięta przy końcu pisma, co napisał na początku. W odpowiedzi na pytanie nr 7 minister uznał, że inwestycja w media (Telewizja Familijna) przy odpowiednim rachunku ekonomicznym może okazać się zasadna, ale w odpowiedzi na pytanie nr 2 obszar mediów nie jest nawet wspomniany. Jesteśmy przekonani, że Polska Miedź SA nie jest przedsiębiorstwem typu fundusz inwestycyjny ˝podwyższonego ryzyka˝, zwłaszcza że zarząd i minister mają kłopoty z podstawowym ryzykiem, jakim jest rynek miedzi. Stawiamy pytania pomocnicze:
1. Czy sfera mediów ma być kierunkiem strategicznych inwestycji grupy Polskiej Miedzi SA?
2. Chcielibyśmy zapytać, czy zarząd kierowany przez pana Krzemińskiego zamierza prowadzić politykę redukcji ryzyka rynku miedzi? Jeżeli tak, to na czym ma ona polegać?
3. Proszę pana premiera o informację, co oznacza dla rynku pracy w zagłębiu miedziowym strategia kontynuacji eksploatacji złoża rudy miedzi na tym samym poziomie technologicznym i w podobnych warunkach geologicznych? Jak rząd szacuje, przy obecnej strategii zarządu spółki, żywotność złoża rudy i okres czynnej eksploatacji przez część górniczą spółki?
Twierdzimy, że gdy utrzyma się ten sam poziom produkcji miedzi elektrolitycznej (około 450 tys. ton), to przy tym stanie prac nad nowymi technologiami eksploatacji złoże wystarczy przy obecnym poziomie techniki wydobycia do 2020 r. Minister twierdzi, że złoże będzie eksploatowane do 2060 r. - jest to stwierdzenie nie mające jakiekolwiek merytorycznego uzasadnienia oraz nie znajduje potwierdzenia w efektach prac zarządu spółki. Z próby odpowiedzi na to pytanie wynika potwierdzenie braku programu, o który pytaliśmy w pytaniu nr 1. Stawiamy pytanie pomocnicze, które może pozwoli panu premierowi zmusić właściwy urząd do udzielenia ponownej odpowiedzi:
Czy zarząd Polskiej Miedzi SA przeprowadził analizę poziomu opłacalności produkcji miedzi przy obecnej strukturze kosztów i co z tego poziomu produkcji wynika dla wydobycia rudy miedzi i okresu eksploatacyjnego złoża rudy miedzi przy zastosowaniu obecnych technologii z niewielkimi modyfikacjami?
4. Jaka jest obecnie strategia zarządu w poszukiwaniu nowych zasobów rud metali i wykorzystania potencjału KGHM dla ich przetwarzania? Panie premierze, decyzja budowy nowej fabryki przetwórstwa miedzi, przy mającym kłopoty Hutmenie Wrocław SA oznacza, że zarząd KGHM Polska Miedź SA posiada przesłanki merytoryczne dla takich decyzji inwestycyjnych. Pytanie brzmi: Jakie to przesłanki, jakie koszty, jaki horyzont zwrotu w relacji do żywotności własnego złoża rudy i jakie będą skutki dla otoczenia przetwórstwa miedzi?
Dla porządku przytaczamy to pytanie i chcemy stwierdzić, że odpowiedź uznajemy za wystarczającą.
5. Jaki jest realizowany program systemowej redukcji kosztów produkcji miedzi w KGHM, ponieważ trudno opierać wszystkie programy przyszłe na wzroście cen miedzi? W tym roku KGHM opierał się wielokrotnie o granicę opłacalności produkcji wskutek spadku cen miedzi i tylko dzięki poprzednim programom redukcji kosztów nie zanotował strat. Przedstawiciele ministra skarbu i nowe władze spółki zapowiadały nową strategię zarządzania kosztami KGHM Polska Miedź SA, do tej pory to się nie stało. Zwracam się do pana premiera o spowodowanie podjęcia działań w stosunku władz spółki, które wymuszą działania w sferze kosztów, które mogą w przyszłości zadecydować o zdolności firmy do konkurencji na rynku miedziowym.
To jest odpowiedź, która kompromituje pana premiera i współpracowników, gdyż z niej wynika, że w roku największej bessy na rynku metali największa spółka miedziowa w Europie nie posiada zatwierdzonego programu redukcji kosztów. Nie prowadzi w tym obszarze żadnej przemyślanej i uzgodnionej polityki. W odpowiedzi minister skarbu państwa przywołuje działania poprzedniego zarządu, a nie jest w stanie podać, jaki jest zaplanowany koszt jednostkowy CU elektrolitycznej na obecny rok - wiadomo, że w 1997 r. było to 1685 USD/t, w 1998 r. było to 1591 USD/t, a jaki jest zaplanowany koszt jednostkowy na 1999 r.? To nie dziwne, skoro prezes zarządu koncentruje się na branży telekomunikacyjnej, telewizyjnej, ..., - to nie sposób zająć się problemami podstawowej działalności, która póki co tak pozwala finansować woluntaryzm zarządu spółki w dysponowaniu publicznym groszem.
Panie premierze, jednym z zasadniczych zarzutów, który pozwolił na czystkę personalną w Polskiej Miedzi SA był zarzut braku koncepcji polityki redukcji kosztów jako strategicznego zagadnienia, które zadecyduje o konkurencyjności jednej z największych polskich firm. Po kilkunastu miesiącach okazuje się, że minister skarbu państwa i powołane przez niego władze spółki nie mają jakiegokolwiek programu zarządzania spółką publiczną Polska Miedź SA i wykorzystują nieudolnie do udzielenia odpowiedzi działania, które zrealizował wyrzucony zarząd. Obecny zarząd nie ma nic do zaproponowania. Mimo tej skandalicznej sytuacji oczekujemy, że pan premier udzieli odpowiedzi na postawione pytanie.
6. Chciałbym zapytać, na podstawie jakich decyzji, przepisów są tolerowane w administracji pana rządu działania zmierzające do obniżenia wartości udziałów skarbu państwa w spółkach publicznych? Pytanie to formułuję na podstawie oceny zachowań nadzoru ministra skarbu państwa i władz spółki KGHM Polska Miedź SA wobec postępowania z majątkiem zgromadzonym w Dolnośląskiej Spółce Inwestycyjnej SA?
Odpowiedź na pytanie jest kuriozalnie sprzeczna. Na początku pan minister pozwala sobie zgadywać skąd wzięło się pytanie, co oczywiście w żaden sposób nie pomaga w udzieleniu odpowiedzi i nie wpływa na jej jakość i poziom merytoryczny? Stwierdza, że skarb państwa nie ma możliwości bezpośredniego oddziaływania na spółkę DSI SA, gdyż nie jest ona własnością skarbu państwa, więc niewiele może, a następnie stwierdza, że Polska Miedź SA prowadzi politykę maksymalizacji korzyści akcjonariuszy Polska Miedź SA. Jeżeli tak jest, że zarząd nie prowadzi działań obniżających wartość akcji będących w posiadaniu skarbu państwo, to chcemy zapytać:
1) Kto podjął decyzję o przecenie aktywów w postaci akcji KGHM Polska Miedź SA w Miedziowym Centrum Zdrowia SA?
2) Kto podjął decyzję o przecenie aktywów w postaci akcji KGHM Polska Miedź SA w Aquakonrad SA?
3) Kto podjął decyzję o przecenie aktywów w postaci rudy kobaltowo-miedziowej w Kimpe (Kongo)? Jakie były przesłanki merytoryczne dla dokonania tak głębokiej przeceny wartości rudy, bodajże przyjęto wartość tony rudy równą jednemu złotemu - czy to jest tylko zabieg podatkowy?
4) Czy po dokonaniu przeceny niektórych aktywów będących własnością KGHM Polska Miedź SA nastąpiło ich zbycie i kto został ich nabywcą?
7. Jakie istnieją kryteria podejmowania decyzji o dysponowaniu majątkiem publicznym dla realizowania celów gospodarczych osób prywatnych, czego przykładem może być zaangażowanie środków spółek skarbu państwa na utworzenie Telewizji Familijnej w oparciu o infrastrukturę Telewizji Niepokalanów? Ile takich decyzji majątkowych wspierających prywatne projekty inwestycyjne środkami spółek publicznych uzyskało akceptacje pana premiera?
Odpowiedź jest harda, żeby nie powiedzieć impertynencka.
Panie premierze, prosimy o zwrócenie uwagi panu ministrowi, że nie jest jego rolą oceniać, czy pytanie jest demagogicznie czy też nie? Pan minister, w imieniu pana premiera, ma odpowiedzieć na pytanie, które jest dość oczywiste: jakie są procedury wydawania pieniędzy spółek publicznych na prywatne przedsięwzięcia gospodarcze i w których projektach pan premier podejmował decyzję? To zastanawiające, że minister skarbu państwa wielokrotnie nieudolnie próbował ograniczać rozwój telewizji publicznej (potwierdzeniem tej postawy jest przegrana sprawa ministra skarbu państwa w sądzie gospodarczym z powództwa telewizji publicznej), a w przypadku inwestycji pieniędzy publicznych w telewizję prywatną i kościelną nie ma minister skarbu żadnych dylematów i wątpliwości? Prosimy w ramach udzielania ponownie odpowiedzi na to pytanie o załączenie kopii dokumentu, który ma być podstawą do stwierdzenia o ˝intencji przystąpienia do projektu TV Familijnej przez Polską Miedź SA˝. Jeżeli jest to prawda, to poprzedni zarząd (prezes S. Siewierski) złamał przepisy ustawy o publicznym obrocie papierami wartościowymi, bo powinien o tym zobowiązaniu powiadomić inwestorów (przypadek Elektrimu SA i niepowiadomieniu inwestorów o istnieniu opcji na akcje w PTC ERA SA dla inwestora prywatnego).
8. Jak interpretować w kontekście deklaracji rządu o tworzeniu regionalnych centrów gospodarczych zapowiedź decyzji prezesa zarządu KGHM Polska Miedź SA o przeniesieniu siedziby spółki do Warszawy?
W odpowiedzi na interpelację pan minister skarbu państwa pyta, czyją wypowiedź mieliśmy na myśli. Nie wiem, czy można czytelniej sformułować pytanie. Można je jedynie powtórzyć. Oczywiście powodów takiego pytania jest kilka, wymienię dwa:
- po pierwsze, to istotne treści w dokumencie ˝Założenia strategii KGHM Polska Miedź SA˝, które dotychczasową działalność podstawową Polska Miedź SA zaliczają do grupy celów II rzędu,
- po drugie, obecność prezesa w siedzibie spółki i czas, jaki poświęca jej podstawowym problemom skłaniają do wniosku, że byłoby prezesowi zarządu wygodniej, gdyby siedziba spółki została przeniesiona do Warszawy.
Z poważaniem
Posłowie Wiesław Kaczmarek,
Jerzy Szmajdziński i Ryszard Zbrzyzny
Warszawa, dnia 29 października 1999 r.