III kadencja

Odpowiedź kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów -

na interpelację nr 2777

w sprawie wydawania decyzji o pozbawieniu uprawnień kombatanckich

   Szanowny Panie Marszałku! Na podstawie upoważnienia prezesa Rady Ministrów pana prof. Jerzego Buzka w sprawie udzielenia odpowiedzi na interpelację pana posła Zdzisława Kałamagi z dnia 4 listopada 1999 r. w sprawie wydawania decyzji o pozbawieniu uprawnień kombatanckich, wyjaśniam:

   Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, którym kieruję, działa na podstawie ustawy z dnia 24 stycznia o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (DzU nr 142 z 1997 r., poz. 950 z późn. zm.).

   Jednym z zadań kierownika urzędu jest orzekanie w sprawach dotyczących uprawnień kombatanckich. Rozstrzyga to art. 21 ust. 1 cytowanej ustawy: O spełnieniu warunków, o których mowa w art. 21, orzeka kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych lub osoby przez niego upoważnione (...) Także art. 268a Kodeksu postępowania administracyjnego nie pozostawia w tym zakresie wątpliwości: Organ administracji państwowej może w formie pisemnej upoważniać pracowników kierowanej jednostki organizacyjnej do załatwiania spraw w jego imieniu w ustalonym zakresie, a w szczególności do wydawania decyzji administracyjnych, postanowień i zaświadczeń.

   Wyrażone przez pana posła wątpliwości, że - zgodnie z K.p.a - tylko kierownik urzędu może wydać (podpisywać) decyzje o nadaniu lub pozbawieniu uprawnień kombatanckich, nie mają uzasadnienia w świetle powyżej przytoczonych przepisów. Także wieloletnie orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego dotychczas nie podważyło praktyki stosowanej w urzędzie w zakresie podpisywania decyzji administracyjnych przez osoby do tego pisemnie upoważnione przez kierownika urzędu.

   Przywołane przez pana posła skargi kombatantów, że w postępowaniu odwoławczym nie dochodzi do rzeczywistej kontroli prawidłowości i staranności podejmowanych decyzji z pominięciem wymogów określonych m. in. w art. 107 w związku z art. 140 i 127 § 3 oraz art. 7 K.p.a. są niesłuszne. W trakcie weryfikacji uprawnień kombatanckich badany jest stan faktyczny sprawy. Urząd prowadzi postępowanie wyjaśniające, ocenia wszelkie dowody, wysyła zapytania do instytucji, które zobowiązane są nadsyłać informacje o przebiegu służby osoby zainteresowanej (do WKU, CAW, UOP, Policji, Straży Granicznej itp. oraz archiwów państwowych i sądowych) oraz przesłuchuje świadków. Takie działania są zgodne z K.p.a oraz wieloletnim orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego w zakresie uprawnień kombatanckich.

   Art. 107 K.p.a określa tryb i formę konstruowania decyzji, natomiast przytoczony przez pana posła art. 140 K.p.a stwierdza, że w sprawach nieuregulowanych w art. 136-139 w postępowaniu przed organami odwoławczymi mają odpowiednie zastosowanie przepisy o postępowaniu przed organami pierwszej instancji. Nie dotyczy zatem kontroli prawidłowości i staranności podejmowanych decyzji. Art. 127 § 3 stwierdza natomiast, że od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez naczelny organ administracji państwowej nie służy odwołanie, jednakże strona niezadowolona z decyzji może zwrócię się do tego organu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy. Art. 7 K.p.a mówi o konieczności dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego.

   Wszelkie decyzje, wydawane w urzędzie a dotyczące uprawnień kombatanckich, wydawane są z przywołaniem artykułów ustawy o kombatantach oraz przepisów K.p.a. Strona, niezadowolona z decyzji, może suę zwrócić do kierownika urzędu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy. Odpowiednie pouczenie zawarte jest bowiem w decyzji. Ponowna decyzja kierownika urzędu podpisywana jest przez inną osobę upoważnioną, której obowiązkiem jest sprawdzenie prawidłowości jej wydania, zgodności z prawem oraz uzasadnienia faktycznego i prawnego.

   Na każdym etapie postępowania weryfikacyjnego i wyjaśniającego strona może zapoznać się ze stanem sprawy i może bez ograniczeń przedkładać dodatkowe dowody. O każdej czynności urzędowej (np. zapytania do instytucji: WKU, CAW, UOP itp.) strona jest informowana. Dodatkowo w przypadku wątpliwości lub niejasności urząd przesłuchuje stronę lub świadków, aby w pełni wyjaśnić stan faktyczny. W przypadku wydania ponownej decyzji - szczególnie o utrzymaniu w mocy decyzji o pozbawieniu uprawnień kombatanckich lub odmowie ich przyznania - strona na ogół korzysta z prawa wniesienia skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego. O takiej możliwości strona jest pouczana w decyzji, wraz ze wskazaniem konkretnego NSA (ośrodka zamiejscowego).

   Z poważaniem

   Kierownik Urzędu ds. Kombatantów

   Jacek Taylor

   Warszawa, dnia 23 listopada 1999 r.