Odpowiedź prokurator generalny
na zapytanie nr 4258
w sprawie Wydziału Śledczego Prokuratury Okręgowej w Ostrowie Wielkopolskim
Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na pismo Pana Marszałka z dnia 25 kwietnia 2013 r. skierowane do ministra sprawiedliwości, przekazane następnie w dniu 10 maja 2013 r. Prokuraturze Generalnej, dotyczące zapytania posła na Sejm RP pana Jacka Kwiatkowskiego w sprawie, sygn. V Ds. 36/10, Prokuratury Okręgowej w Ostrowie Wielkopolskim, uprzejmie informuję, że kwestionowane śledztwo zostało wszczęte postanowieniem z dnia 21 marca 2010 r. Z uwagi na jego niezwykle obszerny zakres, zarówno podmiotowy, jak i przedmiotowy, w dniu 30 sierpnia 2012 r. z akt tej sprawy wyłączono do odrębnego prowadzenia materiały w zakresie skierowanym przeciwko 24 podejrzanym, w tym panu A. K., które zarejestrowano pod sygn. V Ds. 30/12.
Śledztwo to zakończono w dniu 5 października 2012 r. skierowaniem do Sądu Okręgowego w Koninie aktu oskarżenia, m.in. przeciwko A. K., któremu zarzucono m.in.:
- kierowanie zorganizowaną grupą przestępczą mającą na celu osiąganie korzyści majątkowych w wyniku wprowadzania do obrotu znacznych ilości środków odurzających i substancji psychotropowych, tj. czyn spenalizowany w art. 258 § 3 K.k.,
- kierowanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i stałego dochodu wprowadzaniem do obrotu przez inne osoby znacznych ilości substancji psychotropowych i środków odurzających, tj. czyn z art. 18 § 1 K.k. w zw. z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 K.k. w zw. z art. 65 § 1 K.k.,
- kierowanie w ramach ww. grupy, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, uczyniwszy sobie stałe źródło dochodu, wewnątrzwspólnotowym nabyciem, a następnie wprowadzeniem do obrotu i dostawą, celem dalszej dystrybucji do Polski i RFN, bardzo dużych ilości środków odurzających i substancji psychotropowych, w wyniku czego osiągnął korzyść majątkową w wysokości co najmniej 1 315 500 zł, tj. czyny z art. 18 § 1 K.k. w zw. z art. 55 ust. 1 i 3 oraz art. 56 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 K.k. i art. 11 § 2 K.k. w zw. z art. 65 § 1 K.k.
W toku omawianego postępowania pan A. K. został zatrzymany w dniu 18 kwietnia 2011 r., następnie tymczasowo aresztowany postanowieniem Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim z dnia 20 kwietnia 2011 r., sygn. II Kp 241/11, przy czym czas trwania tego środka zapobiegawczego był wielokrotnie przedłużany, w tym przez Sąd Okręgowy w Koninie oraz Sąd Apelacyjny w Łodzi. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że środek ten w toku trwającego postępowania sądowego jest wobec pana A. K. nadal stosowany. Aktualnie Sąd Apelacyjny w Poznaniu postanowieniem z dnia 11 kwietnia 2013 r. uwzględnił wniosek Sądu Okręgowego w Koninie o przedłużenie tymczasowego aresztowania na okres powyżej dwóch lat.
W świetle powyższego zarzuty podnoszone przez pana posła są niezasadne. Również wniosek o objęcie tej sprawy nadzorem nie może być zrealizowany, w związku z jej zakończeniem w prokuraturze. Sprawa pozostaje aktualnie w dyspozycji sądu i podlega jego ocenie formalno-merytorycznej.
Odpowiadając na 18 bardzo szczegółowych pytań pana posła, uprzejmie informuję, że adresatem pierwszych 4 oraz 7. powinno być Centralne Biuro Śledcze, wykonujące czynności zatrzymania podejrzanych w śledztwie o sygn. V Ds. 36/10. Z dostępnych prokuratorom materiałów nie wynika, aby czynności związane z zatrzymaniem podejrzanego były rejestrowane. Prokurator prowadzący postępowanie może postanowić o zatrzymaniu i przymusowym doprowadzeniu podejrzanego w sytuacjach opisanych w art. 247 § 1 K.p.k. W sprawie V Ds. 36/10 prokurator wydał takie postanowienie, a jego realizację zlecił funkcjonariuszom Centralnego Biura Śledczego. Sposób dokonania czynności pozostaje poza decyzją prokuratora, a funkcjonariusze Policji, działając w oparciu o wewnętrzne przepisy i procedury, dokonują oceny, w jaki sposób mają czynność wykonać. Każdorazowo podejrzany jest informowany o przysługującym mu prawie do złożenia zażalenia na sposób przeprowadzenia czynności. Również sposób wykonywania konwoju osoby tymczasowo aresztowanej wynika z przepisów wewnętrznych Policji.
Roszczenia dotyczące ewentualnej naprawy uszkodzonych drzwi właściciel mieszkania winien zgłosić do jednostki realizującej czynność, tj. w tym przypadku do CBS Wydział w Kaliszu.
W odniesieniu do pytania 6. uprzejmie informuję, że pan A. K. otrzymał odpis aktu oskarżenia, w którego uzasadnieniu wskazano dowody stanowiące podstawę oskarżenia. Niezależnie od tego sądy różnych szczebli, już w trakcie trwania postępowania przygotowawczego i aktualnie trwającego - sądowego, wielokrotnie dokonywały oceny zgromadzonego materiału dowodowego, rozpatrując wnioski o zastosowanie, a następnie przedłużanie czasu trwania aresztu tymczasowego. Zważyć przy tym należy, że decyzje o przedłużeniu stosowania środka zapobiegawczego były każdorazowo przedmiotem zaskarżenia przez obronę i podejrzanych, zatem sądy odnosiły się też do kwestii istnienia przesłanki ogólnej stosowania środka zapobiegawczego, jaką jest duże prawdopodobieństwo popełnienia przez podejrzanego zarzucanych mu czynów.
Odpowiadając na pytanie 8., pragnę przede wszystkim podkreślić, iż aktualnie gospodarzem sprawy jest sąd, który decyduje o formie i środkach rejestracji przebiegu rozprawy. Kwestia możliwości utrwalania w formie audio-wideo rozprawy toczącej się przed Sądem Okręgowym w Koninie w sprawie, sygn. II K 31/12, m.in. przeciwko A. K., była rozpoznawana przez sąd na rozprawach w dniach 5 i 12 lutego 2013 r. Sąd postanowił wówczas nie uwzględnić wniosków oskarżonych i ich obrońców w tym zakresie z uwagi na brak możliwości technicznych, zezwolił natomiast na indywidualne nagrywanie audio przebiegu rozpraw przez oskarżonych i obrońców, którzy taki wniosek złożyli.
Odnośnie do pytania 10. uprzejmie informuję, że śledztwo przeciwko panu A. K. prowadzone było w prokuraturze w okresie od 15 kwietnia 2011 r. do 5 października 2012 r. W jego toku wpłynęły dwie skargi (niedotyczące A. K.) na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym bez nieuzasadnionej zwłoki. Sąd Apelacyjny w Poznaniu w dniach 27 sierpnia 2012 r. i 27 listopada 2012 r. skargi oddalił.
Teza zawarta w pytaniu 11. jest absolutnie nieuprawniona. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, m.in. w postaci wyjaśnień kilku współpodejrzanych czy zeznań świadków, dał podstawy do przedstawienia panu A. K. zarzutów popełnienia czynów zabronionych, a następnie do skierowania przeciwko niemu aktu oskarżenia, jako oskarżonemu o kierowanie zorganizowaną grupą przestępczą zajmującą się wprowadzaniem do obrotu znacznych ilości narkotyków oraz kierowanie wewnątrzwspólnotowym nabyciem i dostawą narkotyków do Polski. Marginalnie zaznaczyć należy, że czyny mu zarzucane nie należą do kategorii drobnych występków. Jak sygnalizowałem powyżej, materiał ten był przedmiotem oceny kilku sądów procedujących w przedmiocie stosowania tymczasowego aresztowania i żaden z nich nie zanegował istnienia przesłanki ogólnej.
Zatrzymanie podejrzanego oraz dokonanie przeszukań w kilku miejscach wynikało z dokonanych ustaleń, że podejrzany może posiadać rzeczy stanowiące dowód w sprawie, które przechowywane są zarówno w miejscu jego zameldowania, jak i w miejscu faktycznego przebywania. Dlatego prokurator wydał postanowienie o przeszukaniu pomieszczeń w Koninie oraz w Poznaniu. Wydania rzeczy stanowiących dowód w sprawie można domagać się od każdego, w tym również od osób, które nie mają statusu strony procesowej. W tym samym zakresie możliwe jest przeszukanie pomieszczeń niestanowiących własności podejrzanego, jeżeli istnieje podejrzenie, że mogą się tam znajdować rzeczy stanowiące dowód w sprawie albo podlegające zajęciu celem zabezpieczenia majątkowego.
Odnośnie do pytania 13. uprzejmie wyjaśniam, że zatrzymanie oraz przymusowe doprowadzenie pana A. K. odbyło się w trybie art. 247 § 1 K.p.k. i związane było z koniecznością przesłuchania go w charakterze podejrzanego, a także zastosowania wobec niego środka zapobiegawczego.
Na pytanie 14. częściowo odpowiedziałem powyżej. W tym miejscu wymaga jednak podkreślenia, iż stosowanie aresztu tymczasowego wobec pana A. K. konieczne jest w dalszym ciągu mimo zakończenia postępowania przygotowawczego i rozpoczęcia postępowania sądowego. Zważyć przy tym należy, że zarówno Prokuratura Okręgowa w Ostrowie Wielkopolskim, jak i Sąd Okręgowy w Koninie prezentują tożsamą ocenę konieczności dalszego utrzymywania tego środka zapobiegawczego, co więcej, powyższe podtrzymał również Sąd Apelacyjny w Poznaniu, który w dniu 11 kwietnia 2013 r. uwzględnił wniosek Sądu Okręgowego w Koninie o przedłużenie okresu stosowania tymczasowego aresztowania na okres powyżej lat dwóch.
W toku śledztwa, sygn. V Ds. 30/12 (wcześniej V Ds. 36/10), zatrzymano w wyniku przeszukań szereg przedmiotów, co do części których wyjaśniano następnie, czyją stanowią własność. Rzeczy, co do których stwierdzono, że są nieprzydatne dla postępowania, zostały niezwłocznie zwrócone osobom uprawnionym.
Dowody w sprawie, w tym również zeznania świadków, podlegają ocenie prokuratora, a następnie sądu. Pragnę zapewnić, iż prokurator prowadzący przedmiotowe postępowanie dokonał oceny zgromadzonego materiału dowodowego zgodnie z regułami wynikającymi z art. 7 K.p.k.
W trakcie trwania śledztwa, V Ds. 36/10 i V Ds. 30/12, wpłynęła jedna skarga na prokuratora prowadzącego postępowanie, która została uznana przez prokuratora okręgowego za niezasadną. Ponadto wpłynęło kilka pism, w których podnoszono zarzuty wobec prokuratora, którego bezpośredni przełożony, a tylko taki zgodnie z dyspozycją § 395 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z dnia 24 marca 2010 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz. U. z 2010 r. Nr 49, poz. 296) rozpoznaje skargi na czynności lub zachowanie prokuratora, nie uznał jako skargi. Zainteresowanym udzielono pisemnych odpowiedzi. Wśród autorów pism byli państwo J. i J. K.
Uprzejmie wyjaśniam, iż koszty egzekucji komorniczej do czasu orzeczenia sądowego pokrywane są przez Skarb Państwa, stanowiąc koszty postępowania. Postanowieniem z dnia 22 kwietnia 2011 r. zabezpieczono na poczet grożącej panu A. K. grzywny samochód osobowy marki Audi A6. Zabezpieczenie zostało uchylone przez sąd rozpoznający zażalenie na tę decyzję postanowieniem z dnia 1 września 2011 r., sygn. II Kp 443/11. Zważyć jednak należy, że samochód ten, użytkowany przez podejrzanego, został zabezpieczony w toku początkowych czynności. Dopiero po wydaniu postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym do akt sprawy wpłynęły dokumenty, z których wynikało, że został sprowadzony do Polski przez ojca podejrzanego.
Odpowiadając na pytania pana posła dotyczące działań Prokuratury Okręgowej we Wrocławiu, uprzejmie informuję, że postanowieniem z dnia 14 marca 2007 r. z akt sprawy, sygn. VI Ds. 88/05, wyłączono materiały przeciwko A. K. jako podejrzanemu o czyny z art. 258 § 1 K.k. i art. 56 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 K.k., które zarejestrowano pod nową sygnaturą - VI Ds. 22/07. W dniu 21 marca 2007 r. skierowano w tej sprawie do Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim akt oskarżenia. Aktualnie sprawa nadal pozostaje w toku i prowadzona jest przez Sąd Okręgowy w Koninie II Wydział Karny pod sygn. II K 12/09. W związku z powyższym prokuratura dysponuje jedynie aktami podręcznymi, co uniemożliwia udzielenie wyczerpujących odpowiedzi na pytania pana posła.
Uzupełniająco do powyższych informacji pragnę dodać, iż zgromadzony w toku śledztwa, VI Ds. 22/07, materiał dowodowy w ocenie prokuratury był wystarczający i dał podstawę do skierowania przeciwko panu A. K. aktu oskarżenia, w którym przedstawiono dowody przemawiające za sprawstwem wymienionego w zakresie zarzucanych mu czynów. Prowadząc postępowanie, sąd dokona oceny wartości zgromadzonych w postępowaniu przygotowawczym dowodów. Dokona także oceny prawidłowości i zasadności działań organów ścigania w zakresie ich gromadzenia i zabezpieczenia na potrzeby postępowania karnego.
Podkreślenia również wymaga, iż kwestia czasokresu prowadzenia postępowania przygotowawczego determinowana jest w każdym przypadku charakterem i zawiłością sprawy, wielością osób podejrzanych i pokrzywdzonych. Przepis procedury karnej, tj. art. 310 § 1 K.p.k., określa, że śledztwo powinno być ukończone w ciągu trzech miesięcy, jednakże następne paragrafy tego przepisu dopuszczają przedłużanie czasu trwania śledztwa, nie wprowadzając jego końcowej granicy, zatem prowadzenie śledztwa przez okres lat pięciu nie narusza norm prawnych.
Przedstawiając powyższe, na zakończenie raz jeszcze pragnę podkreślić, że - jak sygnalizowałem powyżej - obie sprawy skierowane do sądu przez wskazane prokuratury przeciwko panu A. K. jako oskarżonemu o poważne występki podlegają aktualnie formalnej i merytorycznej ocenie niezawisłego sądu.
Z poważaniem
Prokurator generalny
Andrzej Seremet
Warszawa, dnia 6 czerwca 2013 r.