III kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 518

w sprawie importu kwiatów ciętych i dostarczania urzędnikom celnym dziennych taryfikatorów cen kwiatów

   Nawiązując do treści interpelacji pana Krzysztofa Oksiuty, posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, przekazanej Ministerstwu Finansów w załączeniu do pisma zn. SPS-0202-518/98 z dnia 28 kwietnia 1998 r., uprzejmie informuję, że administracja celna od szeregu lat wykorzystuje wszelkie dostępne środki w celu eliminowania zjawiska zaniżania wartości celnej towarów. Weryfikacja legalności wymiany towarowej z zagranicą w praktyce oznacza również obowiązek przeciwdziałania praktykom nieuczciwych importerów deklarujących nieautentyczne ceny towarów. Wartość celna stanowi podstawę określenia większości obciążeń celnych i podatkowych wynikających z dokonywania obrotu. Zastosowanie określonych środków precyzują jednak przepisy prawa, co niekiedy powoduje ograniczenie innych możliwych do podjęcia działań.

   Ochronne funkcje cła realizowane są również poprzez stosowanie tzw. stawek celnych ujętych w taryfie celnej, stanowiącej załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1997 r. w sprawie ustanowienia taryfy celnej (DzU nr 158, poz. 1047). Postanowienia wstępne ww. określają następujące rodzaje stawek:

   - stawka celna ad valorem - wyrażona w % od wartości celnej towaru,

   - stawka specyficzna (in. kwotowa) - to wyrażona w ECU wysokość cła, w stosunku do jednostki masy lub miary przywożonego towaru,

   - stawka mieszana, czyli procentowa i kwotowa stosowane równocześnie.

   Pochodzenie towaru wiąże się ze stawkami:

   - konwencyjnymi - stosowanymi z reguły do towarów pochodzących z krajów członków WTO oraz do których stosuje się klauzulę największego uprzywilejowania,

   - autonomicznymi - stosowanymi m.in. w odniesieniu do towarów pochodzących z krajów WTO, jeżeli stawka konwencyjna jest wyższa od określonej dla danego towaru stawki autonomicznej lub gdy stawka konwencyjna nie została określona.

   Zaniżona wartość celna np. róż automatycznie jednak wyklucza środek ochronny w postaci przewidzianej dla tego towaru autonomicznej stawki kwotowej, ponieważ cło należne obliczone według procentowej stawki konwencyjnej będzie niższe niż na podstawie autonomicznej kwotowej, a zatem pobrane cło obliczone zostanie według konwencyjnej ad valorem.

   Wartość celną ustala się wyłącznie na podstawie zasad ściśle określonych w ustawie z dnia 9 stycznia 1997 r. Kodeks celny (DzU nr 23, poz. 117, nr 64, poz. 407, nr 121, poz. 770, nr 157, poz. 1026 i nr 160, poz. 1084), stanowiącej odzwierciedlenie uregulowań obowiązujących w tym zakresie w krajach Unii Europejskiej oraz członków WTO. Urzędy celne mogą w trybie art. 23 § 7 powołanej ustawy zakwestionować wiarygodność dokumentów stanowiących podstawę obliczenia wartości celnej, ale fakt występowania niskiej ceny nie stanowi sam w sobie podstawy do kwestionowania jej autentyczności, ponieważ organ celny może określić inną niż deklarowana wartość celną, wykorzystując tzw. zastępcze metody ustalania wartości, o ile dysponuje stosownym materiałem porównawczym. W przeciwnym razie, jak wynika z doświadczenia Głównego Urzędu Ceł, decyzja dotycząca wymiaru cła od wartości ustalonej metodą zastępczą zostanie skutecznie zaskarżona przez jej adresata do NSA, co narazi skarb państwa na dodatkowe koszty postępowania sądowego.

   Aktualny stan prawny oraz uwarunkowania wynikające z umów międzynarodowych powodują, że administracja celna w zasadzie podejmuje niezbędne działania doraźne oraz wspomagające obowiązujące przepisy prawa, ponieważ praktycznie wyczerpała katalog dostępnych jej środków.

   Sytuacja przedsiębiorstw ujęta w przedmiotowym wystąpieniu stanowi jeden z przejawów trudności adaptacyjnych polskich producentów do sprawnego funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej i wolnej konkurencji. Dane z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa wskazują, że import kwiatów ciętych rośnie, gdyż np. hurtowe ceny kwiatów w Polsce są o 40-50% wyższe niż na giełdach w Holandii, co decyduje o opłacalności importu nawet po uiszczeniu pełnego cła kwotowego. W tej sytuacji pozostaje uruchomienie instrumentów wykraczających poza kompetencje ministra finansów, przewidzianych następującymi ustawami:

   - ustawą z dnia 28 czerwca 1995 r. o zasadach, warunkach i trybie nakładania opłat celnych dodatkowych na niektóre towary rolne przywożone z zagranicy (DzU nr 98 poz. 485) aktualnie minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej skierował do publikacji rozporządzenie dotyczące wykazu towarów rolnych, które mogą być objęte opłatami celnymi dodatkowymi, a projekt rozporządzenia ministra rolnictwa w sprawie określenia wielkości progowej i ceny progu dla towarów rolnych przywożonych z zagranicy na rok 1998 został przekazany do uzgodnień międzyresortowych. Jednocześnie minister rolnictwa przekazał do Ministerstwa Gospodarki wystąpienie dotyczące nowelizacji przedmiotowej ustawy w zakresie terminów określonych w art. 6 ust. 3;

   - ustawą z dnia 11 grudnia 1997 r. o ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny (DzU nr 157 poz. 1027);

   - ustawą z dnia 11 grudnia 1997 r. o ochronie przed przywozem na polski obszar celny towarów po cenach dumpingowych (DzU nr 157 poz. 1028).

   Za takim kierunkiem postępowania przemawia fakt, iż spodziewane efekty mogą w zasadniczy sposób ograniczać działania nierzetelnych importerów oraz eliminować nieuczciwą konkurencję.

   Pozwalam sobie ponadto dodać, że zgodnie z właściwością wynikającą z art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o urzędzie ministra gospodarki (DzU nr 106 poz. 490) inicjowanie polityki państwa w zakresie współpracy gospodarczej z zagranicą, w tym napływu kapitału zagranicznego, kształtowania polityki taryfowej i pozataryfowej, obrotu z zagranicą, leży w gestii resortu kierowanego przez ministra gospodarki.

   Podsekretarz stanu

   Jan Wojcieszczuk

   Warszawa, dnia 18 maja 1998 r.