Odpowiedź na interpelację nr 34259
w sprawie gotowości bojowej w polskiej armii
Odpowiadający: podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Maciej Jankowski
Warszawa, 18-09-2015
Szanowny Panie Marszałku
Odpowiadając na interpelację Pana Posła Przemysława Czarneckiego w sprawie gotowości bojowej w polskiej armii (nr 34259/15), uprzejmie proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień.
Siły Zbrojne RP, jako podstawowy instrument systemu obronnego kraju, służą do ochrony niepodległości, bezpieczeństwa, niepodzielności terytorium i nienaruszalności granic Rzeczypospolitej Polskiej. Dzięki przeprowadzonej profesjonalizacji Sił Zbrojnych RP kondycja polskiego wojska uległa poprawie, zwiększeniu uległ również potencjał militarny Rzeczypospolitej Polskiej.
Wspomniana w interpelacji gotowość bojowa określa stopień przygotowania organizacji wojskowej do terminowego podjęcia i efektywnego wykonywania zadań przewidzianych dla niej w okresie pokoju, zagrożenia oraz wojny. Zasadniczym dokumentem, który reguluje problematykę gotowości bojowej i mobilizacyjnej oraz wojennego systemu dowodzenia w siłach zbrojnych jest „Dyrektywa Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego o gotowości mobilizacyjnej i bojowej Sił Zbrojnych RP”. Jej postanowienia uzupełnione zostały stosownymi szczegółowymi wytycznymi, instrukcjami, określającymi zadania i procedury dla wykonawców na poszczególnych szczeblach organizacyjnych Sił Zbrojnych RP.
Gotowość bojowa Sił Zbrojnych RP jest utrzymywana na poziomie zapewniającym elastyczne reagowanie na zagrożenia występujące w środowisku bezpieczeństwa Polski, poprzez utrzymywanie sił i środków wojsk operacyjnych do natychmiastowej realizacji zadań oraz odpowiednio przygotowane wojska wsparcia, które zabezpieczą realizacje zadań operacyjnych. Dodatkowo Siły Zbrojne RP zachowują gotowość do przekształcenia (zwiększenia) swojego potencjału poprzez utrzymywanie sprawnego systemu mobilizacyjnego. W ramach tego systemu wszystkie jednostki wojskowe polskiej armii w czasie pokoju prowadzą działalność szkoleniową. Utrzymują stany osobowe, zasadniczy sprzęt wojskowy i zapasy środków zaopatrzenia zgodnie z określonymi wymogami oraz przygotowują się do realizacji przedsięwzięć w ramach osiągania gotowości do podjęcia działań w określonym czasie.
Odnosząc się do pytania dotyczącego struktury armii polskiej i polskich sojuszników z NATO pragnę przede wszystkim nadmienić, że założenia europejskich systemów mobilizacyjnych są bardzo zróżnicowane, ale żadne państwo Europy nie utrzymuje swojej armii w czasie pokoju w strukturach i stanie liczebnym przewidzianym na czas kryzysu i wojny. Wszędzie siły zbrojne czasu pokoju są tylko częścią sił zbrojnych potrzebnych do obrony kraju w wypadku zagrożenia.
Struktura polskiej armii jest związana z miejscem i rolą Sił Zbrojnych RP w architekturze bezpieczeństwa państwa, wynikającą z potrzeb obrony narodowej, zobowiązań sojuszniczymi oraz uczestnictwa w działaniach na rzecz międzynarodowego pokoju i stabilności. Z uwagi na konieczność realizacji różnych zadań i misji Siły Zbrojne RP dzielą się na wojska operacyjne (w skład których wchodzą jednostki bojowe, wsparcia bojowego i zabezpieczenia bojowego) oraz wojska wsparcia (w skład których wchodzą jednostki obrony terytorialnej, ochrony i obrony obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa państwa, logistyki stacjonarnej i inne zabezpieczające w systemie stacjonarnym oraz terenowe organy administracji wojskowej). Armię tworzą dywizje, brygady, flotylle, skrzydła i pułki. Po zakończeniu procesu ewaluacji zmian w systemie dowodzenia i kierowania Siłami Zbrojnymi RP zostaną przeprowadzone określone zmiany strukturalne, organizacyjne oraz etatowe. Ponadto, struktury organizacyjne oraz etaty jednostek wojskowych poddawane są na bieżąco procesowi transformacji, wynikającej m.in. ze złożonej sytuacji międzynarodowej.
Z uwagi na to, że struktura sił zbrojnych poszczególnych państw zależy od wielu różnorodnych czynników, w tym od rozwoju gospodarczego danego kraju, posiadanych zasobów, możliwości finansowych, sytuacji geopolitycznej czy doświadczeń narodowych – trudno jest porównać armie między sobą. Jednocześnie pragnę zapewnić, że stan sił Zbrojnych RP na tle innych państw NATO jest dobry i stale ulega poprawie. Jest to efekt wielu działań. Wśród nich należy wymienić przyjęcie przez Radę Ministrów w dniu 9 grudnia 2014 r. Planu wzmocnienia bezpieczeństwa państwa (konkretyzującego działania wzmacniające bezpieczeństwo państwa, zabezpieczające polskie interesy narodowe, zapewniające stabilność i trwałe podstawy rozwoju ekonomicznego naszego kraju), wprowadzenie – na mocy ustawy z dnia 21 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o urzędzie Ministra Obrony Narodowej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 852) – zasadniczych, wspomnianym już wyżej, zmian w dotychczasowym systemie kierowania i dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP, czy też zapewnienie od 2016 r. – na mocy ustawy z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o finansach publicznych (Dz. U. poz. 1117) – środków na finansowanie potrzeb obronnych Rzeczypospolitej Polskiej, w tym na modernizację techniczną sił zbrojnych, w wysokości 2% PKB z roku poprzedniego.
Podsumowując pragnę wspomnieć, że za sprawą profesjonalizacji w Siłach Zbrojnych RP przy zmniejszonej liczebności stanu osobowego (ze stanem 100 tys. stanowisk służbowych przeznaczonych dla żołnierzy służby czynnej i 20 tys. – dla żołnierzy NSR) osiągnięto wymagane zdolności operacyjne. Zasadnicze moduły bojowe polskiego wojska posiadają porównywalne poziomy zdolności do podjęcia działań z pododdziałami potencjalnych sojuszników.
Łączę wyrazy szacunku
z up. Maciej JANKOWSKI
PODSEKRETARZ STANU