III kadencja

Interpelacja nr 734

do ministra finansów

w sprawie corocznej aktualizacji wyceny środków trwałych

   Ustawy o podatku dochodowym przewidują okresową aktualizację wyceny środków trwałych, co m.in. ma stanowić właściwą podstawę do odpisów amortyzacyjnych odnoszonych w koszty działalności gospodarczej. Minister finansów został zobowiązany ustawami podatkowymi do określenia trybu i terminów tej aktualizacji. Tymczasem po dokonaniu powszechnej aktualizacji wycen na dzień 1 stycznia 1991 r. w następnych latach, aż do 1 stycznia 1995 r. minister finansów, mimo wysokiej inflacji - której stan ma fundamentalne znaczenie dla przeciwdziałania dekapitalizacji majątku przedsiębiorstw - całkowicie zaniechał aktualizacji wyceny, a od 1993 r. zawęził ją do środków trwałych oddanych do użytku po 31 grudnia 1989 r. Powyższe rozwiązanie oznaczało:

   1. Rażące pomniejszenie odpisów amortyzacyjnych, a więc uszczuplanie środków pozostawianych podatnikom na reprodukcję.

   2. Sztuczne zaniżanie kosztów, powiększanie podstawy opodatkowania i pobieranie zawyżonego podatku dochodowego.

   3. Dyskryminację podatników gospodarujących majątkiem oddanym do użytku przez 31 grudnia 1989 r., który stanowi dominującą część środków trwałych.

   4. Nierówność warunków gospodarowania ˝starym˝ i ˝nowym˝ majątkiem.

   Stan ten doprowadził do upadku niektórych podmiotów gospodarczych lub stagnacji gospodarczej i pogorszenia sytuacji ekonomicznej innych, gdyż zaniżana amortyzacja i zawyżany podatek, przy równocześnie bardzo drogich kredytach bankowych, uniemożliwiały odtworzenie majątku i jakikolwiek rozwój, co zaowocowało sytuacją, w której w roku 1994 wycena środków trwałych, a więc i odpisy amortyzacyjne, były zaniżone ponad trzykrotnie. Wyłonił się też problem skutków dla budżetu, gdyż aktualizacja wyceny i odpisów amortyzacyjnych oznaczała zaprzestanie poboru zawyżonego podatku i spadek wpływów.

   Aktualizacji wyceny dokonano na dzień 1 stycznia 1995 r., a przyrost odpisów amortyzacyjnych rozłożono na trzy lata 1995-1997. Odpisy od zwaloryzowanej na dzień 1 stycznia 1995 r. wartości majątku podatnicy mogą zaliczać w koszty dopiero w 1998 r. Jednocześnie nie poczyniono odpowiednich uregulowań mających na celu zwrot nadpłaconego w latach 1992-1994 podatku dochodowego, ani też oprocentowania opóźnionych w parę lat odpisów amortyzacyjnych. Od roku 1996 znowu brak jest regulacji w tej sprawie, co powoduje dalsze kumulowanie zaległości w dokonywaniu odpisów we właściwej wysokości.

   W związku z powyższym pragnę panu ministrowi zadać następujące pytanie: Czy pan minister uznałby za słuszne rozwiązanie zmierzające do zagwarantowania podatnikom corocznej aktualizacji wyceny środków trwałych, np. w sytuacji, gdy wzrost cen towarów i usług w stosunku do dnia poprzedniej aktualizacji przekroczyłby 10%?

   Poseł Adam Stanisław Szejnfeld

   Piła, dnia 19 czerwca 1998 r.