III kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi

na interpelację nr 4048

w sprawie sytuacji w spółdzielniach kółek rolniczych

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pana Mieczysław Czerniawskiego, posła na Sejm RP, z dnia 29 maja nr. dotyczącej sytuacji w spółdzielniach kółek rolniczych uprzejmie informuję jak niżej.

   Na mocy ustawy o zmianach w organizacji i działalności spółdzielczości z dnia 20 stycznia 1990 r. zlikwidowane zostały centralne, wojewódzkie i powiatowe związki spółdzielcze. Z początkiem 1990 r. spółdzielczość, zgodnie z przeobrażeniami gospodarczymi kraju, musiała zmienić zasady swojej działalności z systemu rozdzielczo-nakazowego na system gospodarki wolnorynkowej.

   Zgodnie z obowiązującym dziś Prawem spółdzielczym (ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. o zmianie ustawy Prawo spółdzielcze oraz o zmianie niektórych innych ustaw) spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, która w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Majątek spółdzielni jest prywatną własnością jej członków. Spółdzielnie więc są organizacjami samorządowymi, samofinansującymi się i samowładnymi. Prowadzą działalność zgodnie z ww. ustawą i statutem. W statucie każdej spółdzielni oprócz zapisów obligatoryjnych, dotyczących ogólnych zasad działalności, winny być zapisy indywidualne dla prawidłowego zarządzania i funkcjonowania danej spółdzielni. Członkowie rolnicy jako właściciele spółdzielni w wyniku głosowania na walnym zgromadzeniu mają prawo do uchwalania uchwał dotyczących działalności gospodarczej i finansowej swojej spółdzielni.

   Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi opowiada się za stanowiskiem, że polskiemu rolnictwu i rolnikowi potrzebna jest autentyczna, akceptowana przez rolników spółdzielczość, w której to oni są podmiotami decydującymi o tym, co się dzieje w spółdzielni.

   Spółdzielczość wiejska nie może ograniczać się do oczekiwania na bodźce, wskazówki i wsparcie płynące z góry. Poprzez oddolne działania może i powinna intensywniej poszukiwać swego miejsca w zmieniającym się środowisku wiejskim. W warunkach przechodzenia do gospodarki rynkowej działalność spółdzielcza musi korelować z konkretnymi decyzjami ekonomicznymi podejmowanymi na własny rachunek i ryzyko. Plany rozwojowe winny być oparte m.in. na terminowości i solidnej regulacji zobowiązań, a więc na zdobywaniu niezbędnej wiarygodności i solidności kupieckiej. W spółdzielniach, w których znaleźli się identyfikujący się ze swoją spółdzielnią członkowie, udowodniono, że w obecnych warunkach można zorganizować się dla wspólnego dobra i nowocześnie zarządzać.

   Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi posiada informacje o słabej kondycji finansowej wielu spółdzielni, w tym również spółdzielni kółek rolniczych.

   Zakres i skala działalności spółdzielni kółek rolniczych od kilku lat systematycznie zmniejsza się. Jest to spowodowane z jednej strony zmniejszeniem się ilości usług mechaniczno-rolniczych i transportowych świadczonych przez SKR na rzecz gospodarstw rolnych, a z drugiej strony silną i nie zawsze uczciwą konkurencją jednostek prywatnych. Dlatego konieczne jest określenie funkcji tych organizacji w systemie obsługi wsi i rolnictwa. Jedną z grup potencjalnych nabywców usług będą gospodarstwa małe, ze względów ekonomicznych słabo wyposażone w techniczne środki produkcji.

   Wzrost technicznego wyposażenia gospodarstw, zmiany struktury agrarnej, specjalizacja i koncentracja produkcji w gospodarstwach silnych ekonomicznie będą wywoływały zapotrzebowanie na usługi specjalistyczne, np. szybki wysokotonażowy transport, usługi diagnostyczne, naprawę sprzętu rolniczego i inne. Wiele SKR zaczyna podejmować nowe przedsięwzięcia. Obejmują one m.in. produkcję różnego rodzaju sprzętu i urządzeń, regenerację części zamiennych, diagnostykę pojazdów samochodowych, zaopatrzenie w paliwo, usługi budowlane i produkcję materiałów budowlanych. Rozwijanie tych form działalności stanowi próbę dostosowania się do zmieniających się warunków otoczenia.

   Administracja państwowa nie może ingerować w wewnętrzne sprawy spółdzielni, a wręcz przeciwnie taka ingerencja byłaby naruszeniem obowiązującego prawa. Nie może również ponosić odpowiedzialności za decyzje suwerennych podmiotów gospodarczych podejmowane z woli członków oraz z mocy prawa i statutu.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Andrzej Łuszczewski

   Warszawa, dnia 19 czerwca 2000 r.