III kadencja

Interpelacja nr 6070

do ministra finansów

w sprawie nadużyć związanych ze stosowaniem cen transferowych

   Szanowny Panie Ministrze! Zagadnienie wyceny transferów pomiędzy przedsiębiorstwami zdecentralizowanymi lub powiązanymi znane jest w praktyce gospodarczej już od dawna pod nazwą cen transferowych. Badania ksiąg rachunkowych potwierdzają ich istnienie już w XIX w. w USA i w Wielkiej Brytanii w przemyśle tekstylnym oraz w szkockich hutach żelaza. Na szerszą skalę ceny transferowe pojawiły się w latach dwudziestych XX wieku w Stanach Zjednoczonych wraz z decentralizacją dużych firm chemicznych.

   Geneza cen transferowych wiązała się z koniecznością oceny efektywności działania w przedsiębiorstwach o strukturze zdecentralizowanej. Ocena ta komplikuje się, gdy występują pomiędzy nimi wzajemne świadczenia, a więc wówczas, gdy produkt jednego zakładu jest surowcem dla innego. Powstaje tu problem wyceny świadczeń wewnątrzzakładowych bądź między podmiotami wzajemnie powiązanymi (zależnymi). Szczególnego znaczenia ceny transferowe nabierają wówczas, gdy podmiot zależny znajduje się na terenie innego kraju. Zróżnicowanie systemów podatkowych w różnych państwach spowodowało transfer dochodów do innych krajów w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych, w tym także podatkowych.

   W ˝Rzeczpospolitej˝ z dnia 8 marca 2000 r. opublikowany został artykuł autorstwa Anity Błaszczyk oraz Iwony Trusiewicz zatytułowany ˝Kosztem skarbu państwa i drobnych akcjonariuszy˝. Zdaniem autorek na masową skalę zagraniczne koncerny wyprowadzają pieniądze z polskich spółek przy wykorzystaniu właśnie omówionego wyżej mechanizmu cen transferowych. Najbardziej popularnym sposobem ma być, według anonimowego inspektora Urzędu Kontroli Skarbowej, zaniżanie cen w eksporcie, gdy towar trafia do zagranicznej firmy należącej do tej samej grupy.

   W wyniku nadużyć związanych ze stosowaniem cen transferowych wymierne straty ponosi skarb państwa z tytułu uszczuplonych dochodów podatkowych oraz spółki, których zyski drenowane są przez kontrolujące je zachodnie koncerny.

   Panie ministrze, jak resort finansów ocenia skalę nadużyć związanych ze stosowaniem cen transferowych?

   Czy Ministerstwo Finansów zamierza podjąć odpowiednie kroki w celu zapobieżenia tym praktykom?

   Z poważaniem

   Posłowie Bogdan Lewandowski

   i Janusz Zemke

   Toruń, dnia 10 marca 2001 r.