III kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji - z upoważnienia ministra - -

na zapytanie nr 257

w sprawie przekazania części Gminnego Ośrodka Zdrowia w Puńsku wraz z działką państwowej Straży Granicznej

   W nawiązaniu do zapytania posłów na Sejm RP: pani Ireny Nowackiej, pana Jerzego Czepułkowskiego, pana Jana Zaciury i pana Ryszarda Hayna, dotyczącego przekazania przez byłego wojewodę suwalskiego części Gminnego Ośrodka Zdrowia w Puńsku na potrzeby Straży Granicznej, uprzejmie informuję, iż powstały w związku z tą sprawą konflikt jest elementem trwających od 1992 r. protestów społeczności litewskiej wobec projektów lokalizacji w tej miejscowości strażnicy Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej.

   W kwietniu 1992 r. Straż Graniczna wystąpiła z propozycją kupna odpowiedniego budynku w celu utworzenia strażnicy w Puńsku. Działania te spotkały się ze sprzeciwem organizacji Litwinów w Polsce. Stawiały one zarzuty, sugerujące polityczne tło lokalizacji, która godzi w narodową jedność mieszkającej w Polsce ludności litewskiej oraz może wpłynąć w ten sposób na zmianę proporcji narodowościowych. Kolejne wystąpienia do władz lokalnych spotykały się albo z odmową, albo z propozycjami nie spełniającymi wymogów Straży Granicznej. Z podobną reakcją spotkały się działania Komendy Głównej Straży Granicznej, mające na celu ujęcie tej inwestycji w planach rządowych w trybie art. 58 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym.

   Na początku 1998 r. Zespół Opieki Zdrowotnej w Sejnach zaproponował władzom gminy Puńsk przejęcie w drodze komunalizacji całości ośrodka zdrowia w Puńsku, jednakże rada gminy nie wykazała zainteresowania i nie podjęła w tym kierunku żadnych kroków formalnych. Podlaski Oddział Straży Granicznej rozpoczął zatem starania o pozyskanie w zarząd części tej nieruchomości. Stan prawny obiektu, który jest własnością skarbu państwa w zarządzie Zespołu Opieki Zdrowotnej w Sejnach, pozwalał na podjęcie takich działań.

   W dniu 23 listopada 1998 r., na mocy decyzji kierownika Urzędu Rejonowego w Sejnach, nastąpiło przejęcie przez Podlaski Oddział Straży Granicznej w trwały zarząd części powołanej nieruchomości. Obecnie na jej terenie trwają prace organizacyjne, realizowane przez 7 osób. Docelowo strażnicę będzie obsługiwało około 20 funkcjonariuszy Straży Granicznej, zatem obawy o zagrożenie struktury lokalnej społeczności trudno uznać za słuszne.

   Na decyzję o usytuowaniu strażnicy wpłynęła przede wszystkim potrzeba poprawy stanu bezpieczeństwa na odcinku granicy państwowej z Republiką Litewską. Stosunkowo niewielki, liczący 102,4 km długości, odcinek granicy jest jednym z najbardziej zagrożonych przestępczością. Stanowiąc zaledwie 8,2% całej granicy wschodniej, skupia corocznie około 40% wszystkich dokonywanych na niej usiłowań lub przekroczeń granicy państwowej wbrew przepisom oraz 10-15% przypadków ujawnionego przemytu. W ciągu ostatnich lat przestępczość ta zdecydowanie nabiera zorganizowanego charakteru. W końcu ubiegłego roku zatrzymano w rejonie Puńska największą, jak dotychczas, na całej granicy państwowej grupę 113 nielegalnych imigrantów. W ubiegłych latach odnotowywano także nielegalne przeloty samolotów przerzucających ludzi i towary.

   Na granicy z Republiką Litewską zlokalizowane są obecnie 4 strażnice Straży Granicznej. Odległości między nimi wynoszą od 15 do 50 km, natomiast liczba funkcjonariuszy pełniących w nich służbę jest zdecydowanie za mała. Przedstawione powyżej dane potwierdzają konieczność pilnego włączenia nowej jednostki do systemu ochrony granicy polsko-litewskiej. Lokalizacja strażnicy w Puńsku pozwoli zabezpieczyć szczególnie zagrożony odcinek granicy i rozwinąć działania w strefie nadgranicznej.

   Niezgodne ze stanem faktycznym są zarzuty dotyczące likwidacji znajdującej się w przejętym przez Straż Graniczną obiekcie jedynej w całej gminie apteki. W ramach adaptacji budynku, ze środków Straży Granicznej odnowione zostaną dwa pomieszczenia, w których znajdą się apteka oraz gabinet rehabilitacyjny. Ponadto SG pokrywa wszelkie wydatki związane z modernizacją istniejącej w obiekcie kotłowni (zmiana z węglowej na olejową), z której będzie korzystać również ośrodek zdrowia. Straż Graniczna zobowiązała się również do partycypowania w kosztach budowy gminnej oczyszczalni ścieków, której Puńsk nie posiada.

   Władze administracyjne wykazały dużo dobrej woli, aby zarówno ośrodek zdrowia w Puńsku, jak i cała miejscowość mogły skorzystać z usytuowania nowej strażnicy. Dlatego z niepokojem obserwuję próby upolityczniania tego konfliktu. Przesunięcie ciężaru sporu na tę płaszczyznę oznacza pozbawienie administracji publicznej możliwości wpływania na prowadzenie dialogu z mieszkańcami Puńska. Wyrażam nadzieję, że powyższe rozstrzygnięcia pozwolą zapobiec niepotrzebnej eskalacji konfliktu i staną się podstawą do budowy dobrych stosunków między funkcjonariuszami Straży Granicznej i wszystkimi mieszkańcami Puńska.

   Podsekretarz stanu

   Wojciech Brochwicz

   Warszawa, dnia 1 lutego 1999 r.