III kadencja

Interpelacja nr 763

do ministra spraw wewnętrznych i administracji

w sprawie przynależności powiatowej gminy Siewierz w planowanej reformie administracyjnej

   Panie Ministrze! Uprzejmie proszę o wskazanie przesłanek, jakimi kierował się rząd projektując włączenie gminy Siewierz do powiatu będzińskiego. Opublikowanie projektu struktury powiatowej w takim kształcie spowodowało zdecydowany sprzeciw przeważającej części społeczeństwa gminy Siewierz i stało się zarzewiem konfliktu. Powstał społeczny komitet na rzecz referendum w sprawie przyszłego powiatu, który to komitet w ciągu kilkunastu dni zebrał ok. 15% (wymagane 10%) głosów osób uprawnionych popierających ww. referendum.

   Obrońcy gminy Siewierz w powiecie zawierciańskim przedstawiają szereg argumentów natury prawnej i społecznej, z którymi trudno się nie zgodzić. Wskazują, iż Rada Miejska Siewierza nigdy nie podjęła uchwały pozytywnie opiniującej przynależność gminy do powiatu będzińskiego. Uchwała rady z 27 maja 1993 r. powtórzona została w identycznej treści 19 stycznia 1998 r., dotyczyła powiatu będzińsko-siewierskiego, czyli struktury, która nigdy nie była projektowana i nie ma żadnych szans na realizację. W tej sytuacji uchwała jest bezprzedmiotowa. Przedstawiciele społecznego komitetu podnoszą, iż słowne uzasadnienie projektu ww. uchwały, a także samo brzmienie wskazywało, iż część instytucji powiatowych znajdzie się w Siewierzu. Było to, moim zdaniem, obliczone na przekonanie wahających się radnych i miało charakter manipulacji, a także wprowadzało w błąd wspólnotę samorządową.

   Aktualne próby uzasadnienia, iż poparcie dla powiatu będzińsko-siewierskiego jest tożsame z poparciem dla powiatu będzińskiego nie mają żadnych podstaw prawnych i faktycznych. Zwężająca interpretacja zwrotu ˝powiat będzińsko-siewierski˝, nadająca mu znaczenie ˝powiat będziński˝, jest prawnie nie do przyjęcia.

   Podnoszony jest też argument, że stanowiące określenie przez Radę Gminy Siewierz przynależności do ˝nowo tworzonego powiatu będzińsko-siewierskiego˝ pozbawione było podstawy prawnej. Na pewno podstawy takiej nie stanowił wskazany art. 18 ust. 1 ustawy o samorządzie terytorialnym. Także stwierdzenie w uchwale, iż tworzony jest powiat będzińsko-siewierski nie odpowiadało prawdzie i tak jest do chwili obecnej. Przedmiotowej uchwały nie można także traktować jako opinii, gdyż zaprzecza temu brzmienie § 2 uchwały, w którym powierzono jej wykonanie ˝zarządowi Miasta i Gminy w Siewierzu˝. Jest oczywiste, że opinie nie podlegają wykonaniu. Ponadto wykonanie powierzono organowi nieznanemu ustawie. Nie istnieje jednostka samorządowa o nazwie ˝Miasto i Gmina Siewierz˝, zatem nie może istnieć organ o nazwie ˝Zarząd Miasta i Gminy Siewierz˝ (rozp. RM z dnia 26 września 1991 r., zał. nr 2, lp. 126, DzU nr 87) - wskazują krytycy uchwały. Uchwała w tym brzmieniu (bezprzedmiotowa, bez podstawy prawnej niewykonalna) nie mogła z oczywistych względów wejść w życie. Społeczny komitet ubolewa, że ww. uchwała nie została wyeliminowana z obrotu prawnego przez organ nadzoru w ramach kontroli jej legalności. Po analizie tej uchwały społeczny komitet wskazuje, iż źle by się stało, gdyby tak wadliwy akt prawny uznany został za istotną przesłankę przyszłej struktury powiatowej.

   Przy braku faktycznej opinii Rady Miejskiej Siewierza w kwestii przynależności powiatowej - co społeczny komitet wskazuje dowodnie - wydaje się właściwe oparcie podziału powiatowego w tym zakresie o inne istniejące przesłanki. Istotną przesłanką jest bez wątpienia aktualny głos opinii społecznej gminy. Społeczny komitet zbierając podpisy osób popierających referendum (zarówno wśród zwolenników Zawiercia, jak i Będzina) przeprowadził jednocześnie sondaż preferencji powiatowych. Na kartach zawierających podpisy oraz wymagane przez ustawę dane osób popierających rozstrzygnięcie kwestii poprzez referendum każdy podpisujący zaznaczył wybierany przez siebie powiat. Na 1332 wypowiedzi niemal 96% uczestników wybrało opcję zawierciańską. Jest to najszerszy i najbardziej aktualny sondaż preferencji powiatowych w gminie Siewierz.

   Oprócz przesłanek natury prawnej obrońcy gminy Siewierz w powiecie zawierciańskim przedstawiają szereg argumentów o charakterze społecznym w szerokim tego słowa znaczeniu, w tym: historycznym, gospodarczym, kulturowym, administracyjnym i czysto praktycznym.

   Gmina Siewierz należy nieprzerwanie do powiatu zawierciańskiego od roku 1927, a od roku 1975 podlega Rejonowej Administracji Ogólnej w Zawierciu. W Zawierciu znajduje się także szereg przedstawicielstw administracji szczególnej obejmujących tę gminę. W centrum miasta, w odległości kilkuset metrów od siebie znajdują się niemal wszystkie, najważniejsze dla mieszkańców powiatu urzędy jak: urząd skarbowy, rejonowy urząd pracy, sąd rejonowy z księgami wieczystymi, prokuratura rejonowa, inspektorat ZUS, oddział PKO BP i oddziały kilku banków komercyjnych, instytucje ubezpieczeniowe (PZU SA, Warta), komendy rejonowe Policji i Straży Pożarnej, przychodnie lekarskie ze specjalistycznymi gabinetami lekarskimi oraz szpital rejonowy.

   Siewierz związany jest z Zawierciem poprzez: pogotowie ratunkowe, służby energetyczne, gazowe, wodociągowe, telekomunikacyjne i pocztę. Bardzo ważnym, jeśli nie jednym z najważniejszych czynników jest odległość pomiędzy poszczególnymi miastami.

   Z centrum Siewierza do centrum Zawiercia jest ok. 13 km, natomiast do centrum Będzina z centrum Siewierza jest ok. 25 km. Siewierz połączony jest z Zawierciem dogodną komunikacją podmiejską, PKS, a dawniej także kolejową (obecnie tylko przewozy towarowe). Z gminy Siewierz o wiele więcej uczniów dojeżdża do szkół średnich w Zawierciu (licea ogólnokształcące, technika, szkoły zawodowe, szkoły średnie dla pracujących) oraz w Porębie (przyszły powiat zawierciański) niż do szkół w innych miejscowościach. Sprzyja temu niewielka odległość i dogodny dojazd.

   Nie bez znaczenia są związki kulturowe, tradycja oraz zwykłe ludzkie przyzwyczajenia. Bliskość urzędów, a także znajomość topografii Zawiercia jest dla mieszkańców gminy Siewierz, szczególnie tych starszych, nie do przecenienia.

   Wielość argumentów przytoczonych przez społeczny komitet i ich głęboka zasadność upoważnia do zadania pytania o przesłanki projektowanego włączenia gminy Siewierz do powiatu będzińskiego.

   Społeczny komitet broniący związków gminy Siewierz z Zawierciem, nawiązując do pisma podsekretarza stanu w MSWiA ministra Jerzego Stępnia (nr pisma AP/V/300-41/98/MI), w którym zaznaczono, iż ministerstwo posiada wyłącznie petycję mieszkańców gminy z 1993 r. zgłaszające wolę należenia do powiatu będzińskiego, ze zdumieniem zauważa, iż w piśmie pominięto fakt zebrania w tym samym czasie ok. 1200 podpisów osób popierających przynależność gminy do powiatu zawiyerciańskiego. Podpisy te zostały złożone władzom gmin Siewierz z prośbą o ich przekazanie właściwemu ministerstwu. Członkowie społecznego komitetu do chwili obecnej dysponują kopiami podpisów zebranych w roku 1993.*)

   Proszę także o informację, jakie jest stanowisko rządu RP w kwestii prawnej dopuszczalności przeprowadzenia w gminach referendum, którego przedmiotem jest przyszła przynależność powiatowa.

   Poseł Maria Gajecka-Bożek

   Zawiercie, dnia 22 czerwca 1998 r.