III kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji

na interpelację nr 5977

w sprawie zmiany przepisów regulujących zasady ogłaszania aktów prawa miejscowego

   Szanowny Panie Marszałku! W nawiązaniu do interpelacji nr 5977 z dnia 6 marca 2001 r. posłów na Sejm RP panów Janusza Zemkego i Bogdana Lewandowskiego w sprawie zmiany przepisów regulujących zasady ogłaszania aktów prawa miejscowego, działając z upoważnienia ministra spraw wewnętrznych i administracji, uprzejmie przedkładam następujące informacje.

   Warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa miejscowego, zgodnie z art. 88 Konstytucji RP, jest ich ogłoszenie, zaś kwestię zasad i trybu ich ogłaszania reguluje ustawa. W dniu 1 stycznia 2001 r. zaczęła obowiązywać ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (DzU nr 62, poz. 718), która wprowadziła nowy tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego stanowionego przez jednostki samorządu terytorialnego.

   W dotychczasowym stanie prawnym, na podstawie art. 42 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj. DzU z 1996 r. nr 13, poz. 74 z późn. zm.) - przepisy gminne ogłaszano poprzez rozplakatowanie obwieszczeń w miejscach publicznych lub w inny sposób miejscowo przyjęty, a także przez ogłoszenie w lokalnej prasie, chyba że przepisy prawa stanowiły inaczej.

   Ponadto, stosownie do art. 89 ust. 4 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (DzU nr 91, poz. 576 z późn. zm.), akty prawa miejscowego wchodziły w życie z dniem ogłoszenia, jeżeli przepisy odrębne lub akty prawa miejscowego nie przewidywały wyraźnie terminu późniejszego. Natomiast zgodnie z art. 44 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (DzU nr 91, poz. 578 z późn. zm.) przepisy porządkowe ogłaszane były przez ich publikację w środkach masowego przekazu oraz w drodze obwieszczeń lub w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie i wchodziły w życie z dniem ogłoszenia.

   Obecnie, zgodnie z art. 13 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, w wojewódzkim dzienniku urzędowym ogłasza się m.in. akty prawa miejscowego stanowione przez sejmik województwa, organ powiatu oraz organ gminy, w tym statuty województwa, powiatu i gminy, czy też porozumienia w sprawie wykonywania zadań publicznych, zawarte między jednostkami samorządu terytorialnego oraz między tymi jednostkami i organami administracji rządowej i obwieszczenia o rozwiązaniu sejmiku województwa, rady powiatu lub rady gminy.

   Stosownie do art. 4 ww. ustawy akty normatywne zawierające przepisy powszechnie obowiązujące ogłaszane w dziennikach urzędowych wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy. Podkreślenia wymaga fakt, iż ustawodawca przewidział sytuację, gdy akty prawne mogą wchodzić w życie w terminie krótszym niż 14 dni - a jeżeli ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie aktu normatywnego i nie odbywa się to wbrew zasadom demokratycznego państwa prawnego, dniem wejścia w życie może być dzień ogłoszenia tego aktu w dzienniku urzędowym. Nie bez znaczenia w analizowanej kwestii jest określenie, iż przepisy porządkowe wchodzą w życie po upływie trzech dni od dnia ich ogłoszenia (art. 4 ust. 3 ww. ustawy). Ponadto należy podkreślić, iż zgodnie z art. 3 tejże ustawy akty normatywne ogłasza się niezwłocznie. Wszystkie akty prawne powinny być publikowane w sposób mogący zapewnić obywatelom zapoznanie się z ich treścią. Powyższa zasada odnosi się również do aktów prawa miejscowego regulujących kwestie związane z podatkami i opłatami lokalnymi, które obciążają obywateli, a co za tym idzie wymagają odpowiedniego vacatio legis.

   Reasumując, należy zaznaczyć, iż omawiana ustawa - mająca na celu ujednolicenie zasad i trybu ogłaszania aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych oraz zasad i trybu wydawania dzienników urzędowych - obowiązuje stosunkowo krótki okres. W związku z tym obecnie trudno jest dokonać rzetelnej oceny efektów obowiązywania ustawy oraz podjęcia ewentualnej inicjatywy zmierzającej do jej nowelizacji.

   Jednocześnie pragnę wskazać, iż kwestie związane z ogłaszaniem przez ministra finansów maksymalnych stawek podatkowych pozostają poza właściwością Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Józef Płoskonka

   Warszawa, dnia 21 marca 2001 r.